AA muhabirinin “Uluslararası Müzeler Haftası” dolayısıyla derlediği bilgilere göre, Kovid-19 önlemleri kapsamında Türkiye ve dünyadaki çok sayıda müzenin geçici olarak kapanmasının ardından bazıları, eserlerini dijital ortama taşıma çalışmalarını hızlandırdı. Sanatseverler, salgın döneminde Türkiye’deki çok sayıda müzenin yanı sıra kültürel varlıkları ile dünyaca ünlü British, Louvre, Van Gogh ve Metropolitan gibi çok sayıda müzeyi ücretsiz olarak online gezebiliyor. Kovid-19 karantinasında bazı müzeler ise bu yaşanan tarihi gelişmeleri belgelemenin çeşitli yollarını arıyor.
Dünyadaki müzelerin yüzde 90’ı kapandı
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ile Uluslararası Müzeler Konseyince (ICOM) yapılan ve Kovid-19’un müzeler üzerindeki etkisini değerlendiren iki araştırmada, salgın nedeniyle 85 binden fazla müze ve kültürel kurumun kapandığı aktarıldı. Değerli kültürel kurumların yaklaşık yüzde 90’ının kapılarını ziyaretçilere kapatmak zorunda kaldığı belirtilen araştırmada, yüzde 13’ünün ise yeniden açılmama tehdidi altında olduğu kaydedildi. Araştırmada, Afrika ve Gelişen Küçük Ada Devletlerindeki (SIDS) müzelerin sadece yüzde 5’inin ziyaretçilerine online içerik sunabildiği ifade edildi.
ABD’de müzelerin günde 33 milyon dolar kaybettiği düşünülüyor
Amerikan Müzeler Birliğine göre, yalnızca ABD’deki müzelerin günde 33 milyon dolar kaybettiği tahmin ediliyor. “Sanat için Amerikalılar” adlı kuruluşun araştırmasına göre de ABD sanat ve kültür endüstrisi, nisan başında 4,5 milyar dolardan fazla kaybetti. New York’taki dünyaca ünlü Metropolitan Sanat Müzesi de salgın nedeniyle 100 milyon dolar zarar etmeye ve temmuza kadar kapalı kalmaya hazırlanıyor. İngiltere’de ise en fazla yalnızca giriş ücretleriyle ayakta duran, düzenli hibeler veya fonlarla desteklenmeyen bağımsız müzelerin risk altında olduğu düşünülüyor. İngiltere’de çoğu başkent Londra’da olmak üzere yaklaşık bin 600 bağımsız müze ve miras mekanı bulunuyor.
Müzeler dijital ortama taşındı ve erişime açıldı
Salgın nedeniyle önemli ölçüde azalan sektör gelirleri ve işten çıkarma gibi zorlukların yanı sıra birçok müze, sanal tur, uzaktan eğitim ve online koleksiyonlar gibi çalışmalara da yoğunlaştı. Türkiye ve dünyada, Kovid-19 önlemleri kapsamında geçici bir süreliğine kapılarını kapatan çok sayıda müze, online olarak sanatseverlerle buluştu. Londra’daki British Museum, salgın sürecinde eserlerini dijital ortama taşıma çalışmalarını hızlandırdı ve 4,5 milyon sanat eserini ücretsiz olarak tüm dünyanın erişimine açtı.
Google’ın çevrimiçi platformu “Google Art & Culture” ise, “artsandculture.google.com” adresi üzerinden farklı ülkelerdeki 500’den fazla müze ve galeriye erişim imkanı sağlıyor. British, Louvre, Van Gogh ve Vatikan müzelerinin yanı sıra Mısır ve Giza Piramitleri, Kolezyum ve Machu Picchu gibi dünyaca ünlü birçok müzeye online ziyaret, bu platform üzerinden yapılabiliyor.
Bazı müzeler, sanatseverlere önemli eserlerin dışında ücretsiz veya ücretli online eğitim programları da sunuyor. Türkiye’de de salgın nedeniyle geçici olarak kapatılan müze ve ören yerleri, “www.sanalmuze.gov.tr” adresinden 2 ayda yaklaşık 6 milyon kez ziyaret edildi.
Avrupa ve Asya’da bazı müzeler açılmaya başladı
Salgının yayılma hızının azalması ve karantina kısıtlamalarının kaldırılmasıyla özellikle Avrupa ve Asya’daki bazı müzeler yeniden açılmaya başlandı. Çin, Almanya, Güney Kore ve İsviçre gibi ülkelerde ateş ölçümlerinin yapılması ve sosyal mesafe kurallarının uygulanması koşuluyla bazı müzeler kapılarını ziyaretçilere açtı. Şanghay’da West Bund Museum, Hong Kong’da Hong Kong Sanat Müzesi, Berlin’de Berlinische Galerie ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerindeki bazı müzeler, çeşitli koşullarda sanatseverleri yeniden ağırlamaya başladı.