ABD’deki Teksas Üniversitesi ve Belçika’daki Ghent Üniversitesi’nden bilim insanlarının ortak çalışmaları sonucu MERS ve SARS virüslerine karşı üretilen bir aşı, 2016 yılında, Belçika’daki üniversitenin Vlaams Bioteknoloji Enstitüsü’ne ait bir çiftlikte yaşayan Kış’a enjekte edilmişti.
Lamanın ürettiği antikorlar, iki virüsü de yenebilecek kadar güçlüydü. Bilim insanları, Covid-19’un pandemiye dönüşmesinin ardından laboratuvar ortamında bu antikorları bu kez yeni tip koronavirüse karşı denedi. Sonuçlar umut vericiydi.
Austin’deki Teksas Üniversitesi’nden çalışmaya katılan doktora öğrencisi Daniel Wrapp, Ghent Üniversitesi’ndeki çalışma ortaklarıyla birlikte yeni bulguları açıklayan bir makale yayımladı.
Cell isimli bilim dergisinde yayımlanan makaleye göre 4 yıl önce SARS ve MERS’e karşı sonuç alınan çalışmanın bugün Covid-19 tedavisine büyük olasılıkla katkı sağlayacak.
Wrapp, “Bu antikorların Covid-19’la mücadelede bir tedavi yöntemi olması ihtimali bizi çok heyecanlandırıyor” diyor.
Kış gibi birçok lama, bu antikorların test edilmesi için en uygun canlılar. Çünkü bu lamalar, insanların ürettiği antikorların yaklaşık yarısı kadar büyüklükte “nanokorlar” üretebiliyor. Lamaların yanı sıra develer, alpakalar ve köpek balıkları da bu nanokorlardan üretebiliyor. Nanokorlar, üzerinde çalışılan en küçük antikor parçaları olarak tanımlanabilir.
Wrapp, nanokorların neden daha fazla umut vaat ettiğini şu sözlerle açıklıyor:
“Nanokorların çok daha küçük bir yapı olması, tedavi için daha büyük bir potansiyel sağlıyor. Çünkü daha büyük ölçekli antikorların giremediği çatlaklardan nanokorlar girebiliyor.”
Birçok lama bu nanokorları üretebilir ancak Kış isimli 4 yaşındaki dişi lamanın ürettikleri üzerinde, laboratuvar ortamında çok daha kolay çalışılabiliyor:
“Test aşaması ilk olarak hamsterlarla başladı. Eğer bu nanokorların Covid-19’a karşı hamsterları koruduğu ortaya çıkarsa, insan dışındaki primatlarda test edeceğiz. Bu da başarılı olursa insanlar üzerinde testlere başlayacağız.”
Ancak tüm bu testler, her şey yolunda giderse onaylanması ve üretime geçilmesi bir yılı alabilir:
“Laboratuvar ortamında insan hücrelerinde işe yaradığını şu an biliyoruz. Ancak elbette ki laboratuvar ortamında insan hücresinde yapılan deneylerle doğrudan insan vücudunda yapılan deneyler arasında büyük fark var.
“Eğer hamster ve insan dışındaki primatlarda olumlu sonuçlar görmeye devam edersek, o zaman insanlar üzerinde yapacağımız deneyler için daha da iyimser olacağız.”
Eğer tüm bu testler olumlu sonuç verirse, Kış’ın onuruna üniversitenin çiftliğine bir heykel dikmeyi planlıyorlar:
“Bu heykel Kış’ı bir elma kadar sevindirmez ama yine de onu bir şekilde kutlamalıyız.”
