Son günlerin en çok konuşulan konuları arasında ekonomide yaşanan gelişmeler yer alıyor. Döviz, altın ve borsalarda yaşanan dalgalanmalar, dikkatlerin bu yöne çevrilmesine neden oldu. Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yaşanan gelişmeler üzerine çeşitli adımlar atarken, iş dünyasının önde gelen temsilcileri de yaptıkları açıklamalarla gelişmeleri yakından izlediklerini belirterek, ekonomi yönetimine tam destek verdi. Ekonomide yaşanan bu gelişmelerin ardından, en yetkili isim Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, CNN Türk’te Tarafsız Bölge programında Hürriyet Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Hakan’ın sorularını yanıtladı.
EKONOMİDE DÖNÜŞÜM
Dünya tarihinin en büyük krizinin yaşandığını belirten Albayrak, Türkiye’nin dünyadaki bütün ülkelere kıyasla en az etkilenen ülkelerden olduğunu söyledi. “Krizden çok kriz lobileriyle uğraşıyoruz” diyen Bakan Albayrak, CNN Türk’te şu mesajları verdi: “Yaz ayları ağustos sakindir ama küresel iklimde muazzam bir fırtına kopmuş durumda. Onun için çok da sakin değil. Türkiye 1980’lerden serbest piyasa ekonomisine geçtiğinden beri bir kur algısı ile ekonomiyi ölçmeye yönelik psikolojik iklime girilmiş. Kur üzerinden ekonomiyi ölçme. Bunun eski dönemlere göre çok daha az etkilediği süreçteyiz. Eskiden daha etkiliydi. Şimdi ekonomide bir dönüşüm var. Kurdaki hareketlilik 20 kuruş çıktı 10 kuruş indi 30 kuruş çıktı 20 kuruş indi veya bugünkü seviyeler… İki sene önce de bu seviyelerdeydi. İki sene önce dolar aya çıkacak deniyordu ama düştü çıktı, bir daha indi.”
TÜRKİYE AZ ETKİLENDİ
Finansal istikrarın güçlü temeller üzerine oturacağını ifade eden Bakan Albayrak, “Bir dönüşüm ortaya koymamız gerektiğini söyledik. İki sene öncesine göre bugün geçtiğimiz dönemde Türk ekonomisi çok daha güçlü. Dünya tarihinin en büyük ekonomi krizi yaşanıyor. Bana göre iyi, size göre kötü. Bütün dünya haritasına bakalım. Dünyada salgından gelişen ve gelişmekte olan ülkeler ne kadar etkilenmiş. Türkiye bu noktada en az etkilenen ülkelerden bir tanesi. Borsa pozitif ayrışıyor. Gelişmekte olan ülkelerin kur performansına bakıldığında Güney Afrika, Brezilya, Meksika yüzde 20-25 para birimlerinde değer kaybetmiş Türkiye yüzde 17-18 etkilenmiş” dedi.
Büyüme rakamları konusunda da değerlendirmelerde bulunan Bakan Albayrak şöyle devam etti:
POZİTİF OLACAK
İkinci çeyrekler açıklanmaya başlandı, ABD yüzde 33, Avrupa Birliği yüzde 15’lerde daralma yaşadı. Türkiye ikinci çeyrek performansıyla daralma yaşayan ülkeler içinde en az etkilenen ülkelerden birisi olacak. Mayıs, haziran rakamları hızlı toparlanmayı ortaya koymuştu. İkinci çeyrek pozitif olacak. Pollyanna’cı yaklaşımda değiliz. Türkiye güllük gülistanlık mı, dünya yanıyor. Ortaya koymamız gereken gerçeklik şu; ekonomi bilimi yüzde 100 matematik değil yüzde 50’den fazla sosyoloji ve psikolojiye de bakıyor. Türkiye’de bir kesim var. Krizlerden çok kriz lobileriyle uğraşıyoruz battık bittik lobileriyle.”
ETKİLEME GÜÇLERİ AZALIYOR
STK’lar önceliğinde, akademik camia üzerinde eleştiri getirenler olduğuna dikkat çeken Bakan Albayrak, “Bunları 2’ye ayırmak lazım. Eleştirenler ve kötü niyetliler. Sosyal medyadan sayanlar. Türkiye’yi negatif nasıl etkileriz diyorlar. Ancak etkileme güçleri her geçen gün azalıyor. Bu bir milli bağımsızlık mücadelesi. Milli bağımsızlık modeli ortaya koymalısınız. 2 senedir kıyamet bundan kopuyor. Dedik ki Türkiye eski modelden çıkıyor. Yüksek faiz, ithalata bağlı. Türkiye rekabetçi kur, düşük faizle, üretime bağlı değişikliği var. Beraberinde siyasi olarak da iddialı pozisyona taşıyacak. 2 senedir Türkiye başarılı mücadele verdi. Şunun altını çizmek lazım. Ben birileri gibi şunu derim Doğu Akdeniz’de ne işimiz var, IMF’yle anlaşsak ne güzel olur. Suriye’de ne işimiz
var. Sıcak para gelsin. Bu bağımsızlık mücadelesi bununla birlikte farklı ekonomik mücadeleler veriliyor” diye konuştu.
BİR HAFTALIK İNİŞ, ÇIKIŞLARA BAKILMAMALI
Türkiye’nin tüm bu dalgalanmaları düzgün bir şekilde yönettiğini kaydeden Berat Albayrak, “Güçlü bir altyapıya sahibiz. Kur 7’lerden 6’lardan 5’lere indi. Tekrar çıktı. Kur iner çıkar. Türkiye tarihinde ilk defa rekabetçi bir kur düzeyiyle ekonomisini dönüştürecek noktaya dönüştü. Bir haftalık artış iniş çıkışlara bakmam. Seviye değil, rekabetçi olup olmadığı önemli. Türkiye daha az telaş etmeli.
Şikâyet edenlere bakıyorsunuz ‘yurtdışına gidiyordum pahalandı’. Mercedes alamıyorum pahalandı’ diyor. Biz diyoruz ki ihracatçı için benim param cazip olsun. 1 lira 1 dolarcılar vardı. Bir lira 1 dolar olur mu bunun enflasyon farkı var. Olduğundan fazla değerli olmak. İthalat cenneti olursunuz” diye konuştu.
PARA BASMA TUZAĞINA DÜŞMEDİK
Sürece hızlı adapte olarak, Türkiye’nin başarılı bir yönetim gösterdiğini kaydeden Bakan Albayrak, “Operasyon geldi Türkiye çok kötü dediler. Avrupa’dan mı, Amerika’dan mı kötü. Eleştirileri dinlemeye çalışıyoruz ama kötü niyetli bir süreç var. “Yeteri yardım yok” diyen kitle para bas diyordu. Şimdi “çok yardımda bulundunuz” diyorlar. Türkiye para bassaydı bugün yüzde 25-30 enflasyonları konuşacaktık. Faizler yüzde 30-40 faizlerde reel ekonomiden özel sektörden bahsedebilir miydik? Bu sıkıntılı dönemde bize ‘Para bas’ diyenler oldu. Biz bu tuzağa düşmedik. Daha yapılacak çok işimiz var. Makine durmasın diye rölantide çalıştırmaya çalıştık. Türkiye onu başardı. Bedava basın söylemlerinin aksine duran varlıklar, likidite, akışkan varlıkların yerlerini değiştirerek yaptık” ifadelerini kullandı.
DAHA AZ ETKİLENİYORUZ
Kurlardaki dalgalanma ile ilgili olarak da değerlendirmelerde bulunan Berat Albayrak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kur çıkıyor, iniyor. Her ülke gibi Türkiye de etkileniyor. Eskisine göre çok daha az etkileniyor. Türkiye, haklarını savunacak çerçevede süreçler geliştiriyor. Her geçen gün daha da güçlenecek Türkiye. Bu bir zorunluluk. Beyrut’ta, Irak’ta, Libya’da yaşananlar… Hollywood filmi izlemiyoruz. 15 Temmuz’da bir darbe girişimi yaşandı. Darbeyi kim yaptı. Kimler sosyal medya mecraları üzerinden operasyon çekiyor. Profesör kılıklı kişiler sosyal medyadan Türkiye batacak diyor. Bir baktık. ABD’de FETÖ’cü.”
% 5 KÜÇÜLME DİYENLER YANILACAK
‘Türkiye yüzde 5 küçülecek’ iddiasında bulunanların yanılacağının altını çizen Berat Albayrak, “Tahminimiz eksi 2 ile 1 arasında. Dünya ortalamasından çok daha iyi. Büyüme dengesi, faiz dengesi birçok denge elimizde. Dengeyle Türkiye’de kırılganlıkları atacağız” dedi.
PANDEMİYE YAKALANDIK
Türkiye’de sıcak paraya ihtiyaç olmadığını kaydeden Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Pandemiye yakalandık. Hedeflerimizden geri koymadı. Sadece ertelendi. Pandemi olmasaydı hedeflerimizin birçoğunu tutturacaktık. Yüzde 5 büyüme, cari hedeflerimiz. Bir takım sapmalar tabii olacaktı. 65 milyar dolarlara düştü Merkez Bankası rezervleri 2008-2009’da. O yıllarda Türkiye yılın tamamında yüzde 5 küçüldü. Türkiye’nin tarihinde yok. Bu yıl sıfır olmasına rağmen, 2008-2009’dan daha iyi kapatacağız yılı. Sadece resesyon algısıyla değil. Büyük bir duruş yaşanıyor. Dünya durdu” diye konuştu.
‘GENÇLERE ÇOKOMELLİ BİR MESAJ VERECEĞİM’
Bir süre önce başlatılan 1 milyon yazılımcı projesine 650 bin kayıtlı genç olduğunu, 300 bin gencin de cv doldurduğunu belirten Berat Albayrak, “Gençlere çokomelli bir mesaj vereceğim” diyerek, kendisi için sosyal medyada “burası çok önemli” sözleri için kullanılan “çokomel” ifadesine atıf yaptı. Çocukluğunda hindistan cevizli eti puf ve çokomeli çok sevdiğini dile getiren Albayrak, esprilerin hoşuna gidip gitmediğine yönelik olarak, “Manevi değerlere dokunulmadığı sürece, biz de çokomelliyiz” yanıtını verdi.
IMF’YE TESLİM OLUN DİYORLAR
Savunma Bakanı ile yaptıkları bir görüşmeyi aktaran Berat Albayrak, “Bakan Bey dedi ki biz Kıbrıs harekatında 1000 sorti yapmıştık. Suriye operasyonunda 10 binden fazla sorti yaptık, dedi. Türkiye öyle bir masaya yumruğunu vuruyor ki. Salgının etkisi var, bu maliyetler var. Türkiye direnç içindeyse kriz beklentilerine girmek yanlıştır. Birçok ülke bütçe açığında yüzde 10-25’leri konuşuyor. Gelirler sıfır. Buna rağmen yüzde 5 ve 6’ları konuşuyoruz biz. Gezi’den beri battık bittik lobisi 2013’te de ne diyordu ekonomiyi durdurun. Şimdi ne diyorlar IMF’ye teslim edin. Bizim azınlık kesimimiz var sosyal medya ile yatan kalkan. Bir kesim üzerinden kuşatma var. Anadolu’da geri dönüşler alıyorum. 3 ay boyunca geri dönüşlere bakıyorum. Birçok ilden geri dönüş aldık. Sokağa çıkılmayan iklimde biz destek verdik. 210 bin firmaya 150 milyon liradan fazla destek verdik. Düşük maliyetlerle destek sağladık” dedi.