Yapay adaya sahip, Doğu Anadolu’nun ilk Ramsar alanı, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Doğu Anadolu’nun ilk Avrupa Seçkin Turizm Cenneti olan Kuyucuk Gölü Kuş Cenneti, kurudu. 230’un üzerinde kuş türünün tespit edildiği göl, her yıl Ekim ayının sonu Kasım ayının ilk haftasında yaklaşık 40 bin göçmen kuşu ağırlıyordu. 1997 yılında 13 metre derinlikte olan gölde su seviyesi, yanlış su kullanımı yüzünden sürekli düştü. Bölge insanının geçimlerini hayvancılıktan sağlaması, göldeki su sorununun daha da derinleşmesine neden oldu. Bir yandan köylerin içme suyu, diğer yandan hayvanlar için yapılan göletler, Kuyucuk Kuş Cenneti’nin suyunu da olumsuz etkiledi. En son 2014 yılında kuruma noktasına gelen göle, çevreye yapılan gölet ve barajlarda biriken sular verilemedi, kalıcı bir çözüm bulunamadı. Göl beslenemediği için sıcak geçen yazın da etkisiyle kalan su da buharlaştı. Kuş seslerinden bile yoksun kalan göl, bataklığa dönüştü. Gölde kuşlardan geriye bataklıktaki ayak izleri ve tüyleri kaldı. Kuyucuk Gölü Kuş Cenneti’nin kuruması, kuşların da gölü terk etmesi üzerine seferber olundu.
SU KUYUSU AÇILDI
Kars Valiliği, Kuyucuk Gölü’nün, son yıllarda yaşanan kuraklık nedeniyle önemli düzeyde kuruduğunu, civarda gölü besleyen herhangi bir su kaynağının olmaması nedeni ile doğal yaşam dengesinde bozulmalar başladığından, gölü beslemek amacıyla DSİ Kars 24’üncü Bölge Müdürlüğü’nce su sondaj kuyusunun açılmasını talep etti. Kuraklıktan dolayı flora ve faunada daha ağır sorunların yaşanmaması açısından gölü beslemek üzere, DSİ 24’üncü Bölge Müdürlüğü’nce, Kuyucuk Gölü ve çevresinin yer altı suyu durumunu araştırmak amacıyla hidrojeolojik etüt çalışması yapıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı ile DSİ Genel Müdürlüğü’nün görüşleri doğrultusunda görevlendirilen Erzurum DSİ 8’inci Bölge Müdürlüğü sondaj ekibince, belirlenen mevkide 12 Eylül 2019’da su sondajı çalışmalarına başlandı. 18 gün sonra 140 metre derinliğinde, statik su seviyesi 11 metre, dinamik su seviyesi 80 metre ve kuyu verimi 20 litre/saniye olan su kuyusu tamamlanarak Kars Valiliği’ne teslim edildi.
1 HAFTADA 57 TÜRDEN 3 BİN 178 KUŞ GELDİ
Yaklaşık 9 ay önce başlatılan çalışmalar sonucunda günde 16 saat süre ile saniyede 27 litre can suyu Kuyucuk Gölü ile buluştu. Son haftalarda yağan yağmurların da etkisiyle göl eski haline yavaş yavaş dönmeye başladı. Geçen hafta 57 türden 3 bin 178 kuş Kuyucuk Gölü’ne geldi. Göle özel olarak kurulan meteoroloji istasyonu ile göldeki iklim değişikliği de takip ediliyor. Proje ortakları, haftalık olarak göldeki kuşların ve suyun durumunu izlemeye devam ediyor. Ayrıca uzun vadeli kurtarma çözümleri de adım adım uygulanıyor.
‘GEÇİCİ BİR ÇÖZÜM’
Kuyucuk Gölü’nün periyodik olarak 3 yıl üst üste kuruması nedeniyle İl Sulak Alan Komisyonu’nun görevlendirdiğini anımsatan Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Kırpık, “Komisyonun hazırladığı rapor doğrultusunda Kars Valiliği, Kuyucuk Gölü’ne can suyu vermenin yollarını aradı. En sonunda açılan kuyudan su çekilerek Kuyucuk Gölü’ne can suyu verildi. Fakat bu kalıcı bir çözüm değil, geçici çözümdür. Çünkü yer altı sularının kullanılması çok doğru değil. Yer altı suları yer üstü sularında olduğu gibi hepsi birbirine bağlantılı. Yer altı suyunun buradan çekip göle vermek çok doğru bir yaklaşım değil ama şu anda acil olarak böyle bir yol izlendi. Çünkü; Kuyucuk Gölü, ağırlıklı olarak yer altından beslenen bir göl. Umuyorum daha sonraki zamanlarda yağış rejimi değişir, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin etkisi azalır ve böylelikle gölün su seviyesi normale gelir. Bu kuyudan çektiğimiz suya da böylelikle son veririz diye arzuluyorum” dedi.