Birleşmiş Milletler (BM) dün, İsviçre’nin Cenevre kentinde 5+5 Ortak Askeri Komite toplantılarının dördüncü turunda Libyalı tarafların ülke genelinde kalıcı ateşkes için anlaşmaya vardığını duyurdu.
ARABULUCUDAN ARAPÇA DUYURU
BM Genel Sekreteri Libya Özel Temsilci Vekili Stephanie Williams, dün BM Cenevre Ofisi’nde düzenlenen imza töreninde konuştu. Libyalı tarafların da hazır bulunduğu törende, konuşmasını Arapça yapan Amerikalı diplomat Williams, anlaşmadan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile ülkenin doğusunda üslü Halife Hafter’in komutasındaki güçlerin temsilcileri, anlaşma metinlerini imzaladıktan sonra kararı ayakta alkışladı. Ateşkese BM de ‘şahit’ olarak imza attı. Tarafların siyasi temsilcileri, 9 Kasım’da Tunus’ta siyasi müzakereler yürütecek.
HAFTER GÜÇLERİ İHLAL ETMİŞTİ
Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin desteklediği Hafter unsurları, Nisan 2019’da Trablus’a saldırı başlatmıştı. Türkiye, Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne bu yılın başlarında destek vererek Trablus’un Hafter güçlerinin eline düşmesini engellemiş, ayrıca bu unsurlara ağır kayıp verdirerek, başkent kapılarından Sirte kentine kadar çekilmelerini sağlamıştı. 21 Ağustos’ta ateşkese varılmış, ancak Hafter yanlıları çok kez bu ateşkesi ihlal etmişti.
‘YABANCI SAVAŞÇILAR GERİ DÖNMELİ’
Stephanie Williams, ateşkesin imzalanmasıyla birlikte ülkedeki yabancı savaşçılar ve paralı askerlerin üç ay içinde Libya’yı terk etmesi gerektiğini söyledi. Kalıcı ateşkese Avrupa Birliği’nden (AB) olumlu tepki geldi. AB Dış Politika Sözcüsü Peter Sano, “Kalıcı ateşkes siyasi diyaloğun sürmesi için anahtardır. Bu, çok önemli. Yürürlüğe girdiğini görmek de öyle” dedi.
ERDOĞAN: GÜVENİLİRLİĞİ ÇOK DA OLACAK GİBİ DEĞİL
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM’nin Libya’da kalıcı ateşkes anlaşmasıyla ilgili, “Güvenilirliği bana göre çok da olabilecek gibi değil” dedi. Erdoğan, dün İstanbul’da cuma namazını Hz. Ali Camisi’nde kıldıktan sonra, çıkışta basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Libya’da tarafların ülke genelinde kalıcı ateşkes için anlaşmaya vardığını duyurmasına ilişkin soru üzerine Erdoğan, yapılan ateşkes anlaşmasının aslında en üst düzeyde olmayıp, daha alt düzeyde olduğunu, kalıcılığının ne kadar olacağını da zamanın göstereceğini söyledi.
‘UMARIM KARARA UYULUR’
Erdoğan, 3 ay içerisinde paralı askerlerin oradan çekilmesinin ne denli doğru ve sağlıklı olup olmadığını da bilemediklerini dile getirerek, “Şu anda bizim bildiğimiz, sizin de duyduğunuz gibi böyle bir anlaşmanın adımlarının atılmış olduğudur. Fakat en üst düzeyde, darbeci Hafter tarafından bir temsilci burada bulunuyor. Aynı şekilde Sayın (Libya Başbakanı Fayiz) Serrac tarafından Mısrata’dan bir komutan bunun içinde bulunuyor. Dolayısıyla güvenilirliği bana göre çok da olabilecek gibi değil. Aynen Azerbaycan Ermenistan arasında, Ermeniler şu ana kadar verdikleri sözde durdular mı? Oralarda da yine ateşkes adımı atıldı. Gece saat 00.00 itibariyle başlayacak dendiği halde, bunlar yapılmadı. Temenni ederim ki burada öyle olmaz ve bu ateşkes kararına uyulur” diye konuştu.
BİLGİ NOTU
Cenevre’deki müzakerelerin formatına her iki taraftan beş temsilcinin masa etrafında bulunması nedeniyle 5+5 deniliyor. Bu formatta görüşmelerin yapılmasına 19 Ocak’ta Berlin’de toplanan Libya konferansında karar verilmişti. Cenevre’deki ateşkes, gelecek hafta başlatılacak siyasi müzakerelere hazırlık aşaması öncesinde yapıldı.