HÜKÜMET, Deniz Yetki Alanı Mutabakat Muhtırası’ndan sonra Türkiye ile Libya arasındaki Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası’nı da Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) gönderdi. TBMM Dışişleri Komisyonu’na sevk edilen muhtıranın onaylanmasına dair kanun teklifi, Libya’dan talep gelmesi halinde Türkiye’nin bu ülkeye asker göndermesine olanak tanıyacak tezkere için gereken hukuki alt yapının ilk temel taşı olarak değerlendiriliyor.
HUKUKİ ZEMİN
Muhtıranın Dışişleri Komisyonu’ndan görüşülüp kabul edilmesinden sonra TBMM Genel Kurulu’nda da kabul edilip yasalaşması gerekiyor. Libya’da BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), Türkiye’den asker talep ettiğinde bunun için gereken tezkere, TBMM’de kabul edilmiş bu kanuna dayandırılacak. Türkiye’nin Katar’a asker gönderme ve burada üs kurmasında da benzer süreç yaşanmıştı. Katar’la Nisan 2016’da yapılan anlaşma sonrası Katar tezkeresi Haziran 2017’de TBMM’de kabul edilmişti. Libya ile askeri işbirliği muhtırasının, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac ile önceki gün Doha’da görüşmesinden sonra TBMM’ye gönderilmesi dikkat çekti. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler’in de katıldığı bu görüşmede, Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası’nın yanı sıra askeri ve güvenlik alanlarındaki iş birliği konularının da ele alındığı duyurulmuştu.
ASKERİ HER ALAN
Askeri İşbirliği Muhtırası’na göre iki ülke karşılıklı olarak askeri hibelerde bulunabilecek, askeri teçhizatların kullanımına destek verebilecek. Muhtıra uyarınca Türkiye, Libya’nın davetiyle, kara, deniz ve hava kuvvetleri unsurları ile müşterek askeri planlama, tecrübe aktarımı, silah sistemi ve teçhizatlarının kullanımına yönelik eğitim ve danışmanlık hizmeti verecek. Muhtırayla iki ülke karşılıklı savunma ve güvenlik işbirliği ofisi kurabilecek, ortak tatbikat, terörizm ve yasadışı göçle mücadele, istihbarat değişimi, operasyonel işbirliği, lojistik, insani yardım, askeri tıp hizmetleri ve deniz haydutluğu ile mücadele gibi alanlarda da işbirliği yapabilecek. Geçen hafta açıklama yapan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da, Libya ile daha önce yapılmış Güvenlik ve Askeri İşbirliği Anlaşması’nın kapsamının genişletildiğini ifade etmişti.
‘ULUSLARARASI HUKUKA UYGUN BİR ADIM ATTIK’
Dişişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Meclis Genel Kurulu’nda bakanlık bütçesinin görüşmesi sırasında milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Çavuşoğlu Libya konusunda şunları söyledi: “Libya ile deniz yetki alanlarımızı sınırlayan bir mutabakat imzaladık. Böylelikle doğu Akdeniz’de kıta sahanlığımızın batı sınırları belirlenmiş oldu. Libya’daki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) mutabakat zaptı imzalayabilir. Daha önce AB ile ABD ile mutabakat zaptı imzalamıştı. Onlarla imzaladığı zaman yetkili oluyor da Türkiye ile neden imzalayamasın? Uluslararası hukuka uygun bir adım attık. Libya’yla bir de güvenlik ve askeri işbirliği mutabakat muhtırası imzalamıştık. Sizlerin oylarıyla o anlaşma da onaylanacak ve yürürlüğe girmiş olacak. 55 yaş üstü Libyalılara ve 16 yaş altı Libyalılara vizeyi kaldırdık. Bu aniden olmadı, uzun zamandır bizden ricalarıydı.” (Bülent SARIOĞLU / ANKARA)