Avrupa basınında bugün, 7 Temmuz taarruzlarının yaklaşan birinci yıldönümü vesilesiyle yapılan yorumlar, Afganistan’ın güneyinde Taliban’ın giderek güçlenmesiyle ortaya çıkan durum ve ABD’nin Küba’daki Guantanamo Üssü’nden salıverildikten sonra ülkelerinde yargılanmaya başlanan 6 Fransız vatandaşının davası başlıkları öne çıktı.
BBC’nin Türkçe internet sitesi “http://www.bbc.co.uk/turkish/” adresinde yer alan basın özetlerine nazaran, Financial Times gazetesi bugünkü başyazısında, Afganistan’a daha fazla asker gönderilmesi daveti yaparak, “NATO, ülkedeki asker sayısını arttırmak zorunda kalacak üzere görünüyor. İngiltere Hükümeti, bunu prensipte kabul etmiş durumda. Fakat Fransa ve Hollanda üzere başka ittifak üyelerinin de ikna edilmesi gerekiyor. Çünkü kelam konusu olan yalnızca Afganistan’ın değil, NATO’nun da geleceği. Afganistan’daki güç, taktiklerini daha keskin bir biçimde tanımlamalı ve bunlar üzerinde daha geniş bir uzlaşma sağlamalı. Yine imarın temel amaç olduğu konusunda herkes hemfikir olsa da, inşa edilen okul, yol, kanalizasyon sayısı son derece az. Birçok Afgan vatandaşı için, Batı’nın müdahalesi barış ve refah getirmeyi başaramadı. Afgan Ulusal Ordusu ve polis gücü kuvvetlendirilene kadar, tekrar imar için inançlı bir ortam sağlamak hedefiyle daha fazla askere gereksinim var. Bu güvenlik şemsiyesi oluşturulana kadar ise, ülkedeki NATO gücünün, yaşamak için afyon üretmeye mahkum olan Afgan halkını, Taliban’ın kollarına atmamaya dikkat etmesi gerekir. Bu manada, afyon ekimiyle çabayı artık ele almak, ülkenin tekrar inşasına büyük ziyan verecektir” yazdı. Başyazısında bu görüşleri lisana getiren Financial Times, iç sayfalarındaki bir haberde, Afganistan’daki afyon üretimini mercek altına aldı. “Afyon üretimiyle çaba tam bir felaket” başlıklı, batılı bir diplomatın açıklamalarına dayandırılan habere nazaran, batının 1 milyar dolar harcadığı kampanya başarısızlıkla sonuçlandı. Gazete şu bilgilere yer verdi:
“Afganistan, tarihinin en büyük afyon hasadını gerçekleştirmek üzere. Üretimde en önemli artış da, İngiliz askerlerinin Taliban ile çaba ettiği güneydeki Helmand eyaletinde görülüyor. Afganistan’ın afyon üretiminin üçte birinden fazlasını karşılayan Helmand eyaletindeki ekimle gayret, ülkedeki uyuşturucu aksisi kampanyanın belkemiği olarak görülüyordu. Lakin hasat mevsimi geldiğinde anlaşıldı ki, 2005’te 26 bin 500 hektar olan Helmand’taki afyon üretimi, bugün 77 bin hektara çıkmış. Bu durum, bölgeye 3 bin 300 asker sevk eden ve Afganistan’daki uyuşturucu üretimi ile uğraşta başı çeken İngiltere için utanç kaynağı.”
“7 TEMMUZ’UN AKABİNDE MÜSLÜMANLAR İLE İLİŞKİLER”
Cuma günü, Londra’daki 3 metro ile 1 otobüsü maksat alan ve 52 kişinin vefatıyla sonuçlanan 7 Temmuz taarruzlarının birinci yıldönümü. Bu vesileyle son 1 yılın muhasebesini yapan İngiliz basınında, ülkedeki Müslümanlar’ın durumuna ait haber ve yorumlara sık rastlanıyor. Times gazetesinin yer verdiği kamuoyu araştırmasına nazaran, Müslümanlar ve toplumun geneli birbirini yanlış manaya eğiliminde. Araştırmaya nazaran, kamuoyunun dörtte biri İslam’ı İngiliz ömür biçimine yönelik bir tehdit olarak görüyor. Buna karşılık ülkedeki Müslümanlar’ın yüzde 36’sı da, İngiliz bedellerini İslami hayat biçimine yönelik bir tehdit olarak pahalandırıyor. Times’ın araştırmasına nazaran, Müslümanlarla toplumun geneli ortasındaki en derin görüş ayrılığı, okullarda İslami kıyafet giyilmesi. Buna nazaran Müslümanlar’ın yüzde 76’sı, öğrencilerin istedikleri kıyafeti giyme özgürlüğü bulunmasını savunuyor. Genel nüfusun ise yalnızca yüzde 42’si bu türlü düşünüyor. Lakin tarafların birbirine yakın görüşlere sahip oldukları mevzular da var. Örneğin Müslümanlar’ın üçte ikisi, toplumun geneliyle entegrasyonlarını geliştirmeleri gerektiğini düşünüyor. Müslüman olmayan nüfusun üçte ikilik çoğunluğu da birebir görüşte. Müslümanlar’ın İngiltere toplumuna büyük katkıları olduğunda da, taraflar hemfikir.
Fransa basınında öne çıkan husus, ABD’nin Küba’daki Guantanamo Üssü’nden salıverildikten sonra ülkelerinde yargılanmaya başlanan 6 Fransız vatandaşının davası. Liberation gazetesi, Fransız istihbarat vazifelilerinin, bu 6 kişiyi Guantanamo’da kaldıkları sırada sorguladığına ait evraklar ele geçirmiş. Gazete hususla ilgili, “Fransız makamları, kınadıkları bir uygulamaya bulaştı. Kelam konusu sorgular sonucunda elde edilen sözlerin davada kullanılması da, adalet sisteminin işleyişi açısından önemli sıkıntılar oluşturdu. Fransız istihbaratının yasadışı bu davranışıyla bu 6 şahsa yönelik terör ilişkili suçlamalar da önemli olarak zayıfladı” sözlerine yer verdi.
“TÜRKİYE’NİN AB’YE KATILMASI İÇİN ÖNÜNDE UZUN BİR YOL VAR”
Danimarka basınında Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğiyle ilgili yorumlar dikkat çekti. Information gazetesi kelama, Güney Kıbrıs önderi Tasos Papadopulos ile Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın, 2004’ten bu yana birinci kere Pazartesi günü buluştuğunu belirterek başladı. AB Devir Lideri Finlandiya’nın, bu görüşmenin devamını sağlamak için “sauna diplomasisi”nden bahsettiğini hatırlatan gazete, “Türkler sauna ile hamam ortasında benzerlik kuruyor ve Avrupa’da Türkler’e en olumlu bakan ülke olan Finlandiya’nın periyot başkanlığı sırasında, ülkenin geleceğinin biraz daha netleşebileceğini umuyor. Fakat Kıbrıs meselesinde ilerleme sağlanması ve Türkiye ile AB ortasında bu mevzuda bir krizin önlenmesi için buhardan daha fazlasına muhtaçlık olduğu açık. En azından, huş ağacından sopa ile bir sefer vurmak gerekli” yorumunda bulundu.
Information bu türlü derken, bir öteki Danimarka gazetesi Berlingske Tidende de, Türkiye’nin üyelik müzakerelerinin Kıbrıs nedeniyle büyük bir krize seimi ile uğraşta bürüklenmek üzere olduğunu yazdı. Ayrıyeten Türkiye’nin AB ailesine katılmak için önünde çok uzun bir yol olduğunu hatırlatan gazete şöyle devam etti:
“Galiba gerçek şu ki, Türkiye, bu hususta en optimist olanların bile düşündüğünden daha az hazır Avrupalı olmaya. Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Muhammed Peygamber karikatürleri krizi akabinde bir Danimarka gazetesine verdiği demeçte sarf ettiği, niyet özgürlüğünün sınırlanması gerektiği tarafındaki kelamlar gösteriyor ki, Türkiye ile Avrupa ortasında somut bir anlayış farkı var. Kıbrıs krizi ve Kopenhag’tan yayın yapan Roj TV’nin kapatılmaması için Danimarka Başbakanı’na mektup yazan 56 Kürt belediye liderine dava açılması, AB’ye girmek istediğine kuşku olmayan, lakin tam üye olmadan evvel çok şeyini değiştirmesi gereken bir ülke tablosu çiziyor.”