Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, CNN Türk canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
İşsizliğin önlenmesi konusunda atılacak adımlara ilişkin bilgi veren Elvan, tüm istihdam teşviklerini baştan aşağı gözden geçirdiklerini söyledi.
İSTİHDAM TEŞVİKLERİ
Elvan, bu kapsamda etkin olan alanlardaki desteklerin daha da artırılacağını aktarırken, “Çok sayıda ve çok geniş yelpazede istihdam teşvikimiz var, bunları sadeleştireceğiz, etkin olanları ön plana çıkarıp bu alanda daha güçlü destek vereceğiz. Ekonomi Reform Programı’mızda var, ilave istihdama yönelik bir destek sistemi getiriyoruz. İlave 5 kişi istihdam eden firmaya, 500 bin liralık kredi vereceğiz, KGF destekli olacak. Bu istihdam ettiği 5 kişinin sigorta priminin işçi ve işveren miktarlarını faiz oranından düşüreceğiz. Diyelim ki faiz oranı 10 birimse, 3 birimlik sigorta primi ödemişse, bu 3 birimlik sigorta primini buradan düşeceğiz.” diye konuştu.
Elvan, mesleki eğitim merkezlerinde çırak ve kalfaların eğitim gördüğünü, bunların ücretlerini işverenlerin ödediğini anımsattı. Bu merkezlerdeki gençlerin ücretlerini hükümetin ödeyeceğini ve ücret artışı sağlayacaklarını belirten Elvan, böylece ara kademedeki eleman açığını önemli ölçüde gidermiş olacaklarını bildirdi.
Elvan, yarı zamanlı çalışanlara yönelik yeni bir düzenleme yapacaklarını da aktarırken, “Özellikle gençler, üniversite öğrencileri yarı zamanlı çalışıyor. Yarı zamanlı çalışanların yıllık izinlerinde ücret ödenmesini sağlayacağız. Kıdem tazminatı hakkı kazanmaları yönünde düzenlemelerimiz olacak. İşveren ve işçilerle bunları konuşacağız. Bu düzenlemeyle yarı zamanlı çalışanların oranında önemli yükselme olacağını düşünüyorum.” diye konuştu.
Bir diğer adım olarak da sektörel beceri haritaları oluşturacaklarını belirten Elvan, illere göre, hangi nitelikte, ne kadarlık ara ve teknik eleman olduğunu, hangi alanlarda açık olduğunu ortaya koyacaklarını söyledi. Elvan, bu haritaların düzenli olarak güncelleneceğine işaret ederek, “Bu da bizim aktif işgücü programları üzerinden hangi ilde hangi alanlara yoğunlaşmamız gerektiği konusunda önümüze yol haritası ortaya koyacak, işverenlere de yol gösterici olacak.” ifadesini kullandı.
“YATIRIMLARDA KESİNTİMİZ OLMAYACAK”
Bakan Elvan, bu yıl için bütçe açığı oranını yüzde 4,3’ten 3,5’e çektiklerini anımsatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bütçe açığını 0,8 puan aşağı çeken bir tedbir. Bunun 0,5 puanı gelirler tarafından, 0,3 puanı harcamalar tarafından olacak. Kovid-19’a yönelik harcamalarımız arttı, enflasyon nedeniyle memur ve emeklilere ekstra ödeme yaptık. Bunları bütçemizde öngörmemiştik. Buna rağmen yüzde 3,5 hedefine doğru sağlıklı şekilde ilerliyoruz. Harcamalarda aktüeryal dengeyi güçlendirici, sosyal güvenlik sistemine yönelik tedbirlerimiz var. Tasarruf boyutu itibariyle bazı tedbirlerimiz söz konusu. Bunların her birini kalem kalem çıkardık, nerede ne kadarlık tedbir uygulanacak, hepsini ortaya koyduk. Yatırım boyutu itibariyle kesintimiz olmayacak, cari harcamalar itibariyle kısıntılarımız olacak.”
Bankacılık sektörünün takipteki alacak oranının yüzde 3,8 gibi oldukça düşük bir oranda olduğuna dikkati çeken Elvan, “Bankacılık sektörümüzde herhangi bir sorun yok. Takipteki alacaklar miktarı 148 milyar lira, bu alacaklar için ayrılan karşılık 115 milyar lira. Oran olarak yüzde 78 oluyor. AB’de bu oran, yüzde 45 seviyesinde. Takipteki alacaklar için bankalarımız fazlasıyla karşılık ayırmış durumda. Yakın izlemede olan krediler için de yeterli miktarda karşılık ayrıldığını görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Elvan, bankaların, aktif kalitesinin daha da iyileşmesi için bazı tedbirleri olduğunu vurgulayarak, “Katma değeri yüksek ürünler üreten, gelecek vadeden işletme varsa, ama bir şekilde zora düşmüş olabilir, bankalara şunu söylüyoruz: Rehabilite edilebilecek bu tür firmaları ayakta tutabilecek operasyonel bir birimin olsun. Bu firmaların rehabilitasyonuna yönelik mutlaka çalışma yapmalısın.” dedi.
Bankacılık sektöründe uygulanan ve haziran ayı sonunda süresi dolacak salgın önlemlerinin uzatılıp uzatılmayacağına yönelik soru üzerine ise Elvan, bu konuyu sektörle bir araya gelerek değerlendireceklerini söyledi.
KRİPTO PARA DÜZENLEMESİ
Bakan Elvan, kripto varlıklara yönelik ilginin Türkiye ve dünyada Kovid-19 süreciyle birlikte ciddi oranda arttığına dikkati çekerken, tüm dünyanın bu konuda nasıl düzenlemeler yapılması gerektiği konusunda çalıştığını söyledi.
Bu konunun, kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanı konusunda alınacak önlemler ile tüketicinin korunması konusu olmak üzere iki boyutu olduğunu aktaran Elvan, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde kara para ve terörizmin finansmanı konusunda çalışma yapan Mali Eylem Görev Gücünün (FATF) bu platformlara yönelik tedbir alınmasını istediğini bildirdi.
Elvan, bu platformların denetlenmesi konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak gerekli çalışmaları yaptıklarını belirtirken, “Bizim de taslak bir çalışmamız var şu anda, bir kanun teklifi olacak muhtemelen. Arkadaşlarımız çalıştılar, biz gerekli tüm hazırlıklarımızı yaptık.” diye konuştu.
Merkez Bankasının da bu konudaki düzenleme yaptığını anımsatan Elvan, Mali Suçları Araştırma Kuruluna (MASAK) da bu platformları denetleme yetkisi verdiklerini kaydetti. Elvan, bu yetki çerçevesinde bir rehber hazırladıklarını anlatırken, “Bu platformların uyması gereken kuralları belirledik. Uymadıkları halde nasıl bir yaptırımla, ne kadarlık bir cezayla karşı karşıya kalacaklarını ortaya koyduk. Bu platformlar mutlaka alım satım işlemleri yapanların bilgilerini MASAK ile paylaşacak. MASAK’ın her türlü, bu platformlar üzerinde denetim yetkisi var. Bu platformları, şüpheli alım satım işlemi yapan müşterilerini bildirmeleri ile yükümlü kıldık. 10 bin liranın üzerinde işlem yapanları MASAK’a bildirme zorunluluğu getirdik.” dedi.
Bunların dışında da konunun SPK, BDDK ve Gelir İdaresi Başkanlığı gibi kurumları ilgilendiren boyutları olduğuna işaret eden Elvan, şu bilgileri verdi:
“Bakan yardımcımız başkanlığında, iki aydır bu konu üzerine çalışıyoruz. Neticesinde biz bir taslak çalışması yaptık. Tam anlamıyla olgunlaşmadığı için detaya girmek istemiyorum. Ama kripto varlık çeşitlerinin tanımlanması, bu yasal düzenleme içerisinde ilk önce yapmamız gereken şey. Bunun dışında kripto varlıkla ilgili platformların yükümlülükleri neler olacak? Bunların ortaya konması gerekiyor. Bu platformların uyması gereken ilkeler esaslar nelerdir? Bu platformların müşterilere karşı sorumlulukları ne olacak? Bunların ortaya konması gerekiyor. Arkadaşlarımız bu çalışmaların hepsini yaptılar, bu konuyu Sayın Cumhurbaşkanımıza arz edeceğiz, uygun görmesi halinde de bu noktada adımımızı atacağız. Gelir İdaresi tarafında da özellikle vergilendirme konusunda bir çalışma yürütüyoruz. Dünyadaki uygulamalar nelerdir, ne tür bir yapı var? Bunları yaparken ilgili taraflarla mutlaka konuşulması gerekiyor ki, arkadaşlarımız konuşuyorlar. Bu alanların tamamı, tüm dünyada çalışılan alanlar.”
Bakan Elvan, bu konuda çok hızlı ilerlemenin doğru olmadığını, temkinli olmak gerektiğini belirtirken, “Bizim ‘bu yasaklansın’ gibi bir yaklaşımımız kesinlikle yok. Bu alanda alım satım yapan insanların da kötü niyetli olduğunu düşünmüyoruz. Vatandaşlarımızın mutlaka ihtiyatlı, dikkatli olması gerekiyor, kendilerini, yaşamlarını, gelirlerini riske atabilecek bir girişimde bulunmamaları lazım.” ifadelerini kullandı.
ÖĞRETMEN ATAMALARI KONUSU
Öğretmen atamalarına yönelik bir soru üzerine de Elvan, şunları kaydetti:
“Biz 18 yıllık süreçte 665 bin öğretmen ataması gerçekleştirdik. Biz iktidara geldiğimizde 510 bin öğretmen vardı. Bu, küçümsenecek bir rakam değil. Bu sene için, öğretmenlerimize saygımız sonsuz, elimizden geleni mutlaka yapacağız. Bu yıl bütçemizde 20 bin öğretmen ataması programı var. Ama tabii bu konuda Sayın Cumhurbaşkanımızın değerlendirmelerini alacağız. İnşallah bütçemizin biraz daha iyileşmesi halinde biz elbette öğretmenlerimize destek vermek, bu sayıyı daha da artırmak isteriz. Biz elimizden gelen çabayı göstereceğiz, onlar da sabırlı olsunlar. Öğretmenlerimiz için elimizden gelen her şeyi yapacağız, bundan emin olsunlar.” diye konuştu.
