Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı aşılamada Avrupa Birliği’nde (AB) nüfusa oranla ikinci sırada yer alan Macaristan’da, aşı yaptıranlara verilen kimlik bu kişilere sosyal yaşamda çeşitli kolaylıklar sağlıyor.
Macaristan’da 30 Nisan’da Kovid-19’a karşı aşılananların sayısı 4 milyonu geçtiği için daha önce salgının yayılmasını engellemek üzere alınmış bazı tedbirler kaldırıldı.
Sokağa çıkma yasağının 23.00’ten gece yarısına alınması ve dükkanlardan alışveriş saatinin 23.00’e kadar uzatıldığı ülkede, aşı kimliğine sahip olanlar, olmayanlara göre daha fazla olanaktan faydalanabiliyor.
Örneğin, sadece aşı kimliğine sahip kişiler, restoranların kapalı alanlarını, otelleri, hayvanat bahçelerini, müzeleri, tiyatroları, sinemaları ve kütüphaneleri çocuklarıyla birlikte ziyaret edebiliyor, ayrıca havuz ve spor salonlarını kullanıp stadyumda maç izleyebiliyorlar.
Yaklaşık 9,7 milyon nüfusa sahip Macaristan’da 2 Nisan itibarıyla nüfusun yüzde 42’si yani 4 milyon 73 kişi aşılandı. Aşı olmak isteyenler halihazırda Sinopharm ve AstraZeneca aşısına ulaşabiliyor.
AB ülkelerinde nüfusa göre aşılama oranı yüzde 24’te kalırken Macaristan’ı bu konuda sadece 178 bin nüfusa sahip Malta’nın yüzde 45’lik oranla geçtiği görülüyor.
Aşı programında 6 çeşit aşı kullanan Macaristan’a 29 Nisan itibarıyla 2 milyon 563 bin doz Pfizer-BioNtech, 2 milyon 100 bin doz Sinopharm, 1 milyon 800 bin doz Sputnik V, 1 milyon 110 bin doz AstraZeneca, 367 bin doz Moderna ve 52 bin doz Janssen olmak üzere toplamda 8 milyon doz aşı ulaştı.
Macarlar, aşı olanlara yönelik kolaylıklar sağlanması konusunda fikir ayrılığı yaşasa da AB tarafından onaylanmamış Kovid-19 aşılarını yaptıranların AB’de serbest dolaşımının engellenmesinin gündeme gelmesine tepki gösteriyor.
Konuyla ilgili AA muhabirine konuşan Macaristan vatandaşı Norbert, ülkede aşı olmuş kişilerin çeşitli ayrıcalıklardan faydalanmasının son derece normal olduğunu ama aşı olmuş kişilerin AB’de serbest dolaşımının tartışılmasını kabul etmediğini söyledi.
Norbert, “(Aşı olan kişilere bazı kolaylıklar tanınması) Bu karara kesinlikle katılıyorum, yüzde yüz hemfikirim. Aşı olup olmadığını kanıtlamalısın. Bazı avantajlar ya da haklar elde etmek sonuçta aşı olmaya bağlı. (AB’nin serbest dolaşımı engellemesi konusu) Ben doğru olmadığını düşünüyorum. Şahsen herhangi bir AB ülkesinin kabul ettiği (aşıyı) kabul ederim. Bu yıl da yurt dışında tatilin yaygın bir durum olacağını düşünmüyorum. Bu yüzden büyük bir sorun olacaktır. Bazı ülkelerin farklı kararlar alabileceğini de düşünüyorum. Örneğin birçok Macar’ın gittiği Yunanistan, Sputnik V ile aşı olanları da ülkeye alacağını açıklayabilir.” diye konuştu.
Norbert, kendisine Rus aşısı Sputnik V’nin uygulandığını söyledi.
Bir başka Macar Mate ise aşı taraftarı olmasına rağmen aşının zorunlu olmaması ve herkesin kendi kararını verebilmesi gerektiğini söyledi.
Mate, “(Aşı olan kişilere bazı kolaylıklar tanınması) Bunda kısmen hemfikirim. Çünkü baktığımızı zaman şirketler ve mağazalar da kendi müşterilerini seçme hakkına sahipler. Bunun kanun haline gelmesi konusunda ise hemfikir değilim. Bunun ayrımcılık olduğunu düşünüyorum. Örneğin bir kafe ya da banka, sadece aşı olmuş kişileri kabul ediyorum derse, bunun doğru bir ticari adım olup olmasına bakmaksızın, bu yapma hakkı var.” diye konuştu.
AB’deki serbest dolaşım tartışmalarıyla ilgili Mate, aşının sırf Çin’de ya da Rusya’da üretilmesi nedeniyle siyasi mesele yapılmaması gerektiğini çünkü bunun sonucunda vatandaşların zarar göreceğini ifade etti.
Ülkede uygulanan aşı kimliğine karşı çıkan Fanni ise “İnsanları aşı kimliğine sahip olup olmadığı şeklinde ayırmak bence kesinlikle ayrımcılık. Bildiğim kadarıyla İkinci Dünya Savaşı sonrası bu tür ayrımcılığın yapılması yasak. Hiç kimseye aşı olması konusunda baskı yapılamaz. Eğlence mekanlarına, restoranlara, hotellere girişleri yasaklanamaz. Bu, insanların temel haklarının kısıtlanması demek.” şeklinde konuştu.
Macaristan Sağlık Bakanlığının paylaştığı verilere göre, son 24 saatte 726 yeni vaka tespit edildi, toplam vaka sayısı 784 bin 837’ye, hayatını kaybedenlerin sayısı 137 artışla 28 bin 45’e çıktı.