Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, 1 Mayıs’ta Resmi Gazete’de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’le MASAK yükümlüleri arasına eklenmişti. Bu kapsamda MASAK, internet sitesinden, kripto hizmet sağlayıcılara ilişkin rehber yayımladı.
Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcıların tabi oldukları yükümlülükler, müşterinin tanınması, şüpheli işlem bildirimi, bilgi ve belge verme, devamlı bilgi verme ile muhafaza ve ibraz olarak belirlendi.
“Müşterinin tanınması yükümlülüğü” kapsamında müşterilere yönelik “kimlik tespiti” yapılacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile bu platformlardan hizmet alacak kullanıcılar arasında sözleşme yapılması esas olduğundan, kimliğe ilişkin bilgilerin alınması ve bu bilgilerin doğruluğunun teyit edilmesi suretiyle sözleşme yapılan kullanıcılar ve bu kullanıcıların adına veya hesabına hareket edenlerin kimliğinin tespit edilmesi önem taşıyor.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, sürekli iş ilişkisi tesisi dışında da şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda tutar gözetmeden, daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe olduğunda tutar gözetmeden, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 75 bin lira veya üzerinde olduğunda, kimlik tespiti yapmak zorunda olacak. Kimlik tespitinin, iş ilişkisi tesisinden veya işlem yapılmadan önce tamamlanması gerekecek.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının müşterileri ile yüz yüze gelmediği durumlarda, kurye ve dış destek birimleri (destek hizmeti kuruluşları) aracılığıyla kimlik tespit yükümlülükleri yerine getirilebilecek.
“Şüpheli işlem bildirim yükümlülüğü”, tüzel kişi yükümlünün kanuni temsilcileri tarafından yerine getirilecek. Bu kişiler şüpheli olabilecek işlemler hakkında, yetki ve imkanları ölçüsünde araştırma yaparak edinilen bilgi ve bulguları değerlendirmek ve şüpheli olduğuna karar verdiği işlemleri MASAK’a bildirmekle sorumlu olacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcısı tüzel kişinin kanuni temsilcisi tarafından “Elektronik Ortamda Şüpheli İşlem Bildirimi Taahhüt Formu” düzenlenerek ıslak imzalı olarak MASAK’a iletilecek. Şüpheli işlemler, şüphenin oluştuğu tarihten itibaren en geç 10 iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal bildirilecek.
“Bilgi ve belge verme yükümlülüğü” kapsamında bu şirketler, Başkanlık ve denetim elemanları tarafından istenilecek her türlü bilgi, belge ve bunlara ilişkin kayıtları, bu kayıtlara erişimi sağlamak için gerekli tüm bilgi ve şifreleri tam ve doğru olarak vermekle sorumlu olacak. “Devamlı bilgi verme yükümlülüğü” kapsamında da kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar dahilinde devamlı bilgi verilmesi zorunlu olacak. Yükümlüler, taraf oldukları veya aracılık ettikleri işlemlerden, Bakanlıkça belirlenecek tutarı aşanları Başkanlığa bildirecek.
“Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü” kapsamında da yükümlülüklere ve işlemlerine ilişkin her türlü ortamdaki belge düzenleme tarihinden, defter ve kayıtları son kayıt tarihinden, kimlik tespitine ilişkin belgeler ise son işlem tarihinden itibaren 8 yıl süreyle muhafaza edilecek ve istenmesi halinde yetkililere verilecek.
Para cezası uygulanacak
Rehberde, yükümlü şirketlere yönelik yaptırımlar konusunda da bilgi verildi. Buna göre, yapılan denetimler soncunda belirlenen yükümlülüklerin ihlal edildiğinin tespiti halinde, MASAK tarafından ilgili kanunda belirlenen miktarlarda ve işlem başına idari para cezası verilecek. Üst tutardan ceza uygulanan yükümlüler nezdinde takip eden yılda aynı neviden bir yükümlülük ihlali olması durumunda bu hadler iki kat olarak uygulanacak. Tek bir ihlal için verilecek para cezaları, müşterinin tanınması yükümlülüğü ile devamlı bilgi verme yükümlülüğünün ihlalinde 30 bin lira, şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğünün ihlalinde 50 bin lira olarak uygulanacak. İlgili kanuna göre, bilgi ve belge verme ile muhafaza ve ibraz yükümlülüklerinin ihlali halinde bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası da verilebilecek.
