Bitcoin ile dünya gündemine giren kripto paraların popülerliği, son olarak Facebook’un UBER, Visa, MasterCard gibi devleri de yanına alarak oluşturduğu konsorsiyumun ürünü olan Libra projesi ile zirveye çıktı. Libra’nın popülerliği beraberinde merkez bankaları için bazı endişeleri de gündeme getirdi.
Bahçeşehir Üniversitesi Blockchain Araştırma Uygulama Merkezi Direktörü Doktor Öğretim Üyesi Bora Erdamar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Donald Trump’ın kripto paralar ilgili tivitinin alaycı bir üslupta da olsa aslında konuyu ne kadar ciddiye aldığını gösterdiğini kaydetti.
Erdamar, “2008 yılında Satoshi Nakamoto mahlaslı bir kişinin makalesi ile ortaya çıkan Bitcoin projesi, şu anda dünyanın en büyük ekonomisinin başkanı tarafından muhatap alınıyor. Biz artık resmi kurumlar ve devlet otoriteleri tarafından blokchain teknolojisi ve kripto paraların yok sayılmadığını, bilakis çok ciddiye alındığını görüyoruz. Önemli bir teknolojik gelişme ile ilgili bir kere yorumda bulunulduktan sonra bunun arkası gelir. Bu alanda pek çok tartışma olacaktır ama bu konunun artık çok uzun süre gündemde kalacağı bir gerçek.” şeklinde konuştu.
Finansal teknolojiye geçiş zorunlu
“Kripto para”, “dijital para” ve “sanal para” diye farklı kavramların olduğunu hatırlatan Erdamar, şöyle konuştu:
“Kripto para dediğimiz tamamen merkeziyetsiz bir sistem üzerine kurulu. Bir de dijital para diye bir kavram var. Dijital paralar, elektronik olarak saklanan ve transfer edilebilen paralardır. Sanal para ise Avrupa Merkez Bankası’nın 2012’de yaptığı tanıma göre, genellikle geliştiricileri tarafından kontrol edilen, sınırlı sanal grup üyeleri tarafından benimsenip kullanılan, düzenlenmemiş, yani regüle edilmemiş, dijital paradır. Libra, öncelikle bir konsorsiyum projesi olarak tamamen merkeziyetsiz değil. Libra, değeri dolara endeksli tasarlanmış bir stable coin, yani değeri sabit bir dijital para türü… Bu özellikleri aslında Libra’yı Bitcoin, Ethereum gibi kripto paralardan ayırıyor. Bu durumun iki doğal sonucu var. Birincisi, merkez bankalarının daha kolay düzenleyebileceği bir proje. Çünkü ilgili kurumları ve kullanıcıları belli. İkincisi, Libra projesi kripto paralara göre -ilk bakışta- daha çok güven ve istikrar vadederek merkez bankalarının ve bankaların etkinlik alanına daha hızlı ve güçlü şekilde müdahil olma potansiyeli barındırıyor.”
Erdamar, kripto paralar ve yeni nesil dijital varlıklarla şu an için bankaların sonunun gelip gelmeyeceğini bilemediklerini ancak merkez bankaları ve bankaların yeni nesil finansal teknolojilere uyum sağlamada geç kalmaları durumunda etkinliklerini kaybetme riskleri olduğunu söyledi.
Kripto paralardaki gelişmelerin IMF’nin dikkatinden de kaçmadığını vurgulayan Erdamar, “IMF Başkanı Christine Lagarde, 2 ay önceki yeni açıklamasında, yeni nesil kripto varlıkların gelişimine bir kez daha dikkati çekti ancak mevcut bankacılık sisteminin sağladığı güven ve istikrarın kripto varlıklar için de sağlanması gereken kriterler olduğunun altını çizdi.” dedi.
“Merkez bankaları ve kripto varlıklar birbirlerini dönüştürüp geliştirecek”
Bora Erdamar, Libra projesinin merkez bankalarının konuya daha ciddi yaklaşmasına neden olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Kripto varlıklar ve dijital paralarla merkez bankalarının birlikte yürüyeceği bir sistem mümkün olmak zorunda. Ülkelerin merkez bankaları, ekonominin iki ana politika aracından biri olan para politikalarının uygulayıcısı ve yürütücüsü. Bu sebeple etkinlikleri tartışılamayacak kadar önemli ve değerli. Diğer taraftan da kripto varlıklar ve dijital paralar, teknolojik ilerlemenin doğal sonucu olarak, tüm dünyaya yeni nesil iş imkanları, paylaşım ekonomisi fırsatları ve finansal dönüşümün gerektirdiği altyapıyı ve hızı sunuyor. Nasıl ki sinema ortaya çıkınca tiyatro ölmediyse, internet çıkınca televizyon yok olmadıysa, benzer süreçlerin burada da yaşanacağını, merkez bankalarının ve kripto varlıkların birbirlerini dönüştürüp geliştirerek bir arada var olacaklarını düşünüyorum.”
Trump ve Mnuchin’den kripto paralara eleştiri
Bu arada, attığı tivitlerle kripto paraları eleştiren ABD Başkanı Trump, bu paraların güvensiz olduğunu söylemişti. Trump, tivitinde, “Bizim ABD’de bir tek gerçek para birimimiz vardır ve o, hiç olmadığı kadar güçlüdür, hem güvenilir hem de emniyetlidir. O, dünyanın her yerinde açık ara en baskın para birimidir ve her zaman öyle olmaya devam edecektir. Bu para biriminin ismi de ABD dolarıdır.” ifadelerini kullanmıştı.
Trump’ın ardından ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’in de yasa yapıcıların Libra projesini desteklemesi için Facebook’un yapacak çok işi olduğunu söylemesi ve Facebook’un, Libra projesini ancak doğru bir şekilde, yüksek standartlara uyarak uygulayabileceğine yasa yapıcıları ikna etmesi durumunda kendi ödeme sistemini kurabileceğini vurgulamıştı.
