Merkez bankaları, rezerv para ekonomilerinde meydana gelen dalgalanmalar ve artan belirsizlikler nedeniyle tuttukları rezervleri artırırken, altının rezervler içindeki payı da yükselmeye devam etti.
AA muhabirinin, Dünya Altın Konseyi (WGC) 2019 Merkez Bankaları Altın Rezervleri Anketi’nden derlediği bilgilere göre, merkez bankalarının altına olan talepleri kısa ve orta vadede artmaya devam ediyor. WGC’nin anketine göre gelişmekte olan ülke merkez bankalarının yüzde 11’i altın rezervlerini gelecek 12 ay içerisinde artırmak niyetinde olduklarını bildirdi.
Geçen yıl, gelişmekte olan ülke ekonomilerine ait merkez bankalarının yüzde 12’si altın almış, böylece merkez bankalarının altın talebi 651 tona yükselerek uluslararası parasal sistemde şimdiye kadarki en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Ankette, bu yıl da geçen yıla paralel bir talep eğiliminin gözlemlendiği ve yine rekor seviyede altın talebinin olabileceği öngörülüyor.
Altın alımı ve yüksek oranda rezerv tutma eğiliminin rezerv para ekonomilerinde yaşanabilecek ekonomik risklerden kaynaklandığı ifade ediliyor.
ULUSLARARASI REZERV MİKTARLARI YÜKSELİŞİNİ SÜRDÜRÜYOR
Dünya genelinde 2008 krizinden sonra sert bir yükselişe geçen uluslararası rezerv miktarları bugün de bu seyri sürdürüyor. Ankete katılan merkez bankalarının yüzde 70’i, 5 yıl öncesine kıyasla toplam rezervlerinin daha yüksek seviyede olduğunu ifade ediyor.
Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının yüzde 62’si rezerv miktarlarının artmasının ödemeler dengesi krizlerine karşı bir tampon oluşturduğunu söylerken, gelişmiş ülke ekonomilerinde döviz kuru ve para politikası hususlarına daha çok önem veriliyor.
Merkez bankaları bağlı oldukları ülke içinde finansal istikrarı korumak amacıyla bir rezerv mekanizması kullanırken, rezervlerin hangi para biriminde veya değerli madende tutulacağına da merkez bankalarınca karar veriliyor. Yaşanabilecek olumsuz durumların etkilerinin asgari düzeye indirilmesi açısından önemli olan rezervlerdeki çeşitlendirmeye giden merkez bankaları, ABD doları, avro, Çin yuanı veya altın başta olmak üzere çeşitli para ve madenleri rezerv olarak kullanıyor.
ORTA VADEDE ÇİN YUANI VE ALTIN ÖNEM KAZANACAK
Ankette, gelecek 5 yıl boyunca orta vadede Çin yuanının ve altının uluslararası parasal sistemde büyük rol üstleneceği öngörülüyor. Merkez bankalarının altın ve Çin yuanı rezervlerini artırma kararlarının sebeplerine de değinilen ankette, gelişmekte olan ülke merkez bankalarının yüzde 39’u bu kararın uluslararası para sisteminde beklenen değişikliklerden kaynaklandığını belirtiyor.
Dünya genelindeki merkez bankalarının yaklaşık yüzde 75’i, yuanın payının gelecek 5 yıl boyunca artmasını beklerken yaklaşık yüzde 33’ü yuanın toplam rezervlerdeki payının yüzde 6-10 aralığında yükselmesini öngörüyor. Geçen yılın son çeyreğinde, ABD doları toplam rezervlerin yüzde 55’ini, avro yüzde 18’ini, altın yüzde 11’ini ve yuan yüzde 2’sini oluşturuyordu.
Öte yandan, merkez bankalarının yüzde 54’ü, gelecek 12 ay içerisinde dünya genelinde merkez bankalarının altın rezervlerinin artacağını öngörüyor. Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankaları, rezervlerini artırma konusunda gelişmiş ülkelerden daha istekli görünüyor. Bu bankaların yüzde 11’i altın rezervlerini artırmayı planlıyor.
Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının yüzde 21’inin henüz altın rezervi konusundaki politikalarına karar vermediği göz önüne alındığında, siyasi ve ekonomik riskler artmaya devam ederse, merkez bankalarının altın taleplerinin geçen yılki rakamlarının üzerine çıkmasının mümkün olabileceği görülüyor.
EN FAZLA ALTIN REZERVİ ABD’NİN
Temmuz 2019 itibarıyla, dünya genelinde merkez bankalarının toplam 35 bin 212 ton altın rezervi bulunuyor. Bu miktar dış rezervlerin yüzde 53,7’sini oluşturuyor. En fazla altın rezervine sahip ülke konumunda bulunan ABD’nin yaklaşık 8 bin 134 ton altını bulunuyor. ABD’nin altın rezervi toplam dış rezervlerinin yüzde 74,5’ini oluşturuyor.
Dış rezervlerinin yüzde 70’ini oluşturan altın rezerviyle Almanya yaklaşık 3 bin 368 tonla ikinci sırada yer alıyor. Üçüncü sırada 2 bin 814 ton altın rezerviyle IMF, dördüncü sırada 2 bin 421 tonla İtalya ve beşinci sırada 2 bin 436 tonla Fransa bulunuyor. Türkiye yaklaşık 303 tonla bu sıralamada 19’uncu sırada yer alıyor. Türkiye’nin altın rezervleri dış rezervlerinin yüzde 14,4’ünü oluşturuyor.
REZERVLERDE ALTIN TUTMA MOTİVASYONLARI DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR
Ankete katılan merkez bankalarının yüzde 80’i altını uluslararası rezervlerinin parçası olarak tutuyor. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının tümü için bu durum geçerliyken, altını tutma motivasyonları farklılık gösteriyor.
Gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarının altını rezervlerinde tutmasının başlıca sebepleri “uzun vadede değer kazanabilmesi” ve “batma riskinin olmaması” olurken, gelişmiş ekonomilerin merkez bankaları “altının tarihi pozisyona sahip olması”nı, altın tutmadaki en önemli motivasyon olarak görüyor.