TCMB’nin 2019’a ilişkin yıllık faaliyet raporu, bankanın resmi sitesinde yayımlandı. “Genel Bilgiler”, “Faaliyetler ve Önemli Gelişmeler” ve “Finansal Tablolar” olmak üzere 3 bölümden oluşan raporda, Başkan Uysal da önsöz kaleme aldı.
Uysal, iktisadi faaliyetin 2018’in ikinci yarısındaki yavaşlamanın ardından, 2019’da politika adımlarının ve alınan tedbirlerin desteğiyle yılın ilk çeyreğinden başlayarak ılımlı bir toparlanma eğilimine girdiğini belirterek, dış talepteki yavaşlamaya rağmen rekabet gücü kazanımlarıyla mal ve hizmet ihracatının gücünü koruyarak büyümeyi desteklemeye devam ettiğini kaydetti.
Diğer taraftan, yurt içi talebin ılımlı seyri ve reel kur seviyesinin ithalatı sınırladığına işaret eden Uysal, “Bu görünüm altında cari işlemler dengesi belirgin bir iyileşme kaydederek 2002’den itibaren ilk kez pozitif değer almıştır. Böylelikle dış finansman ihtiyacı azalırken, reel kesim borç eritme sürecine girmiştir. TCMB de fiyat istikrarını sağlama ve finansal istikrarı destekleme amaçları doğrultusunda politika araçlarını uygun bir kompozisyonla ve öngörülebilirliği destekleyecek şekilde kullanarak bu sürece katkıda bulunmuştur.” değerlendirmelerini yaptı.
Uysal, döviz kuru gelişmeleri ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmaya bağlı olarak 2018 sonunda yüzde 20,3 düzeyinde gerçekleşen tüketici enflasyonunun, uygulanan politikalar sonucunda geçen yıl 8,5 puan gerileyerek 2019’u yüzde 11,8 düzeyinde tamamladığını anımsatarak, şunları ifade etti:
“2019’da Türk lirasındaki değer kaybının birikimli etkilerinin zayıflaması enflasyona düşüş yönlü en büyük katkıyı verirken, ılımlı seyreden talep koşulları ve ithalat fiyatları da enflasyondaki düşüşü desteklemiştir. Diğer taraftan, reel birim iş gücü maliyetleri ile vergi ve yönetilen fiyat ayarlamalarının 2019 yılı enflasyonundaki düşüşü sınırladığı görülmüştür. Yıl boyunca enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında gözlenen iyileşmeye bağlı olarak enflasyonun ana eğiliminde de kayda değer bir iyileşme gözlenmiştir. 2019’da politika duruşu, enflasyondaki düşüş sürecinin devamını sağlayacak şekilde belirlenirken, finansal istikrara yönelik makro ihtiyati araçlar da etkin bir şekilde kullanılmıştır. Enflasyonu düşürmeye odaklı sıkı para politikası duruşu ile güçlü politika koordinasyonu neticesinde Türk lirasında istikrar sağlanmıştır. Böylelikle, birikimli döviz kuru etkilerinin azalması ve iç talebin ılımlı seyri ile enflasyon dinamiklerinde belirgin bir iyileşme sağlanmıştır. Enflasyon görünümündeki iyileşmeyle birlikte Temmuz ayından başlayarak politika faizi 2019 yılı sonunda yüzde 12 seviyesine düşürülmüştür.”
“TCMB, EKONOMİNİN DENGELİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME SÜRECİNİ DESTEKLEMEKTEDİR”
Murat Uysal, TCMB’nin finansal istikrarı desteklemek amacıyla 2019’da politika faizi ve likidite politikaları dışında sahip olduğu araç setini genişleterek kullanmayı sürdürdüğünü vurguladı.
Bu kapsamda, zorunlu karşılıkların temel politika aracının yanında finansal istikrarı destekleyici, döngü karşıtı makro ihtiyati bir araç olarak daha esnek ve etkin kullanılmasına yönelik düzenlemeler yapıldığını aktaran Uysal, 2019’da uygulanan politikaların etkinliğini güçlendirerek fiyat ve finansal istikrara yönelik farkındalığı artırmak amacıyla bankanın iletişim kanallarını aktif şekilde kullanmaya devam ettiğini belirtti.
Uysal, başta TCMB’nin genel ağ sitesi olmak üzere tüm platformların iletişim politikası kapsamında etkin kullanıldığına dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:
“Ayrıca, hem sektör temsilcileriyle hem de yerli ve yabancı yatırımcı ve analistlerle düzenli olarak görüşmeler gerçekleştirilerek uygulanan politikaların daha geniş kesimlere ulaştırılması sağlanmıştır. Kanunla kendisine verilen görevler çerçevesinde fiyat istikrarını sağlayarak ve finansal istikrarı destekleyerek toplumsal refaha katkı sağlama misyonuyla hareket eden TCMB, bağımsızlığı, güvenilirliği, güçlü organizasyon yapısı, yetkin insan kaynağı, yenilikçi yaklaşımı, etkin iletişimi ve üstün teknolojik altyapısıyla dünyanın önde gelen merkez bankaları arasında yer alma vizyonuyla Türkiye ekonomisinin dengeli ve sürdürülebilir büyüme sürecini desteklemektedir. Yeni Ekonomik Programın oluşturulması sürecinde Hükümet ile varılan mutabakatla uyumlu olarak, 2020-2022 dönemi için enflasyonun 2022’ye doğru yüzde 5 düzeyine yakınsaması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda TCMB, bu hedefe ulaşmak için elindeki tüm politika araçlarını etkin şekilde kullanmaya devam edecektir.”
BANKANIN ÇALIŞAN SAYISI GEÇEN YIL 3 BİN 874 OLDU
Bu arada raporda verilen bilgilere göre, TCMB’nin geçen yıl itibarıyla çalışan sayısı 3 bin 874 oldu. Geçen yıl emisyon hacmi 153,4 milyar lira, dolaşımdaki banknot sayısı 2,1 milyar düzeyinde gerçekleşirken, altın mevcutları 556 ton ve altın varlıklarının rezervler içindeki payı yüzde 25,7 düzeyinde gerçekleşti.
TCMB ödeme sistemlerinden geçen yıl toplam 73 trilyon liralık ödeme yapıldı. Bu dönemde 1 adet mutabakat zaptı imzalandı. Reel sektör çalışmaları kapsamında ise 1919 firmayla görüşüldü. Bankanın 52 basın duyurusu yayımladığı 2019’da, 418 yatırımcı, analist ve ekonomistle toplantı yapıldı. Merkezin Güncesi’nde yayınlanan yeni analiz sayısı ise 19 oldu. Aynı dönemde, Üniversite Buluşmaları’na 1500 öğrenci katılırken, eğitim bursundan 112 öğrenci yararlandı ve banka tanıtımı/staj programlarına 559 öğrenci iştirak etti.
Raporun finansal tablolarına göre ise TCMB’nin 2018 sonunda 56 milyar 279 milyon 555 bin 434 lira olan net dönem karı, 2019 itibarıyla 44 milyar 732 milyon 806 bin 743 lira düzeyinde gerçekleşti.