TR Motor Genel Müdürü Osman Dur, 80 kadar mühendisin Milli Muharip Uçak’ın yerli ve milli motor tasarımında görev aldığını belirterek, “2026-2027 gibi motorumuzda ilk çalıştırmayı sağlayacağız. Daha sonra da test çalışmaları başlayacak. 2029 gibi Milli Muharip Uçağımız yerli motorumuzla uçacak.” dedi.
TR Motor Genel Müdürü Dur, yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Milli Muharip Uçağı’nın platformunun TAI tarafından tasarlanmaya başladığını, “mock-up”ının çıktığını ve sergilendiğini söyledi.
Motor çalışmalarının da TAI tarafından devam ettirildiğini ancak daha sonrasında Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) tarafından TR Motor AŞ’nin kurularak tüm motor çalışmalarının TR Motor bünyesinde yürütülmeye başlandığını belirten Dur, “Şu anda TR Motor dünyadaki yetişmiş beyinleri, ülke içerisinde bu sektörde olan insanları, akademik camiada bu konuda araştırma yapan bilim adamlarını ve üniversite gençliğini bu alana yönlendirmek adına ciddi anlamda çalışmalar yapmaya başladı.” dedi.
Dur, havacılık sektörünün tasarımın yanı sıra üretimde de sorunlar yaşadığına dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Üretemeyeceğiniz teknolojileri tasarlasanız da çok bir anlamı yok. Bu nedenle tedarikçi geliştirmek üzere yerli sanayicinin bu hassasiyetlerde üretim yapabilmesi adına çalışmalar devam ediyor. Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından kullanılacak olan Milli Muharip Uçak’ın motor üretimiyle ilgili çalışmalar da sürüyor. Bu noktada, Hava Kuvvetleri Komutanlığı ve TR Motor ekipleri Milli Muharip Uçak’la ilgili nasıl bir fonksiyon istenildiği, SSB ve TAI ise tasarlanan bu uçağa uygun motorun ne olacağı konusunda dörtlü bir çalışma yürütüyor.”
“2029’da yerli motorumuzla uçacak”
Havacılık motoru konusunda uzman olan uluslararası mühendislik, tasarım firmaları ve “OEM”lerle görüşmelerin devam ettiğini dile getiren Dur, TAI’nin tasarlamaya devam ettiği Milli Muharip Uçak’a TR Motor’un gerekli desteği verdiğini vurguladı.
Osman Dur, yerli ve milli uçak için gerekli küçük test altyapıları, belirli sistemlerinin tasarımları, bölgesel olarak bu alanda hangi üretim altyapılarının kullanılabileceği konusunda çalışmaların devam ettiğini aktararak, TR Motor’da 80 kadar mühendisin yerli ve milli motor tasarımında görev aldığını kaydetti.
Projede ne kadar insanın çalışacağı, ne kadar sürede hangi teknolojilerin bitmiş olacağı gibi tüm konularda yol haritasının belirlendiğini hatırlatan Dur, “2026-2027 gibi motorumuzda ilk çalıştırmayı sağlayacağız. Daha sonra da test çalışmaları başlayacak. 2029 gibi Milli Muharip Uçağımız yerli motorumuzla uçacak.” şeklinde konuştu.
“İnsan kaynağı anlamında genel bir sorun öngörmüyoruz”
Dur, havacılık sektöründe bir ekosistem oluştuğunu ve şahıslara bağlılığın ortadan kalktığını, kurumsal bir yapının ortaya çıktığını belirterek, şunları kaydetti:
“Önceden savunma sanayisi sivil sektöre ciddi katkı sağlıyordu. Şimdi sivil sektördeki bilişim, yazılım, yapay zeka gibi gelişmelerin savunma sanayisinne sağladığı ciddi teknolojiler var. İnsan kaynağı anlamında da genel bir sorun yaşayacağımızı da zannetmiyorum. Kritik teknolojilerde kritik sektörlerde çalışmış insan sayımız az ancak dünyada bu alandaki kaynakları bir araya getirebilecek birikimimiz ve ilişkilerimiz var. Bilgi eksikliğinden dolayı herhangi bir teknolojide zaafiyet oluşacağını düşünmüyorum.
Türkiye’de havacılık motorlarıyla ilgilenen sektörde birkaç tane firma var. Bu alanda ilerlemek isteyen gençler, yüksek lisans, tez, staj aşamalarında bu firmalarda çalışmalar yaptıkça sektöre daha rahat bir şekilde adaptasyon sağlayabilirler. Ancak bizim çok fazla iş yoğunluğuna sahip bir uzman ekibimiz var. Bu ekibin yanında çok sayıda stajyeri yetiştirme gücümüz yok. Bu anlamda diğer sektörlerde deneyim kazandırıp kurumumuza entegre etmeyi amaçlıyoruz.”