Kamuoyunda bir süredir Milli Piyango ve diğer şans oyunlarına yönelik oluşturulmaya çalışılan “Vergi kaybı var, işletmeci şirkete istisna tanınıyor, şans oyunlarına güvenilmiyor” iddiaları Türkiye Varlık Fonu (TVF) Genel Müdürü Zafer Sönmez’in açıklamalarıyla bir kez daha yalanlandı.
Rakamlarla açıklama yapan Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez “Bir vergi kaybı yok. Yüzde 10 şans oyunları vergisi var. 10 yıllık bir işletmeye teklif verdiğinizde ciro 900 milyon olsaydı kamuya 552 milyon kalacaktı. Bizim modelde 703 milyon kalıyor” dedi.
Habertürk TV’de Para Gündem Programı’na katılan Zafer Sönmez, “Bu model ihalenin başında da açıklanmıştı. Açıklanma sebebi şuydu: İkramiye oranını arttırmadan bu işi büyütemez ve ciro taahhüdü de alamazsınız. Olaylara statik değil dinamik bakmak lazım” ifadelerini kullandı.
TVF Genel Müdürü Sönmez’in iddialara yönelik açıklamaları şöyleydi:
AMACIMIZ KAMU FAYDASINI ARTTIRARAK BU İŞİ BÜYÜTMEK
Milli Piyango’yu özelleştirmedik, birinden hizmet aldık. Türkiye’de ilk defa uygulanan bir model değil. İddaa’da da benzer bir yapı uygulanmıştı. Toplamda yüzde 40’larda olan kamu payı yüzde 25’lere indirilerek 4 katı bir kamu faydası yaratıldı.
Esasında daha önce iki defa özelleştirilmesi denenen Milli Piyango’yu biz göreve geldiğimize ‘Türkiye Varlık Fonu bunu herhangi bir tarafa devretmeyecektir’ dedik. Bunun bir hizmet alımı modeliyle, herhangi bir taşerona verdiğiniz bir işletme modeliyle yapılmasının daha doğru olduğunu düşündük.
Özelleştirme gibi tek bir blok bir paranın ödenmeye çalışıldığı ve bunun finanse edildiği bir yapı yerine bunun stratejik bir oyuncu tarafından işletilmesi ve komisyon ve ciro taahhüdü kapsamında gerçekleşmesi. Hasılat garantisi esasında bu. Yıllık bir ciro taahhüdü veriyor işletmeci.
Dünyada baktığımızda GSYH’ye göre piyango oyunlarının ortalaması yüzde 1-2 arası. Türkiye’de bu 0.2 civarında, oldukça düşük. Bizim birinci amacımız kamu faydasını arttırarak, bu işi büyüterek, perakende de satış noktalarında daha fazla gelir yaratmak.
KOMİSYON ÜZERİNDEN KDV ÖDENDİ
1 Ağustos’tan bugüne olan Milli Piyango işlemlerinde toplamda yüzde 27’lik bir kamu payı artışı var. Geçen sene 964 milyon TL ciro yaparken bizim dönemimizde 2 milyar TL ciro yapmıştır. Toplam vergilere baktığınızda toplam kamu payı 703 milyon TL oldu, bunun yüzde 37’si vergiler. Vergilere baktığınızda şans oyunları vergisi, veraset intikal vergisi, bir de yüzde 9.5 olan Şans Sisal komisyonu üzerinden KDV ödendi. Bunların toplamı 261 milyon TL. Varlık Fonu’na kalan 442 milyon TL’yi de katarsak toplamda 703 milyonluk bir kamu payı yaratıldı. Bu rakam geçen sene baktığınızda 552 milyon TL’ydi. 1 Ağustos – 30 Kasım arasında hasılat yüzde 107 arttı.
Milli Piyango 2019 ve öncesinde ortalama yüzde 45’lik ikramiye dağıtıyordu. Bu dünya ortalamasının çok altında. Dünyada bu, yüzde 55- 60-70’ler civarında. Piyango özelinde. Biz yaklaşık 3 ay kadar tüm dünyadaki oyuncularla görüştük. Aldığımız tüm geri bildirimler şunu söylüyordu: İkramiye oranını arttıramadığınız bir piyangoyu büyütme şansınız yok. Toplamda bizim yaptığımız ihalede yüzde 45 olan ikramiye dağıtım oranı yüzde 59’a arttırıldı. Bu noktaya gelmek için birkaç kaynak kullanıldı. Milli Piyango toplamda bunu yüzde 13-14 civarında operasyonel giderle yapıyordu. Şu an 9.5 ile yapılıyor. Yani TVF bu ihalede 4 puana yakın bir operasyonel iyileşme sağladı. Yani daha ucuza işletiyoruz. Bu bir ihale yöntemiyle yapıldı. Dünyanın bütün oyuncularına sürecine taşıdığımız bir ihaleydi. Şunu söylemem lazım, bunlar açık ve kamera kayıtlarıyla bütün tekliflerin kaydedildiği şeffaf bir süreçle oldu. Kabaca da 28 milyarlık net bir değere ulaşıldı. Bir önceki MP özelleştirmesi 2.75 milyar dolardı. Bizim ihaleyi yaptığımız kamu faydasının bugünkü değeri o gün itibarıyla 5 milyar dolar civarında bir rakam oldu. Kamu payının ciddi oranda arttırıldığını görüyoruz.
VERGİ KAYBI YOK KAMUYA KALAN PAY AZALMADI, ARTTI
Aynı konuyu tekrarlamak istiyorum ama bir vergi kaybı yok. Kamu kaybı yok. Vergilere bütüncül bakmamız lazım. Burada yüzde 10 şans oyunları vergisi var. Daha önce MP idaresinde işletilirken ödenmeyen veraset intikal vergisi burada var. Bunlar hiç konuşulmuyor.
Bir işe bakarken her yatırımcı şuna bakıyor. 50 milyon euroluk yatırım alıyorsunuz. Ciro taahhüdü veriyor ve gelir varsayımında bulunuyorsunuz. Bunun net bugünkü değerine bakıp yatırım tutarınızla karşılaştırıyorsunuz. İhaleye katılan tek taraf yok bakın. Bu model ihalenin başında da açıklanmıştı. Açıklanma nedeni de ikramiye oranını arttırmadan bu işi büyütemez ciro taahhüdü de alamazsınız.
Yani olaylara statik değil dinamik olarak bakmamız lazım. 10 yıllık bir ihale yapıldı ve ihale, daha önce de Türkiye’de uygulanan bir modelin benzeri. Bir kuruş kaçak yok. KDV’ye bakmayın kamu payına bakın. Toplamdaki vatandaşa kalan para da yüzde 45’ten yüzde 59’a artmış durumda. İkramiye oranını arttırmanız bir yerden kısmanız lazım. Kısılan taraf da TVF’nin vergi istinasından kaynaklanan KDV. Bundan başka bir şey değil.
SİSAL ŞANS YÜZDE 9.5’TEN FAZLA GELİR KAZANAMAZ
İşletici sadece bir Türk şirketi değil. Şans Sisal, Demirören ve İtalyan Sisal grubunun ortaklığıdır. Bu anlamda yabancılar Türkiye’ye 50 milyon Euro’luk yatırım taahhüdüyle gelmişlerdir. Bu ihale modelinde şirketin alabileceği gelirin maksimum toplamı hasılatın yüzde 9.5’idir. Bundan bir kuruş ne fazla ne eksik alır.
Şans Sisal’in yüzde 9.5’tan fazla gelir kazanma ihtimali yoktur. Bunun üzerinden de KDV’sini ödemektedir.
Bu gelirin KDV’si ödenmektedir. KDV konusunda istisna TVF’nin ilgili kanundan gelen istisnasıdır. Bu istisna da TVF’ye gelir yaratması için tanınmıştır. Bunun şirketin (Şans Sisal) gelirlerine bir yansıması yok.
İkramiye oranını arttıramazsanız bu işi büyütemezsiniz. Bunu da bütün yabancılarla konuşarak ortaya çıkardık. Bunun MP idaresi de bu işe teklif verenler de söylüyor. Bunun büyümediğini GSYH’ye oranından görüyoruz. Yunanistan’da 2.40, İtalya 1.57 bizde 0.2 dolayında.
4 ayda ciro 2 kat artmış durumda. Kamu payı da yüzde 27 arttı. Burada herhangi bir şirkete fayda yaratılmıyor. İlgili operatör komisyonu üzerinden KDV ödüyor. Bizim istisnamız şuna yarıyor:
Operasyonel giderlerin azaltılması ve istisnadan çıkan fayda ile ikramiyenin arttırılması. Bu da kullanıcıya fayda yaratıyor. Eski modelde az çıkan ikramiye daha fazla çıkıyor.
KAMUYA 552 MİLYON TL KALACAKTI YENİ MODELLE 703 MİLYON TL KALDI
Milli Piyango’nun 2017 cirosu 3 milyar, 2018 ve 2019 cirosu 3.3 milyar TL. Burada hiç bir büyüme yok. Sonuçta bu oransal, kabaca eski modelde kamuya yüzde 40 civarında bir pay kalıyordu. Bizim getirdiğimiz modelde kamuya yüzde 31.5 kalıyor. Bunun basit mantığı sürümden kazanma.
Kamuya kalan kısmın ikramiyenin arttırılması için azaltılması gerekiyor. Bunu azalttığınızda talep artıyor ve ciro artıyor. Zaten bu ciro taahhüdünü teklif verenler eğer ikramiye oranını arttırmazsanız vermiyorlar. O 18 milyar hesabı ondan yanlış. Hesabını çok iyi biliyorum ben. Yıllık ciro taahhüdünün verilebilmesi için ihale modelinin değişmesi gerekiyor, bunun için de ikramiye oranının artması gerekiyor. Bunun için de bir yerden kısılması gerekiyor. Önceki modelde 100 liraysa 45 lira ikramiye dağıtılıyordu 40 lira kalıyordu, 15 lira da operasyonel maliyetlerdi. Bizim yaptığımız bu 15 lirayı 9.5’a indirmek kamu payını da toplamda yüzde 40’tan 31.5’a indirmek. Sonuçta, yüksek ikramiye dağıtılan işte ciro taahhüdü veriyorlar ama ikramiyeyi arttıramazsanız o ciroyu taahhüdünü
alamıyorsunuz.
1 Ağustos – Kasım sonu arasındaki toplam kamuya kalan para, yüzde 40’la eski modelde kamuya kalan para 552 milyon TL iken yüzde 31.5 ile kamuya kalan para 703 milyon TL. 10 yıllık bir işletmeye teklif
verdiğinizde, daha önce bu sene olsaydı, ciro 900 milyon olsaydı aynı işletme giderleriyle kamuya 552 milyon kalacaktı. Bizim modelde 703 milyon kalıyor. Yani burada net bir kamu faydası var.
İKRAMİYELERLE İLGİLİ GÜVENSİZLİK YOK, BU SENEKİ CİRO 2’YE KATLANDI
İkramiyelerle ilgili güvensizlik tartışmalarını yakından izliyoruz ama rakamlara bakınca onu görmüyorsunuz. 1 Ağustos – 30 Kasım arası geçen seneki ciro 964 milyon TL, bu seneki ciro 2 milyar TL.
Ortalamada yüzde 59 ikramiye veriliyor, daha önceki modelde yüzde 45’lerdeydi. Biz Milli Piyango’yu İtalya, Yunanistan’da olan noktaların biraz daha altında da olsa büyüterek uluslararası standartlara yaklaşmaya çalışıyoruz.
Bir kere bütün MP oyunlarından elde edilen tüm ciro Varlık Fonu’nun Halk Bankası hesaplarına geliyor. Bu çok önemli. Varlık Fonu lisansın sahibidir ve lisansın bütün geliri de TVF’ye gelmektedir. TVF bunun üzerinden komisyonu, vergileri ve ikramiyeyi ödemektedir. Bunun altını çizmek istiyorum.
İŞTE YANLIŞLAR
Milli Piyango’da vergi kaybı var. YANLIŞ
Demirören’in ortak olduğu İşletmeci şirkete istisna tanınıyor. YANLIŞ
Şans oyunlarına güvenilmiyor. YANLIŞ
18 milyar lira servet transferi oldu. YANLIŞ