Koronavirüs salgınıyla birlikte kapsamı genişletilen kısa çalışmada, Ocak ayı itibariyle, 1 milyon 313 bin 537 kişi bulunuyor. Tam bir yıldır uygulamada olan kısa çalışmadaki kolaylaştırıcı düzenlemelerin, mart sonu itibariyle bitirileceği açıklandı. Fakat bu tarihin ötelenmesi, şu anda çalışma dünyasının ortak gündemini oluşturuyor. Hafta içinde emekçileri temsilen Türk-İş, patronları temsilen TİSK, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’la görüştü. Bu görüşmede de, iki tarafın ortak görüşü olarak, kısa çalışma uygulamasının uzatılması ve kısa çalışma, fiyatsız müsaade ve işten çıkarma yasağının eş vakitli olarak uygulamadan kaldırılması talep edildi. İş dünyasından da kısa çalışmanın uzatılmaması durumunda, istihdamın olumsuz etkileneceği ve bilhassa hizmetler bölümündeki işletmelerin şimdi buna hazır olmadığı açıklamaları geliyor.
DURUM FARKLI
İşten çıkarma yasağı ve fiyatsız izinde ise farklı bir takvimlendirme üzerinde çalışılıyor. Her iki düzenleme de 17 Mart’ta bitiyor. Lakin genel eğilim, bu iki düzenlemenin Nisan yahut Mayıs ayı ortasına kadar uzatılması. İki aylık bir uzatmanın daha mümkün olduğu belirtiliyor. Ocak ayı bilgilerine nazaran, 883 bin kişi fiyatsız izinde bulunuyor. Bu bireylere İşsizlik Sigortası Fonu’ndan nakdi fiyat dayanağı ödemesi yapılıyor. Ödeme ölçüsü da, bin 420 TL. Yalnızca kısa çalışma uygulamasının bitirilmesi, fiyatsız müsaade ve işten çıkarma yasağının sürmesi durumunda, kimi işletmelerin çalışanlarını fiyatsız müsaadeye kaydırabileceği belirtiliyor.
TEKRAR DÜZENLENEBİLİR
Kısa çalışma ve fiyatsız müsaade uygulamasını bitiren işletmelere de, olağanlaşma dayanağı veriliyor. Bu da prim dayanağı olarak uygulanıyor. Olağanlaşan patronlara emekçi başına günlük 44.72 TL, aylık bin 341.56 TL’ye kadar takviye sağlanıyor. Lakin yasaya nazaran, dayanak ödemeleri en fazla Haziran ayı sonuna kadar verilebiliyor. Kulislerde ise, istihdamı korumak için, olağanlaşma takviyesinin müddetinin uzatılması için adım atılabileceği vurgulanıyor.
2.5 AYDIR BEKLENİYOR
2021 yılı minimum fiyatı belirlenirken, tüm taban fiyatlı çalışanlar için, yıl boyunca, her ay için 70 TL’lik takviye verileceği açıklanmıştı. Bu takviyenin verilebilmesi için yasal bir düzenleme yapılması gerekiyor. Lakin bugüne kadar bu düzenleme de yapılmadı. Mart sonuna kadar bu yasal değişikliğin de yapılması gerekiyor. Hala Türkiye’de 7 milyon civarında minimum fiyatlı çalışan bulunduğu kestirim ediliyor.
KAYNAK İŞSİZLİK FONU
Verilen tüm dayanaklar için, personel, patron primleri ve kamu dayanağı birikimlerinden oluşan İşsizlik Fonu kullanılıyor. İşsizlik Fonu’ndaki birikim de 9 Şubat itibariyle, 100 milyar TL’nin altına indi ve fonun varlığı 97.6 milyar TL oldu.
