RUSYA’nın Avrupa ve Balkanlar’da bir numaralı müttefiki Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vucic’in Washington’da ABD Başkanı Donald Trump’ın huzurunda, Kosova lideri Avdullah Hoti ile ticaret anlaşma imzalaması Moskova’da hoşnutsuzlukla karşılanırken, bu gelişme Rus Dışişleri Sözcüsü Mariya Zaharova ile Sırbistan lideri arasında atışmaya neden oldu.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’in, Trump tarafından uzak mesafede bir sandalyeye oturulmasını Facebook hesabından eleştiren Mariya Zaharova, “Sorguya çekilircesine, kendini üstün gören birinin karşısına oturtulduğunuzda tavsiyem ‘Temel İçgüdü’ filmindeki pozu almanızdır” diye yazdı. Zaharova bu alaycı ifadeyi kullanmakla kalmayarak adı geçen filmdeki Sharon Stone’un oturma anından bir kareyi de Vucic ile Trump görüşmesi resminin altına ekledi.
‘TERBİYESİZ VE İLKEL RUH HALİ’
Rusya Dışişleri Sözcüsü’nün bu çıkışı Belgrad’da deprem etkisi yarattı. Zaharova’nın paylaşımından dolayı derin üzüntü duyduğunu Sırbistan’daki “Pink TV” ekranına çıkarak dile getiren Aleksander Vucic, “Rusya’nın Sırbistan ile olan yakın ve dostane ilişkilerine gereken değeri vermemesinden çok üzgünüm. Mariya Zaharova’nın paylaşımı sadece kendisi ve onu bu göreve getiren kişiler hakkında bize ipuçları veriyor. Terbiyesiz ve ilkel ruh halini gözler önüne seriyor. Onu bu göreve kim getirdiyse onunla o uğraşsın. Ben onun çıkışı hakkında daha fazla yorum yapmayacağım” dedi.
‘BÜYÜK HATA’
Sırbistan lideri Vucic’in yanı sıra Sırbistan Savunma Bakanı Aleksander Vulin’den de sert tepki geldi. Sırbistan lideri Vucic ile alay edilmesinin büyük hata ve yersiz olduğunu belirten Vulin, “Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımlarına karşı çıkan yegane lider. Rusya ve Sırbistan savunma bakanlıkları arasındaki işbirliğinin de en üst seviyede yürütüldüğü bir dönemde bu tür beyanlar kabul edilir gibi değil. Liderlerin kudret ve gücü oturdukları sandalyeyle ölçülmüyor. Halkları için yaptıkları işlerle ölçülüyor” ifadelerini kullandı.
ÖZÜR DİLEDİ
Krizin patlak vermesinden birkaç saat sonra yeni bir açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Sırbistan Cumhurbaşkanı’ndan özür dilediğini söyledi ve yanlış anlaşıldığını kaydetti.
MUHALEFET VUCİC’E YÜKLENDİ
ABD Başkanı Donald Trump’ın, imza töreni sırasında “Sırbistan’ın Tel Aviv’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağını” duyurmasının ardından Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vucic’in şaşkınlığı dikkat çekti. Muhalif haber sitelerinin manşetlerine taşıdığı görüntülerde, Trump’ın açıklaması sırasında Vucic’in anlaşma metninin sayfalarını karıştırdığı ve ardından heyete dönerek yüzünü düşürdüğü görülüyor. Ülke medyası, Sırp heyetin ya imzaladığı metindeki maddelerden haberdar olmadığını ya da bilgileri olmadan metne eklemeler yapıldığını öne sürdü.
FİLİSTİN’DEN TEPKİ
FİLİSTİN hükümeti, Sırbistan ve Kosova’nın işgal altındaki Kudüs’te büyükelçilik açma kararının, Filistin halkına ve meşru haklarına yapılmış açık bir saldırı olduğunu belirtti. Sırbistan ve Kosova’nın, büyükelçiliklerini Kudüs’te açacaklarının duyurulmasının ardından Filistin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, söz konusu kararın, “Trump yönetiminin, İsrail yanlısı politikalarına ve direktiflerine boyun eğmeleri için ağırlığını ve nüfuzunu kullanarak pek çok ülkeye şantaj yaptığının yeni bir kanıtı olduğu” ifade edildi.
‘SIRBİSTAN VE KOSOVA HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI’
TÜRKİYE’nin Balkanlar’da iyi ilişkiler içinde bulunduğu Sırbistan ve Kosova’nın Kudüs’te büyükelçilik açmayı kabul etmesi Ankara’da hayal kırıklığı yarattı. Dışişleri Bakanlığı, iki ülke liderlerinin ABD Başkanı Donald Trump’ın arabuluculuğunda bir araya geldikten sonra Sırbistan’ın büyükelçiliğini Kudüs’e taşımayı kabul etmesi ile Kosova’nın da İsrail’i tanıyıp Kudüs’te büyükelçilik açacağını duyurmasına iki ayrı açıklamayla tepki göstererek, endişelerini dile getirdi.
DERİN ENDİŞE
Dışişleri ilk değerlendirmeyi Sırbistan’la ilgili yaptı. Sırbistan’ın İsrail’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararının “derin endişeyle” karşılandığının vurgulandığı açıklamada, Kudüs’ün İsrail tarafından ilhakının uluslararası toplum ve BM tarafından reddedildiği hatırlatıldı. Açıklamada, “Hal böyle iken, herhangi bir ülkenin İsrail nezdindeki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması uluslararası hukukun açık bir ihlalini teşkil edecektir. Tüm ülkeleri bu konuda kabul edilmiş BM kararlarına riayet etmeye, Kudüs’ün tarihi ve hukuki statüsüne saygı göstermeye ve İsrail-Filistin ihtilafının çözümünü daha da güçleştirecek adımlardan kaçınmaya davet ediyoruz” denildi.
‘TANINMA ZORLAŞABİLİR’
Dışişleri Bakanlığı’nın Kosova açıklamasında da, Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Başbakan Avdullah Hoti ve Dışişleri Bakanı Meliza Haradinaj-Stublla’nın sosyal medya paylaşımlarından, Kosova ile İsrail’in birbirlerini karşılıklı tanımalarına ilaveten Kosova’nın Kudüs’te büyükelçilik açmasının da taahhüt edildiğinin anlaşıldığına dikkat çekildi. Açıklamada, “Uluslararası hukukun açık bir ihlalini teşkil edecek böyle bir adımın Kosovalı yetkililerce düşünülmesi dahi hayal kırıklığı yaratmaktadır. Kosova’yı ilk tanıyan ülkeler arasında yer alan Türkiye, bu ülkenin uluslararası alanda tanınmasına yönelik çabalara da öteden beri büyük destek vermiştir. Fakat bu sürecin uluslararası hukuk hilafına ve bilhassa toprakları işgal altında bulunan Filistin halkının acıları üzerine inşa edilmesini doğru bulmuyoruz. Kosova liderliğine, söz konusu kararlara riayet ederek, Kudüs’ün tarihi ve hukuki statüsüne halel getirecek ve gelecekte Kosova’nın başka devletlerce tanınmasına da engel olabilecek bu tür adımlardan kaçınması çağrısında bulunuyoruz” görüşüne yer verildi. (Uğur ERGAN / ANKARA)
