NFT ya da tam açılımıyla “non-fungible tokens / eşsiz token”, Binance Academy’ye göre blockchain üzerinde benzersiz bir varlığı temsil eden kriptografik bir token türü. NFT’ler dijital varlıklar ya da gerçek dünya varlıklarının token’laştırılmış versiyonları olabiliyor. NFT’ler birbirlerinin yerine geçemediği için dijital dünya dahilinde orijinallik ve mülkiyet ispatı için kullanılabiliyor. Özetle NFT bir şeyin gerçekliğinin “dijital sertifikası” olarak tanımlanıyor ve NFT’ler “türünün tek örneği” varlıklar oluyor.
NELER SATILIYOR?
NFT’ler tıpkı kripto para ve benzeri diğer kripto para birimleri gibi, blockchain teknolojisini kullanıyor ve yapılan alışverişler bu teknoloji üzerinden kayıt altına alınıyor. Yani NFT’lerde de merkezi olmayan bir süreç oluşturuluyor. NFT ile kişiler şarkıların, fotoğrafların, tasarım çalışmalarının ve hatta GIF gibi animasyonların dahi dijital sahipliğini alabiliyor ya da kendi çalışmalarını başkalarına satabiliyor. NFT sayesinde sanatçılar, ürünlerinin -dijital olsa dahi- devam eden satışlardan da değişen yüzdelerde pay alabiliyor. NFT sistemi bu yüzden özellikle sanat dünyasında çok büyük bir talep görüyor. NFT’lerin sahiplik bilgisi blockchain altyapısı temelinde, zincirin tüm halkaları arasında paylaştırılıyor. Yani bir eser için oluşturulan dijital sertifika ve onun kime ait olduğu, dünya genelindeki yüzbinlerce bilgisayarda saklanıyor. Böylelikle eser üzerinde başkasının hak sahibi olması durumu ortadan kaldırılıyor. NFT’lerin satın alınabileceği farklı marketler kurulmuş durumda. Blockchain temelli bu marketlerde NFT ile satışa çıkarılan farklı ürünler bulunabiliyor ve bunlar ethereum gibi kripto paralar verilerek alınabiliyor. Satış işlemi de benzer şekilde ilerliyor.
TÜRKİYE ÖRNEKLERİ DE VAR
NFT altyapısı Türkiye’de de yaygınlaşmaya başladı. Geçtiğimiz haftalarda sanatçı Tarık Tolunay’ın Eminönü, Tarihi Galata Köprüsü ve Karaköy’ü resmeden “Pandemi” isimli eseri yaklaşık 36 bin dolara (yaklaşık 292 bin TL) İranlı bir koleksiyonere satıldı.Yurtdışında ise NFT temelli satışlarda çok daha büyük rakamlar karşımıza çıkıyor. “Kripto Sanat” dünyasında tam 69 milyon dolara satılan bir dijital eser bulunuyor. Bu bahsettiğimiz eserin arkasında Mike Winkelmann yer alıyor. Bu tamamen dijital ortamda yer alan bir kolaj olan eserin ismi ise Beeple. Yurt dışında NFT üzerinden yapılan bazı garip satışlar da bulunuyor. Hatta bunlardan birisinin arkasında Türk asıllı Sina Estavi yer alıyor. Estavi, geçtiğimiz ay Twitter CEO’su Jack Dorsey tarafından 2006 yılında atılan ilk tweet’i tam 2,5 milyon dolara NFT olarak satın aldı. Valuables platformu üzerinde Jack Dorsey tarafından başlatılan açık artırmayı kazanan Estavi, büyük hamlesi için yaptığı açıklamada “Bu bir dijital varlık olarak insanlık tarihinin bir parçası. Bundan 50 yıl sonra insanlık tarihinin ilk tweetinin fiyatının ne olacağını kim bilebilir” demişti.
GELECEĞİ VAR MI?
NFT’nin geleceği konusunda birçok soru işareti elbette mevcut. Çoğu kişi NFT’yi gerçek olarak görmüyor ve yakında sönecek bir balon olarak nitelendiriyor. Ancak blockchain ve kripto paralar için de benzer şeylerin söylendiğini unutmamak gerekiyor. Geldiğimiz son noktada artık devletler dahi resmi olarak kripto para sektörüne adım atmanın planlarını yapıyor. Bu açıdan özellikle sanatçılar arasında gelecek NFT’nin etrafında kuruluyor ve bunu benimsemek önemli görünüyor.
