Tarım Islahatı Genel Müdürlüğü Ziraî Etraf ve Doğal Kaynakları Müdafaa Daire Lideri Dr. Ali Kılıç Özbek, nitrata hassas bölgelerin kangren olmuş kol olarak görülmemesi gerektiğini belirterek, bu alanların tedbir alınmadığında yeraltı ve yerüstü suyu bakımından elden çıkacağını söyledi.
Tarım Islahatı Genel Müdürlüğü Ziraî Etraf ve Doğal Kaynakları Müdafaa Daire Başkanlığı tarafından ‘Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi ve Hareket Planlarının Hazırlanması Projesi’ Akdeniz Bölgesi Paydaş Toplantısı Adana’da yapıldı. Toplantının açılışında konuşan Ziraî Etraf ve Doğal Kaynakları Muhafaza Daire Lideri Ali Kılıç Özbek, Türkiye’de 4 bin 836 istasyonda yeraltı ve yerüstü sularında nitratı, değişik parametrelerle izlediklerini belirterek, daha sonra bu bilgilerin ‘Nitrat Bilgi Sistemi’ne (NİBİS) kayıt yapıldığını kaydetti.
Nitrat işini annesinin sözü ile iğne oyasına benzeten Özbek, “Burada biraz Ar-Ge, biraz bilimsellik var, bir de uygulama var. Biz uygulayıcı bir genel müdürlüğüz. Yeraltı ve yerüstü sularıyla ilgili 2008 yılından beri yapılmış 2 milyondan fazla tahlil sonucumuz var. Nitrata hassas alan kangren olmuş kol değildir. Şayet tedbir almazsak orayı yerüstü ve yeraltı suyu bakımından elden çıkaracağız. Bu husus üç bileşenden oluşuyor. Gübreyi nasıl kullanacağız, araziyi nasıl yöneteceğiz ve sulama. Bunları göz önüne alarak aksiyon planları oluşturduk” dedi. Özbek, üretimin devam edeceğini belirterek, “Ama müdafaa ve kullanma istikrarında, toprağı- suyu bozmadan ve kirletmeden kullanacağız. Bunu yaparken de bu hareket planlarını uygulayacağız” diye konuştu.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezinden Prof. Dr. Burcu Özsoy da hem yer üstü hem de yeraltı sularında nitrata hassas bölgelerin belirlenmesi hedefine özel bir prosedür geliştirildiğini ve bunun 25 havzada uygulandığını söyledi. Bölgelere özel önlemler belirlenerek bu önlemlere ilişkin yarar maliyet tahlili çalışmalarının tamamlandığını kaydeden Özsoy, “25 havzada elde edilen kelam konusu proje çıktıları, paydaşlarla bu toplantılarda paylaşılmaktadır. İçinde bulunduğumuz yüzyılda toprak ve su en kıymetli stratejik hususlar olarak kabul edilmektedir. Etraf meselelerinin artması da kullanılabilir su kullanımını kısıtlamaktadır. Artan dünya nüfusu ve buna paralel olarak artan su talebi, su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımını mecburi kılmaktadır. Yerleşim yerleri ile sanayi bölgelerinin atık suları tarım alanlarını drenaj suları azot, fosfor ve karbon üzere besin unsurları yüzeysel sulara taşımakta ve bu unsurlar su havzalarının ekolojik yapısını bozmaktadır” biçiminde konuştu.
Adana Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Muhammet Ali Tekin de Adana’nın 5 milyon dekar tarım yerine sahip olduğunu ve bunun 3 milyon dekarının sulandığını, yakın vakitte 1 milyon dekar alanının da sulamaya açılmasıyla topraklarının yüzde 80’inin sulanacağını söyledi. Tekin, “Nitratın tesirini azaltmak ve topraklarımızı çoraklaşmadan, tuzlanmadan, çok derece yeraltı suyu baskısından kurtarmak emeliyle sulama ve gübrelemeden kaynaklı toprağın yok olmasına neden olan etmenlerin ortadan kaldırılması gerekiyor” dedi.
Toplantıda Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Osmaniye ve Aksaray’dan katılan paydaşlara ziraî kirlilik, nitrata hassas bölgeler, nitrat aksiyon planları hakkında TÜBİTAK, Isparta Uygulamalı Bilimler, Çukurova ve Harran Üniversitesinden akademisyenler tarafından yapılan çalışmalar hakkında bilgi verildi. – ADANA
