Altı dalda verilen ve edebiyatta en prrestijli ödül sayılan Nobel Edebiyat Ödülleri, her yıl yapılan törenle sahiplerine veriliyor.
Peki, komite Nobeli verirken ne tür kriterlere bakıyor?
Bu yazımızda Nobel’e uzanmak için nelere bakılıyor konusu üzerine naçizane görüşlerimizi belirttik.
Akademi üyesinden oluşan ve üç yılda bir değişen Komite’nin, 200 isimden oluşan aday listesini 20 isme indirdiğini ve bu 20 yazarın da ödül verilebilecek düzeyde olduğunu ifade ediyorsunuz. Bu durumda kitaplar arasında kıyaslama yapabilecek bazı kriterleriniz olmalı.
EDEBİYATTA YENİLİK
Tabii ki bazı kriterler var. Genel olarak edebiyatta yenilik, çıtayı yükseltme, dili zenginleştirme gibi kriterlerden söz edilir ama bunlar biraz soyut kalıyor. Alfred Nobel’in vasiyetnamesinde iki kriter yazılı. Birini yorumlamak çok zor. Diğeri de çok kolay.
İDEALİST ÇİZGİDE OLAN YAZAR
Yorumlanması zor olan kriterde ‘idealist çizgide en iyi yazana’ deniyor. Ama idealist nedir belirtmiyor.
Yüz yıldır bu tartışılıyor…
ULUSAL KİMLİK AYRIMI YOK
İkinci kriterde ise adayların ulusal kimliğine bakılmayacağı belirtiliyor. Bunu da hem olumlu hem olumsuz olarak yorumlayabiliyoruz.
Çünkü bir ülkeyi bir dili teşvik amacıyla ödül verilmiyor. Ama hiçbir aday da ulusal kimliğine bakılıp ne öncelik kazanıyor ne de dışlanıyor.
ZAMAN KAVRAMI
Üçüncü ve belki en önemli kriter eserin kronolojik bir mesafeyi aşabilme özelliği. Yani yaratıldığı zamandan çıkıp başka bir zaman içinde yaşayacak ve geçerli olacak.
Ergül Tosun
Kitap sayfası için iletişim:
