Obama yönetimindeki ABD ile İran arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma, bir sonraki başkan Trump tarafından sekteye uğramıştı.
Yaşanan son gelişmelere bakılırsa anlaşma için yeniden bir umut ışığı belirti. Washington yönetimi ise Avrupa ülkeleri aracılığıyla Tahran ile temas kurmuştu.
ABD ve Avrupalı müttefikleri konu ile ilgili yaptıkları açıklamada İran’dan bir öneri beklediklerinin altını çizmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, dünya gündemini sarsan Viyana görüşmeleri öncesi konuya ilişkin yaptığı açıklamada, ABD’nin İran ile 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmaya geri dönmesi konusunu Avrupalı, Rus ve Çinli ortaklarla görüşmeyi kabul ettiğini açıkladı.
Gerçekleştirilecek görüşmelerin zor ve acil tartışmaları içereceğini vurgulayan Price, ‘ancak görüşmelerin ileriye doğru atılmış sağlıklı bir adım olduğuna inanıyoruz’ ifadelerini kullandı.
İran ve ABD yıllar süren görüşmeler ve yaşanan olumsuzlukların ardından tarihi bir adım atarak önümüzdeki cuma günü Viyana’da ‘sanal’ da olsa masaya oturacak ve dünyanın merakla beklediği görüşme yapılacak.
Bu açıklamanın ardından Rusya, Çin ve İran konuyu masaya yatırdıkları bir görüşme yaptı.
Görüşmede anlaşmayı yeniden canlandırmak için bir takvim belirlenmesi konusu gündeme geldi.
GÖRÜŞMEDEN SONRA ÇİN’DEN ÇAĞRI
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, konu ile ilgili yaptığı açıklamada “İran nükleer anlaşmasına eşzamanlı ve karşılıklı adımlarla uyulmalı” dedi.
Yi’nin açıklamasının ardından Almanya Dışişleri Bakanı Mass da bir açıklamada bulundu.
ALMANYA’DAN DAVET
Mass açıklamasında İran’ı nükleer görüşmelerde yer almaya davet ettiğini belirti ve “Kaybedecek zamanımız yok” dedi.
Bir AB yetkilisi ise “Bu durumu iki ay içinde çözemezsek bu kötü bir haber olur” dedi.
İRAN ‘YEŞİL IŞIK’ YAKTI
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif geçtiğimiz haftalarda Tahran’ın anlaşmayı canlandırmak için hazır olduklarının mesajını vermişti.
AB, toplantının ardından yaptığı açıklamada, nükleer anlaşmanın koordinatörü olan AB’nin, anlaşmanın katılımcıları ve ABD ile Viyana’da ayrı ayrı temaslarda bulunacağını bildirmişti.
İran ile nükleer anlaşmaya imza atan küresel güçler, ABD’nin anlaşmaya dönmesi konusunda bugün İranlı yetkililerle çevrim içi olarak bir araya gelmiş, toplantıya gelecek hafta Avusturya’nın başkenti Viyana’da yüz yüze devam edilmesine karar verilmişti.
Eski ABD Başkanı Donald Trump, 2015’te imzalanan İran’la nükleer anlaşmadan 8 Mayıs 2018’de ayrıldıklarını açıklamıştı. Trump’tan sonra başkanlığa seçilen Joe Biden, İran’la nükleer anlaşmaya dönebileceklerinin sinyallerini vermişti.
Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP), İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015’te imzalanmıştı.
