Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan ve üst düzey komutanlar, dün sabah Başbakan Nikol Paşinyan’ın istifasını talep eden sert bir bildiri yayınladı. Ordunun istifa çağrısını ‘darbe girişimi’ olarak nitelendiren Paşinyan ise destekçilerini sokağa çağırdı. İlerleyen saatlerde Paşinyan, Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan’ı görevden aldı.
İSKENDER AÇIKLAMASI RUSYA’YI KIZDIRDI
Ermenistan ordusunun Başbakan Paşinyan rahatsızlığı, aslında muhtıradan iki gün önce patlak verdi. Paşinyan yaptığı bir konuşmada, “İkinci Karabağ Savaşı’nda elimizdeki Rus yapımı İskender füzeleri işe yaramadı. Sadece yüzde 10’u hedefine ulaşarak patladı” ifadelerini kullandı. Moskova’yı da rahatsız eden bu açıklama üzerine, Ermenistan Genelkurmay Birinci Yardımcısı Tiran Haçatryan, “Nikol askeri konuları bilmiyor. İskender füzeleriyle ilgili söyledikleri komik” değerlendirmesinde bulundu. Başbakanı tiye alan açıklamasının ardından, Haçatryan’ın görevine son verildi. Paşinyan’ın Haçatryan’ı görevden alması, Ermenistan ordusunda büyük rahatsızlık yarattı.
ORDU PAŞİNYAN’IN İSTİFASINI İSTEDİ
Nitekim, ordunun dün yayınladığı bildiride, “Ermenistan Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Haçatryan’ın görevden alınmasını, ülke güvenliği ve milli çıkarlara hizmet etmeyen bir karar olarak nitelendiriyoruz. Bu karar, şahsi çıkarlar doğrultusunda alınmıştır. Son gelişmeler ışığında, Başbakan Paşinyan ve hükümetinin görevini sürdürebilecek durumda olmadığını tespit etmiş bulunuyoruz. Ermenistan’ın geçtiği bu hayati dönemeçte Başbakan ve hükümetini istifa etmeye çağırıyoruz” ifadeleri yer aldı.
İlerleyen saatlerde ordudan bir açıklama daha yapıldı. Bu açıklamada “Genelkurmay Başkanlığı’nın bildirisi, dışarıdan herhangi baskıyla kaleme alınmadı. Bu bildiri, Ermenistan ordusundaki tüm subaylarının görüşünü yansıtmaktadır. Yegane amacı, vatanın kurtarılmasıdır. Bu nedenle bildiride dile getirdiğimiz talepleri bir kez daha yeniliyoruz” denildi.
HALKI SOKAĞA ÇAĞIRDI
Bunun üzerine Paşinyan, televizyondan Genelkurmay Başkanı Gasparyan’ın görevden alındığını açıkladı. Halkı sokağa çağıran Paşinyan, daha sonra binlerce destekçisiyle başkent Erivan’da Cumhuriyet Meydanı’na çıktı. Kalabalığa seslenen Paşinyan, “İstifam sorunun çözümü değil” dedi. Ermenistan Başbakanı, ailesiyle ülkeyi terk etmeyi planladığı iddiasına ise “Biz buradayız, ülkemizi terk etmeyeceğiz” yanıtını verdi. Sadece Paşinyan taraftarları değil, ordunun bildirisini destekleyen muhalifler de sokağa döküldü, parlamento önüne barikat kurdular. Bu arada muhalif vekillerin, Paşinyan’ın istifasını ve erken seçim istedikleri önergeleri Ermenistan parlamentosunda reddedildi.
‘HALK İSTERSE KURŞUNA DİZSİN’
Cumhuriyet Meydanı’nda halka hitap eden Ermenistan Başbakanı Paşinyan, istifa etmesi için bunu ordunun değil, halkın talep etmesi gerektiğini belirterek “Halk istifamı talep etsin. Sonra da isterse beni bu meydanda kurşuna dizsin” dedi.
SARKİSYAN’DAN VETO SİNYALİ
Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, Genelkurmay Başkanı’nın görevden alınmasına dair kararı imzalamadı. Sarkisyan, Başbakan Paşinyan’ın adımı için “Ermenistan’ın güvenliği ve toprak bütünlüğünü riske atıyor. Kararımı, anayasal hakkım olan üç günlük sürenin sonunda vereceğim” dedi. Ülke siyasetinde aktif rol almasa da, bu tarz kararlarda nihai onayı Cumhurbaşkanı veriyor. Sarkisyan, daha önce Başbakan Paşinyan’ın sunduğu kararların hiçbirini veto etmemişti.
‘HİÇ BU KADAR ACINASI OLMAMIŞTI’
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan’da ordunun Başbakan Paşinyan’a yaptığı istifa çağrısının ardından “Ermenistan hiçbir zaman bu kadar acınası durumda olmamıştı” dedi. Cumhurbaşkanı Aliyev, Ermenistan’da neredeyse her gün iç çatışmaların yaşandığını, demokrasi ilkelerinin hiçe sayıldığını kaydederek, “Onları bu duruma sokan liderleridir, hem ülkeyi 20 yıl yöneten Koçaryan-Sarkisyan rejimi hem de onlardan sonra gelen yönetim” ifadesini kullandı.
ÇAVUŞOĞLU: DARBEYE KARŞIYIZ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Ermenistan’daki darbe girişimini şiddetle kınadığını belirterek, “Biz dünyanın neresinde olursa olsun darbe ya da darbe girişimlerine karşıyız” dedi. Karabağ savaşını sonlandıran 10 Kasım 2020 anlaşmasına vurgu yapan Çavuşoğlu, “Bölgede istikrar ve güvenliğin muhafaza edilmesi son derece önemli. Bu bağlamda, Ermenistan’daki olayları darbe girişimi olarak tanımlıyor, gelişmeleri yakından takip ediyoruz” dedi.
RUSYA: ERMENİSTAN’IN İÇ MESELESİDİR
Rusya, Erivan’daki gelişmelere mesafeli yaklaştı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Kafkaslar’daki stratejik ortağımız Ermenistan’da yaşanan gelişmeleri büyük bir endişe ile izliyoruz. Olayların, Ermenistan’ın iç meselesi olduğunu vurgulamak isteriz” dedi. İskender füzelerine ilişkin Paşinyan’ın sözlerini de değerlendiren Peskov, “Rus silahlarının ne denli etkin olduğu dünyanın pek çok noktasında kanıtlanmıştır” dedi.
Peskov ilerleyen saatlerde yaptığı ikinci açıklamada ise, Rusya Lideri Vladimir Putin ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini bildirdi. Açıklamasında Peskov, “Putin, Paşinyan’dan gelişmelere ilişkin bilgi aldı, ilgili tüm taraflara itidal çağrısında bulundu ve Ermenistan’da istikrarın önemine vurgu yaptı. Putin ayrıca, mevcut krizlerin yasalar çerçevesinde çözülmesi gerektiğini de vurguladı” ifadelerini kullandı.
‘İSKENDER KULLANILMADI’ İDDİASI
Öte yandan Rus Genelkurmay Sözcüsü, Paşinyan’ın açıklamalarının aksine, İskender füzelerinin 44 günlük İkinci Karabağ Savaşı süresince kullanılmadığını ileri sürdü. Rusya Genelkurmayı, Ermenistan Savunma Bakanlığı’nın da, bu silahlara ait füze başlıklarının depolarda eksiksiz bulunduğu yönünde kendilerini bilgilendirdiğini aktardı.
Bazı siyasi gözlemciler, Ermenistan’daki karışıklığın arkasında Rusya’nın bulunduğunu öne sürüyor. Ermenistan basınındaki haberlere göre, Moskova, Paşinyan döneminde Batı’ya meyleden Ermenistan’ın kendi etki alanına geri dönmesini arzuluyor. Ancak bunu yaparken, bölgede Azerbaycan ile yeni bir savaşın patlak vermesini de istemiyor. Bunun için Rusya, Paşinyan’ın yerine kim gelirse gelsin, Karabağ savaşını sonlandıran 10 Kasım 2020 tarihli üçlü anlaşmanın yürürlükte kalmasını önemsiyor.