Peki bu videolar neden çocukları çekiyor? Oyuncak açma videolarını izlemek çocuklar için sakıncalı mı?
9 yaşındaki Verity, bu videoları izlemenin hangi oyuncakları isteyeceği konusunda karar vermesini kolaylaştırdığını söylüyor. Videolarda genellikle çocuklar, bazen de sadece elleri gözüküyor ve oyuncakları açıp oynamaya başlıyorlar.
Verity en çok YouTube’da Shopkins, Lege ve Harry Potter oyuncaklarının videolarını izlemeyi seviyor.
“Bir reklam izlemekten daha fazla bilgi sağlıyor. Ayrıca daha ilginç çünkü nasıl çalıştığını daha detaylı görebiliyorum” diyor.
İngiltere’nin Hertfordshire kentinde yaşayan Verity, kendi videolarını yapmayı da seviyor. Ama sadece ailesi ve arkadaşlarına izletiyor.
“Herkesin izlemesini istemiyorum çünkü dalga geçebilirler, kötü yorumlar yapabilirler” diyor ve ekliyor:
“İnsanlar kaba olabiliyor.”
ABD’de bu tür videoları yapan Ryan Kaji 4 yaşında olduğu 2015’ten bu yana oyuncak açma videosu kaydediyor.
İlk videolarından birinde içinde 100’den fazla oyuncak olan dev bir yumurtayı açmıştı.
Bu video 2019 sonu itibarıyla 1 milyar kez izlendi.
Ryan geçen yılın en fazla kazanan YouTube yıldızı oldu ve 17 milyon sterlin (yaklaşık 130 milyon lira) kazandı.
Paranın çoğu, oyuncak şirketleriyle anlaşmalarından ve kendi televizyon programından geldi.
İngiltere’nin Leicester kentinde yaşayan 8 yaşındaki Ava da onun başarısını tekrarlayabilmek istiyor.
3 yaşında Ava’nın Oyuncak Gösterisi adlı bir kanal kuran küçük kızın bir Barbie evi kurduğu videosu 8,6 milyon defa izlendi.
36 yaşındaki annesi Lynsey Brown, Ava’nın her zaman oyunculuğu ve video izlemeyi çok sevdiğini anlatıyor:
“Ava oynayacağı oyuncaklara kendisi karar veriyor ve babasının video editlemesini izlerken de çok şey öğreniyor. Çocuklar Ava’yı izlerken onunla bağ kurabiliyor çünkü çok gerçekçi bir çocuk.”
Ava bütün oyuncaklarını yerel derneklere ve özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların okullarına bağışlıyor.
Çoğu Filipinler’de olan takipçilerinin büyük bir kısmının kendisi kadar şanslı olmadıklarının da farkında.
Brown, “Bir ebeveynin bir dünya para verip çocuğuna aldığı hediyenin kötü çıkması çok üzücü oluyor. Videolarımızla insanların hangi oyuncaklarına karar vermesini kolaylaştırmak istiyoruz” diyor.
Cambridge Üniversitesi’nde oyun oynamanın erken yaşlardaki çocukları nasıl etkilediğini araştıran Dave Neale, bu videoların çocukları oyun oynamaya teşvik etmesi durumunda olumlu bir etki yaratacağını söylüyor:
“Erken gelişim döneminde oyun oynamak hayati bir öneme sahip. Dil yeteneğini, duygu kontrolünü, paylaşımı geliştiriyor ve çocukların akranlarıyla bağ kurmasını sağlıyor. Oyuna teşvik eden her şey iyidir.”
Fakat internetten oyun videosu izlemenin tek taraflı bir faaliyet olması, etkileşim ve sosyalleşme içermemesi onu endişelendiriyor:
“Çocuklar oyuncaklarla oynadıkları zaman problem çözüyorlar, oyuncağın nasıl çalıştığını anlamak için yaratıcı oluyorlar ve oyuncakla yapabilecekleri yeni şeyler buluyorlar. Bu da bir ödül oluyor onlar için.
“Oyun videolarını izlemekse sadece ödül kısmını veren sığ bir faaliyet.”
İngiltere’nin Suffolk kentinde üç çocuk annesi Emma Connell-Smith, bu videoların 7 yaşındaki ikizlerinde yarattığı etkiyi beğenmemiş.
“Oyuncaklar çok pahalı ve onları edinemediklerinde çocuklar kendilerini yetersiz hissediyor” diyor ve ekliyor:
“Bu videoların çok uzun olması da hoşuma gitmiyor. Çocuklar uzunca bir süre ekrana yapışıyor.”
3 yaşındaki kızı da abileriyle oyuncak açma videosu izlemek istediğinde ona izin vermemiş:
“Çocuklara yönelik videolarda bebek gibi konuşuluyor ve sürekli bu videoları izleyen çocuklar o dili tekrarlayarak dilin gerçekte nasıl kullanılması gerektiğini öğrenmekte zorluk yaşıyor.”
Çocuk kültürü ve oyun üzerine yazan 2 çocuk annesi Amma Worrollo bu tür içeriklerin çocuklarda bağımlılık yaratma riski olduğunu, videoların yayılma hızının azalmadığını söylüyor:
“Dünyanın dört bir yanından çocukların gözleri bu videolara adeta kilitleniyor. Videoların sürprizli formatları çocukları ekrana bağlıyor.
“İçeriğin herhangi bir hikayesi yok, karakteri yok, sonu da yok. Bu yüzden küçük çocuklar videoyu kapatmakta zorlanıyor. Anlamlı bir şekilde bir etkileşim de kuramıyorlar.
“Bu hipnoz gibi bir etki ve pek çok ebeveyn çocukların bu videolardan olumsuz etkilendiğini söylüyor.”
Brezilya’da çocuklara yönelik reklam yapmak yasa dışı. Bu yüzden savcılık bu videoların yayınlandığı YouTube’a dava açtı ve şirketi “çocukları sömüren türden reklamlar yapmakla” suçladı.
ABD’de ise Federal Ticaret Komisyonu, 8 yaşındaki YouTube yıldızı Ryan Kaji hakkında soruşturma başlattı.
Komisyon Kaji’yi, bir inceleme videosuyla bir reklam arasındaki farkı ayırt edemeyecek kadar küçük çocukları manipüle etmekle suçluyor.
YouTube’un sahibi olan Google ise yeni bir uygulamaya başlayarak çocuklara yönelik içeriklerin üreticileri tarafından işaretlenmesini talep etti. Bu sayede çocuklar, izleyicinin davranışları takip ederek yapılan türden reklamların dışında bırakılacak.
Bu karar, Federal Ticaret Komisyonu’nun uyarısı üzerine alındı.
İngiltere’deki bir YouTube sözcüsü, video karşılığında para aldığı belirtilmeyen videolara karşı hemen işlem yaptıklarını söyledi.
Para karşılığı yapılan videolar YouTube Kids uygulamasından izlenemiyor.
Fakat çocuklara para yerine oyuncak verilen videolar bu kurala dahil değil.
Oyuncak açma videoları milyonlarca defa izlenmeye devam ederken ebeveynlerin, bu videoların oyuncak seçimi için müthiş bir yöntem mi yoksa çocukları manipüle etme aracı mı olduğu konusunda karar vermesi gerekiyor.