Oyuncu Şebnem Özinal, Haldun Dormen‘le başladığı tiyatro serüvenini anlattı:
“Metin Serezli ağabey benim için çok değerliydi. Güldürüyü birinci ondan öğrendim”
“Yüksek lisans tezimi ‘Türk Tiyatrosu’nda Kanto ve Kantocu Kadınlar’ üzerine yapmıştım. Onu kitaplaştırma projem var”
İSTANBUL (AA) – DİLEK DALLIAĞ – Tiyatro ve sinema oyuncusu Şebnem Özinal, “Bizim için turne tiyatronun çok büyük bir kesimi. Yüzde elli İstanbul’da yüzde elli İstanbul dışında oynayabiliyorsak ne memnun bize. Eski vakitlerde Dormen Tiyatrosu’nda çok uzun turneler yapardık. Mesela 1 ay İzmir’de, Ankara’da oynardık. Fakat artık o denli değil. En fazla 2 gün üst üste oynadık mı Ankara’da çok seviniyoruz.” dedi.
İstanbul Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı’ndan mezun olan, 51 yaşındaki Şebnem Özinal, bugüne kadar Dostlar Tiyatrosu, Tiyatro İstanbul, Ali Poyrazoğlu, Tiyatrokare ve Dormen Tiyatrosu topluluklarının yanı sıra birçok sinema sinemasında rol aldı.
Özinal, “Türkiye Hoşluk Yarışması”na girişini ve orada Haldun Dormen‘le tanışmasını ve bir mühlet sonra da “Çılgın Sonbahar” oyunuyla başlayan tiyatro seyahatini, oyunculuk hayatında yaşadığı zorlukları, hoşlukları ve anılarını AA muhabirine anlattı.
SORU: Şebnem Hanım merhaba, meskeninizde röportajımız için buluştuk. Nasılsınız?
Şebnem Özinal: “Selam, beğenilen geldiniz. Evet, ne hoş uzun müddettir konutta röportaj yapmamıştım. Yeterliyim, çok teşekkürler koşturuyoruz.”
SORU: Geçtiğimiz aylarda Yosi Mizrahi ile birlikte oynadığınız “Seninle Evlenir miyim?” oyunu ile Türkiye Altın Ömür Ödülleri’nde “Yılın Tiyatro Ödülü”nü aldınız tebrik ederiz. Mükafatlar sanatçıyı yeni projeleri için teşvik ediyor mu?
Şebnem Özinal: “Çok teşekkürler. Natürel ki çok büyük bir teşvik, büyük tertipler, hoş bir şey tüm yılın değerlendirmesi. Bir tek tiyatro da değil, sinemada, müzikte de o denli. Memnun ediyor bizi lakin natürel ki oyunumuz ‘Yılın En Güzel Oyunu’ değil, çok fazla oyun, çok fazla emek var. Hele son 2-3 yıldır tiyatro toplulukları artıyor, sahneye çok oyun konuyor. Ancak bizim oyunu seyirci çok sevdi, bence seyircinin verdiği bir ödül bu. Çok ilgi gördü, hala da görmeye devam ediyor. Tam pandemiye denk gelmişti. Çok sürat alamamıştık. Açıldıktan sonra çok dolu oynuyoruz. İnanılmaz bir ilgi var. Çok özlemiş seyirci, gülmeyi de özlemiş. Biz de hakikaten güldürüyoruz. Bu kadar yıldır güldürü yapıyorum fakat aralıksız bu kadar kahkaha atılan bir oyunu birinci sefer görüyor ve oynuyorum.”
“Bizim için turne tiyatronun çok büyük bir parçası”
SORU: Devam ediyorsunuz değil mi?
Şebnem Özinal: “Ediyoruz, hatta Türkiye’yi dolaşıyoruz. Mesela Ankara’ya 6, Eskişehir’e 4 defa gittik. İzmir’e, Bursa’ya o denli, çok ilgi var kentlerden. Malatya, Diyarbakır ve Şanlıurfa’ya da gideceğiz. Tüm Türkiye’ye gitmeye çalışıyoruz. Zira oralara çok az topluluk gidiyor. Oralarda bu türlü bir tiyatro açlığı var. Hoş salonlar da yapılmış, ben memnunum oralarda oynamaktan.”
SORU: Bu, sanatçı için de seyirci için de çok hoş elbette…
Şebnem Özinal: “Tabii ki. Bizim için turne tiyatronun çok büyük bir modülü. Yüzde elli İstanbul’da yüzde elli İstanbul dışında oynayabiliyorsak ne keyifli bize. Eski vakitlerde Dormen Tiyatrosu’nda çok uzun turneler yapardık. Mesela 1 ay İzmir’de, Ankara’da oynardık. Lakin artık o denli değil. En fazla 2 gün üst üste oynadık mı Ankara’da çok seviniyoruz. Artık kentler büyüdü alışılmış. Ankara da büyüdü. Bir gün bir ucunda oynuyorsak öbür gün öbür ucunda oynuyoruz. Biz seyircinin ayağına gidiyoruz. Seyircinin bize gelmesini çok fazla talep edemiyoruz. Zira haklı olarak çok zorlaştı kentler. Trafik, ömür, beşerler gündüz yoruluyor esasen, büyük bir koşturma içindeler.”
SORU: Artık tıpkı vakitte Sahnekarlar’la, Anton Çehov’un “Vişne Bahçesi”nde Varya karakteri ile seyirci karşısındasınız. Ne şanslısınız iki oyundasınız.
Şebnem Özinal: “Evet aslında çok şanslıyım. Birtakım oyuncu arkadaşlarım diyor ki, ‘oyun araştırıyoruz, bulamıyoruz’. Geçen Seren Fosforoğlu ile hatta ‘beraber yapalım’ dedik seneye. Burada da aslında Yosi (Mizrahi) ile olan oyun vardı, Volkan (Severcan) da benim çok çok eski arkadaşım. Birçok oyunda yer aldık onunla. Ben sonradan girdim ‘Vişne Bahçesi’ne. Bir arkadaşımız İzmir Devlet Tiyatrosu’nu kazandı. Volkan dedi ki, ‘biliyorsun gördün oyunu, kalabalık takımlı, bir klasik, duygusu çok ağır olan, münasebetiyle aslında uzun müddet prova edilmesi gereken bir oyun’. Lakin 5-6 provada çıkardım rolü, takıma dahil oldum. Ben memnunum. Özel tiyatroda çok fazla klasik oyun yapılmaz aslında daha çok güldürü ve ticari oyunlar olur. Volkan, Bora, Kerem, bizim organizatörümüz büyük bir hamasetle sahneye koydular. Âlâ de gidiyor. Seyirciyi sarıp sarmalıyoruz üzere geliyor bana. Yani sahiden özlemişler o klasik oyunları. Dekoruyla, kostümüyle ve bahsiyle zati her periyoda hitap eden bir oyun.”
“Varya karakteri oyun içinde çok sivrilen karakter üzere durmasa da çok kıymetli bir misyonu var”
SORU: Takımı yıllardır tanıyorsunuz, diğer oyunlarda da birlikte rol aldınız ve başlamış oyuna adapte olma sürecinin yanıtını verdiniz. Birebir vakitte sanki süratlice kotarmak manasında ezberiniz de kuvvetli mi diye sormak isterim.
Şebnem Özinal: “Aslında bize daima ‘nasıl ezberliyorsunuz bu kadar lafı?’ derler. Benim mesleğim diye mi bilemiyorum. Lakin ezber bana en kolay kısım üzere geliyor. Zira provalar esnasında bir lafı üst üste 8 – 10 kez söylerseniz ezberlersiniz esasen. Bana çok güç gelmiyor. Ben aslında his olarak zorlandım. ‘Varya’ karakteri oyun içinde çok sivrilen karakter üzere durmasa da çok kıymetli bir misyonu var. İnsan ilgileri içinde bütün konutu çekip çeviren, bütün acıları ve hüzünleri yüklenen, sırtlanan bir bayan. Bahtsız ve umutsuz bir aşkın peşinde ve alışılmış ki hüsranla bitiyor. Bahçe satılıyor, yıllardır o meskende yaşayan bir bayan, o meskenin bir modülü. Hayalleri var dünyayı gezmek üzere, dini tarafları, inançları çok baskın. Oralarda ben zorlandım ancak ezber de kıymetli. Çabucak ezberlemem gerekiyordu. Aslında sonradan oyuna girmek hem dezavantaj hem de avantaj. Zira beni hazırlamak için tüm takım sağ olsun çok uğraştı. Provalar yapıldı, hepsi katıldı provalara. Düzgün de oldu, bir çırpıda çıktı. Eski dostlarım hepsi, çok da hoş oldu. Bir de birçok sefer sahne aldım onlarla. Gülen Karaman’la, Sefa Güçlü’yle, Özdemir Çiftçioğlu ile tekrar Ali Poyrazoğlu’nda beraberdik. Takımda çok güzel gençler var.”
SORU: Tiyatroda daha çok güldürüde oynadınız diye biliyorum lakin klasik oyun manasında kaçıncı oyununuz bu?
Şebnem Özinal: “Birinci oyunum benim aslında. Ödenekli tiyatroda çalışmadığımız için, bir ‘Moliere’ filan oynamıştık Dormen Tiyatrosu’nda lakin o da güldürü aslında. Bunun da komik tarafları var fakat çok az. Böylesine duygusu ağır olan bir dramda çok az oynadım. Yakın vakitte yüksek lisans yaptım Bahçeşehir Üniversitesi’nde. Orada kesimler çalıştık, klasik manada lakin tüm bir oyun değildi, modül kesimdi.”
“O meşhur ‘Çılgın Sonbahar’ oyunuyla başladık tiyatroya, 5-6 dönem devam etti”
SORU: Jeoloji mühendisliğini bitirdiniz. Lakin mesleksel mesleğinize okul devrinde girdiğiniz bir hoşluk müsabakasının akabinde tiyatro, televizyon, sinema oyunculuğu ve sunuculukla devam ettiniz. Sarınım hoşluk müsabakasının akabinde sizi oyunculukta keşfeden birinci kişi Haldun Dormen oldu değil mi?
Şebnem Özinal: “Evet. Çok rastlantısal bir şey. Ben İTÜ mezunuyum. Üniversiteye girdiğimde büyük hayallerim vardı. O vakitler sarsıntı geçirmemiştik. Jeolojinin manasını bile bilmeyen beşerler vardı. Lakin ben araştırdım ve tüm üniversitelerin o kısmını yazdım. İTÜ tuttu, oraya girdim. Hiçbir şey olmazsa okulda akademik meslek düşünüyordum. O periyotlar güzelliğimle falan alakasızdım. Daima erkek üzere giyinirdim. Güzelliğimi ön plana çıkartmazdım. Lakin erkenden para kazanmaya başlayayım, hayata atılayım, onlara meraklıydım. Bir tanıdığımız da, ‘reklamlarda oynasana. Stant hostesi olarak fuarlarda çalışır mısın? Harçlığını çıkartırsın’ dedi. ‘Tamam’ dedim. Sevinç Erberk Ajansı’na kaydoldum. Tek ajans oydu o vakit.
Sevinç daha evvel gazetelerin düzenlediği hoşluk yarışının organizasyonundaydı. Bana teklif etti. Ben de ‘hayır, benim hiç güzellikle filan ilgim yok’ dedim. Bir kısa eğitim devrinden geçmiştik Sevinç’in ajansında. ‘Lütfen bana, benim gözüme inanç’ dedi. ‘Peki’ dedim ve başvurduk. Fakat Türkiye’nin genelinden çok müracaat olmuştu. Birinci defa bir televizyon kanalında yapılıyordu. Türkiye’nin birinci özel kanalı ve ‘Türkiye Güzelleri’ diye kıyamet kopuyor. Katıldım lakin hiç umudum yok seçileceğim, birinci yirmiye kalacağımdan. Nitekim birinci yirmiye kaldım. Sonra müsabaka gecesi tüm sahne tertibini Dormen Tiyatrosu yapıyordu. Haldun Dormen metinlerimizi hazırlıyordu. Koreografiyi Semiramis hanımla birlikte yapıyorlardı. Çok büyük bir tertipti. Her yere gidiyoruz tüm basın peşimizdeydi. Her birimiz çok ilgi gördük. Birinci üçe giremedim. Lakin Haldun ağabeyle, ‘Ben tiyatrocu olmayı çok istiyorum. İTÜ’ye girdim, ailem müsaade vermedi’ diye sohbetlerimiz olmuştu. Sonra Ersin Ökten vardı, tiyatronun müdürüydü. Yarış nisan ayındaydı, beni haziran ayında aradı, ‘Çılgın Sonbahar oyunundan bir arkadaş ayrılıyor, düşünür müsün, gelir misin?’ dedi. Benim de apandistim tutmuş ve hastanede yatıyordum. Vazgeçerler diye hiç söylemedim hastanede yattığımı. O kadar korktum. Zira çok istediğim bir şeydi. İTÜ’den evvel birkaç sefer konservatuvarı düşündüm, babam müsaade vermemişti. Daima aklımın kaldığı bir daldı. ‘Tabii, hemen’ dedim. Zati birkaç gün sonrayı söylemişti ve o sırada hastaneden taburcu olmuştum. Gittim ve Nevra Serezli, Metin Serezli, Cem Davran, Hakan Ökten’in olduğu o meşhur ‘Çılgın Sonbahar’ oyunu 5-6 dönem devam etti. Orada başladım Dormen Tiyatrosu’nda.”
“‘Sana üzücü bir haber vereceğim, bütün takım sana karşı istifa ettiler’ dedi”
SORU: Tiyatronun usta isimleriyle çalıştınız daima. Gencay Gürün, Haldun Dormen, Ali Poyrazoğlu, Genco Erkal bildiğim isimler. Pekala, konservatuvarlı olmamak tiyatroya başlangıcınızda sizi hiç zorlamış mıydı?
Şebnem Özinal: “Tabii çok zorladı. Bir defa çok reaksiyon aldım yani. Bir seferinde oyunculuk kursları ve atölyelerine katılmak için New York’a gitmiştim. Yaz tatiliydi, birkaç ay kaldım. Sahiden dans kursları ve atölyeler verimli oldu. Geri döndüğümde tiyatrodan yakın bir arkadaşım, ‘sana üzücü bir haber vereceğim, bütün takım sana karşı istifa ettiler’ dedi. Bunu da çabucak hemen birinci sefer anlatıyorum. ‘İstifalarını istediler, Şebnem bu tiyatroda olursa biz olmayız’ demişler.”
SORU: Hangi oyundaydınız o vakit?
Şebnem Özinal: “O vakit ‘Şahane Züğürtler’ mi vardı hatırlamıyorum. 1993 yılı falandı. ya da ‘Sevgilime Göz Kulak Ol’ idi galiba.”
SORU: Neden?
Şebnem Özinal: “Ben konservatuvar mezunu değilim, onlar konservatuvar mezunu ve de ‘neden bir konservatuvar mezununa fırsat verilmiyor, Şebnem’e bu kadar büyük fırsatlar veriliyor?’ diye Haldun Dormen’e bu türlü bir halde bulunmuşlar. İçlerinde çok uygun bildiğimiz isimler de var, artık söylemeyeyim.”
SORU: Haldun Beyefendi ne karşılık vermiş?
Şebnem Özinal: “Haldun ağabey de, sağ olsun çok adildir o bahislerde, ‘ben Şebnem’den son derece mutluyum. Çok çalışkan, çok yetenekli, ben vazgeçmem. İsteyen buyursun gitsin.’ demiş.”
SORU: Pekala giden oldu mu?
Şebnem Özinal: “Olmadı, olamadı o denli bir şey, yürek edemedi kimse. Lakin olağan ben çok kırıldım tüm takıma. Zira hepsi rol arkadaşlarımdı, daha evvel çok samimi olduğum insanlardı. Ben çok sırtımdan vurulmuş oldum. Çok üzüldüm. Birinci depresyonla o vakit tanıştım. Sahiden boğazım sıkıldı, nefes alamamaya başladım. İnanılmaz makus bir psikoloji yaşadım. 26 yaşlarındaydım. Resmen ilaç kullandım. Sonra her şey yoluna girdi. Dormen Tiyatrosu kapanana kadar devam ettim. Sonra hepimiz çok üzüldük natürel. Hatta Volkan ile konuştuk Dormen Tiyatrosu’nu ‘biz devralalım, devam ettirelim’ diye, olmadı. Ben Genco Erkal’a geçtim 2001 yılıydı, ‘Yarışma’ isimli oyunda oynadım. ‘Afife Jale Güldürü En Düzgün Yardımcı Bayan Oyuncu’ mükafatına aday oldum. Alamadım mükafatı fakat aday olmak da çok kıymetliydi benim için. Sonra Gencay Gürün, Ali Poyrazoğlu’yla ‘Tak Tak Takıntı’yı oynarken kızıma gebe kaldım. 4-5 aylık hamileydim hala sahneye çıkıyordum. Doğumdan sonra bir orta oldu. Sonra Barbaros Uzunöner ve İTÜ’den öğretmenim olan maalesef vefat etti, Orhan Kural ile bir oyun yaptım. Bu türlü devam ettim, yani çok orta vermedim. En çok 2 dönem oynamamışımdır. Sonra yeniden devam ettim fakat o sırada bir anne, bebek programı, sıhhat programları yaptım. Ufak tefek diziler oldu ancak çok dizi yapamadım. Zira bebekten sonra setler çok vaktimi alıyordu. Artık de yapamıyorum. Dizi sıkıntı geliyor bana biraz.”
“Dizi setleri çok vakit alıyor, saati belirli değil”
SORU: Vakitten ötürü mı diziler sıkıntı geliyor?
Şebnem Özinal: “Çok uzadı dizi müddetleri. Münasebetiyle setler çok vakit alıyor, saati muhakkak değil. Daha doğrusu tiyatro varken benim dizi yapmam çok kolay değil. Zati üretimciler da çok tercih etmiyor, tiyatrosu olan birini almıyorlar takıma. Hem uygun oyuncu olsun, hem yetenekli, deneyimli olsun lakin tiyatro oynayanı almıyorlar.”
“Kadınlarla ve çocuklarla ilgili bilinçlendirmeye yönelik programlar yapmak hoşuma gitti”
SORU: Ortalarında “Sonradan Görmeler”, “Çiçek Taksi”, “Böyle mi Olacaktı?” üzere uzun müddetli dizileriniz ve “Abuzer Kadayıf”, “Güle Güle”, “Teberik Şanssız” üzere sinema filmleriniz oldu. Oyuncu olarak televizyon, sinemadan çok programcılık ve tiyatroya yük vermeyi daha çok sevdiniz sanırım?
Şebnem Özinal: “Evet, evet. Bir devir bayan nesli programı yaptım hafta içi her gün canlı yayın çok sevdim. Sivil toplum örgütlerini, toplumsal sorumluluk projelerini işledik. O vakit dernek değildi, çocuk yuvalarını revize eden, Dilek Sabancı’nın içinde olduğu ve bizim programdan sonra dernekleşen projelere yer verdik. Bayanlarla ve çocuklarla ilgili bilinçlendirmeye yönelik programlar yapmak hoşuma gitti. O vakit sıhhat turizmi yeni başlıyordu Türkiye’de çabucak hemen. Hastaneler sponsor olmuşlardı, hekimlerini ağırlıyordum. O tıp canlı yayın programlar oldu. Lakin artık natürel ana kanallarda o cins programlar kalmadı. Şu anda da bir sohbet programı yapıyorum. Yakın arkadaşlarımızı, muharrirleri, oyuncuları ağırlıyoruz. Motamot burada yaptığımız bir sohbet üzere bir program o da. O da ikinci döneminde, devam ediyor.”
SORU: 13 yaşındaki kızınız Ayşe sanatla ilgili mi?
Şebnem Özinal: “Hiç ilgili değil. Küçükken viyolonsel çalıyordu. Mimar Sinan Üniversitesi yarı vakitli konservatuvara girmişti. Pandemide uzaktan eğitim başlayınca o cins sanat eğitimlerinin zoom üzerinden yapılması çok güç. Bıraktı maalesef. Büyüdükçe daha bir hal alıyorlar. Daha evvel drama okullarına gidiyordu ancak hiç oyuncu olsun diye yollamadım. Kendi tercihi diye. Artık voleybol oynuyor. Sonrasında ne olur bilmiyorum.”
“Metin Serezli o günden sonra ressam oldu”
SORU: Sahnede birlikte rol aldığınız sanatkarlarla ilgili mesela Metin Serezli başta olmak üzere bize anlatacağınız tiyatro anılarınız içinde neler var? Kimileri hayatta değil. Bir anılar geçidi yapabilir miyiz?
Şebnem Özinal: “Maalesef Metin ağabey hele çok erken vefat etti. Güldürüyü ondan öğrendim. Fars, vodvil oynamayı, o zamanlamaları ondan öğrendim. Yani inanılmaz bir ustaydı. O da konservatuvar mezunu değil, hukuk mezunu biliyorsunuz. Nevra Serezli de o denli. Birinci oyunumda onlarla rol aldığım için çok şanslıyım. İnanılmaz şeyler öğrendim. Artık konservatuvar öğrencilerini görüyorum, güldürüyü snobe ediyorlar, daha kolay üzere görüyorlar. İnsanları güldürmek o kadar güç ki. Hele de şu devirde, içimiz kararmış, berbat olaylar yaşıyoruz. Çok güzel ustalıkla oynanmadığı vakit bir güldürü oyunu, çok güç güldürmek. Turne anılarımız çok var. Bir sefer İzmir turnesindeyken tekrar BKM ile oyun sonrası halı saha maçı yaptılar. Metin ağabey düştü tendonlarını kopardı. Sonraki gün yeniden oyun var, uzun bir rol, başrol oynuyor Metin Serezli. Çıkamıyor sahneye alçıya alındı ayağı ve İstanbul’dan İsmet Üstekin’i çağırdık ancak ne yapsın adam, bir günde ezberlenir mi? Biz artık, ahşaptı tiyatronun yeri, oralara öğrencilikteki üzere kopyalar yazdık. Neyse Nevra abla, gişeye oturdu tek tek bütün seyircilere açıkladı ‘böyle bir olay oldu’ diye. Anons ettik ve Metin Serezli o günden sonra ressam oldu. Çok hoş tabloları vardı hatırlıyorsan. Ayağı kırık diye otura otura fotoğraf yapmaya başladı. Çok anı var. Dalağım düşüktür benim. ‘Dalağı düşük’ derler çok gülen beşere sahnede. O çok kızardı gülmeme. Hem güldürüyordu bizi, neler yapıyordu gerimizde bıdı bıdı seyirci duymadan kulağımıza bir şeyler fısıldıyor, hem de gerisinden kızıyordu ‘gülmeyin bu kadar’ diye.
Hem oyuncu olarak karşılıklı oynamak ismine hem de hayatta çok keyifliydi aslında. Hayatı seven, gezmeyi, yemeyi, içmeyi, güldürmeyi, her dakika bir espriydi onunla oturmak, sohbet etmek. Biz o zamanki eşimle evlendik, lakin kimseye duyurmadık. Basına falan söylemedik. Birinci Metin Serezli’ye bir oyun öncesi söylemiştim. Profilo’da bir kafemiz vardı, otururken ‘Metin ağabey biliyor musun ben evlendim’ dedim. ‘Ay, ay, ay, ne yapacağız şimdi’ diyerek nasıl telaşlanmıştı. ‘Sus ağabey, gizli’ demiştim. Zira birkaç vakit sonra söylemiştik insanlara. Benim sırdaşımdı birebir vakitte.”
SORU: Siz yüksek lisansınızı bildiğim kadarıyla yakın bir vakitte Bahçeşehir Üniversitesi ileri oyunculuk kısmında tamamladınız değil mi?
Şebnem Özinal: “Evet, pandeminin sonunda yani 2020 yılında tezimi verdim.”
“Entelektüellik yalnızca bir oyun izlemekle ya da Instagram’da entel dantel paylaşımlar yapmakla olmaz ki”
SORU: Akademilerde kamera önü eğitmenliği, drama ve doğaçlama dersleri de veriyorsunuz. ‘Gençler güldürüyü snobe ediyorlar’ dediniz. Bu eğitim verdiğiniz gençlerle ilgili yaşadığınız bir durum mu, yoksa genel olarak mı söylediniz?
Şebnem Özinal: “Eğitim verdiğim gençlerle ilgili yaşamıyorum. Zira ben zati onlara bir şeyler anlatıyorum. Temel oyunculuk dersleri veriyorum. Sıfır olarak geliyorlar benim karşıma. Genelde kamera önü oyunculuğu için geliyorlar. Artık oyunculuk çok tanınan meslek olağan. Tüm gençler tercih ediyor. Tıpkı vakitte üniversitede öbür bir branşta okuyup oyunculuk yapmak isteyen gençler de var. Bahçeşehir Üniversitesinde bir arada eğitim gördüğüm arkadaşlarım, mesela ben Ali Poyrazoğlu’nda oynuyordum o vakit güç getiriyordum oyuna. ‘Oyunuma gelin izleyin’ diyordum. Beğenmiyorlar, istemiyorlar güldürü seyretmek. Şimdiki gençlerde o var, yani klasik oyun, daha alternatif oyunlar oynayınca ya da onları seyredince entelektüel olduklarını zannediyorlar. Entelektüellik yalnızca bir oyun izlemekle ya da Instagram’da entel dantel paylaşımlar yapmakla olmaz ki. Artık bir ‘arthouse’ başları diyorlar ya, gençlerde onu görüyorum. Bence yanlış yapıyorlar. Entelektüel olmak, sanatın içinde olmak bir ömür biçimidir. Biraz, biraz ucundan yapılmaz. O yüzden güldürüyü snobe ediyorlar açıkçası. Hala benim okul arkadaşlarımdan biri, ikisi en fazla oyunu izledi. Görünce de beğenmiyorlar. Benim en hudut olduğum şey, tanıdık birinin oyuna gelip, beğenmeyince kulise gelip ‘geçmiş olsun’ demesi.”
SORU: O denli mi diyorlar?
Şebnem Özinal: “Evet, ‘geçmiş olsun’ diyorlar. ‘Ne oldu ki? Hasta mıydık da geçmiş oldu? Ne oldu, anlayamıyorum?’ diyorum. Beğenmediysen hiçbir şey deme, beğendiysen tebrik et. Bunları sevmiyorum.”
SORU: Beğendirmek güç değil mi bazen insanlara?
Şebnem Özinal: “Zor lakin benim kriterim o değil olağan ki. Ben meslektaşlarım için yapmıyorum, seyirci için yapıyorum. Seyirci inanılmaz memnun ayrılıyor tiyatrodan gülmek ve eğlenmek manasında. Zira biz ‘Seninle Evlenir miyim?’ oyununda Türk insanını anlatıyoruz. Bizden, Türk muharririn oyunu, çok düzgün tespit etmiş o münasebetlerdeki ayrıntıları ve tezat ögeleri. Erkeğin farklı bir karakteri, bayanın daha farklı bir karakteri var ve hasebiyle talepler daha farklı. O talepler çatışıyor ve oradan bir güldürü çıkıyor. İnanılmaz uygun tespit etmiş. Herkes seyrederken ‘bak bak, senin gibi’ falan reaksiyonları veriyordu. En son Bursa’da oynadığımızda seyirci herhalde kendini konutta programladı, ‘ben gülmeye gidiyorum acayip’ diye. Her lafımız alkış aldı, her lafımıza gülüyorlardı. Bayanlar kocalarını döverek filan gülüyorlardı kahkahayla. Çok hoştu yani. Bunları görmek memnun ediyor.”
“Pandemiye denk geldiler, savaştı, oydu buydu derken çocuklar makûs vakitlere şahitlik ediyorlar”
SORU: Oyundan bahsetmişken sorayım, oyunlarda bu ilgiler anlatılıyor lakin gerçek hayatta kadın- erkek ilgilerinin bir formülü var mı ve siz bulabildiniz mi?
Şebnem Özinal: “Ben bulamadım açıkçası. Biz genelliyoruz lakin şahıstan şahsa de fark ediyor. Hayat hali, kurallar da buna etken. Ben 15 yıllık evlilik geçirdim. Daha sonra alışılmış bir kadın-erkek manasında bir ilgimiz kalmadı ancak arkadaş olduk, arkadaşlığa dönüştü ve Ayşe oldu en hoşu. Artık şu devirde büsbütün bu periyoda özel anlatıyorum, hiçbir ilgi istemiyorum. O bağlantı kotamı doldurmuşum herhalde. Bir sorumluluğa girmek, çift olarak bir şeyleri yapmak bana anlamsız geliyor artık. Zira 15 yıl o halde yaşadım. Artık daha bağımsız, daha özgür olmak, kendi başıma hareket etmek, kendi kararlarımı vermek hoşuma gidiyor. Esasen Ayşe olduğu için o da bir bağ benim hayatımda. Diğer bir flört bağı istemiyorum.”
SORU: Bir genç kız yetiştirmek de zordur aslında değil mi?
Şebnem Özinal: “Çok güç, nitekim çok sıkıntı. Bir de şu periyotta. Biz bu türlü değildik. Kıyaslamıyorum bizim zamanımızla lakin çok güç. Çok makûs günler geçirdi çocuklar da. Pandemiye denk geldiler, savaştı, oydu buydu derken berbat vakitlere şahitlik ediyorlar. Biz daha memnunduk. Daha sade yaşıyorduk, daha az şeye ulaşabiliyorduk. Artık bu internetler falan başları karışıyor galiba. Lakin bu türlü bir periyoda denk geldiler. Hem talih hem şanssızlık bence. Bakalım ne olacak? Hukuk istiyor, mimarlık istiyor. Fakat daha erken tahminen de karar vermesi için.”
“Belki de kanto söylerim”
SORU: Diğer yeni bir projeniz var mı gündemde?
Şebnem Özinal: “Yüksek lisans tezimi, ‘Türk Tiyatrosunda Kanto ve Kantocu Kadınlar’ üzerine yapmıştım. Onu bir kitap yapma projem var. Büsbütün kültürel bir yayın olacak. Tez hocam Ali Düşenkalkar tavsiye etmişti, ‘Bir kitap olarak sun ki insanlarda bir doküman olsun’ diye. Onu teorik halinden çıkarıp, biraz daha okuyucu için uygun hale getireceğim. Zira kanto ve kantocu bayanların nitekim Türk tiyatrosunda çok büyük ehemmiyeti var. Daha çok gayrimüslim bayanlar kantocuydu. Cumhuriyetin ilanından sonra birkaç Türk bayan oyuncu da yapmış. Besteleri, güfteleri, dansları kendilerinin ve Türk pop müziğinin Türk müziğine girmesindeki başlangıç noktası aslında. Daha evvel Doğu sazlarıyla çalınan ve söylenen müzikler, birinci kere trompet vesaire işte İtalyan kümelerin Türkiye’ye gelerek şov yapmalarından esinlenerek Ermeni, gayrimüslim bayanlar da Batı sazlarıyla bir formda kanto kesimlerini besteleyip sahneye koymuşlar. Kıymetli noktaları var kanto ve kantocu bayanların. O yüzden tahminen de kanto söylerim.”
SORU: O vakit kolay gelsin, teşekkür ederiz.
Şebnem Özinal: “Çok teşekkürler. Size de kolay gelsin.”
