2 yaşındayken Özbekistan’da lavabo açıcı yalayan 4 yaşındaki Rayyona, yemek borusunda meydana gelen yanıklar nedeniyle yaklaşık 2 yıldır 15 günde bir ameliyat olmak zorunda kaldı. Beslenebilmek için bugüne kadar sayısız operasyon geçiren küçük kız ve ailesinin sıkıntısı Türkiye’de olduğu ameliyatla sona ererken Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Melih Tugay, “Bu vakte kadar bir kısır döngü içinde yaşamışlar. Geldiğinde yalnızca birazcık sıvı içebiliyordu, tükürüğü bile ağzında birikiyordu, orta ara onu kusması gerekiyordu. Şu anda güzelce yemek yiyor” dedi.
Özbekistan’da yaşayan Anvar Akhmedov ve Gozal Akhmedova çiftinin 44 aylık kızı Rayyona 2 yaşındayken yakınında gördüğü lavabo açıcıya ulaşarak yalamaya başladı. Lavabo açıcıyı kızının ağzında gören genç bayan, büyük endişe yaşarken küçük kız çabucak hastaneye götürüldü. Burada yapılan incelemelerde kızlarının yemek borusunda yanıklar oluştuğunu öğrenen aile yıkıldı. Uzun mühlet yalnızca sıvı ile beslenebilen küçük kız için özofagus dilatasyonu olarak isimlendirilen yemek borusu genişletmeleri yapılmaya başlandı. Operasyonun akabinde birinci günlerde katı sonra püre formunda eserler tüketebilen birkaç gün ardındansa tekrar beslenmede büyük ıstıraplar yaşayan küçük Rayyona, her 15 günde bir yemek borusu genişletme süreci geçirdi. Bu süreç her tekrarlandığında kısa bir mühlet katı tüketebilen küçük kız, bir müddet sonra katı yemekte zorlanması nedeniyle yine badireler yaşadı.
15 GÜNDE BİR AMELİYAT OLMAKTAN KURTULDU
Aile kızlarını bu durumdan kurtarmak için araştırmalar yaparken Türkiye’ye geldi. Medicana Bahçelievler Hastanesi’ne gelen aile, Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Melih Tugay ile görüştü. Tetkiklerde hastanın yemek borusunun kalp hizasına denk gelen 4-5 santimlik kısmında yanıklar olduğu belirlenirken bu bölgenin yalnızca sıvı geçişine imkan sağladığı tespit edildi. Akabinde ameliyatta yemek borusunun hasarlı kısmı alınarak kalan kısım ile birleştirilmesi sağlandı. Başarılı geçen operasyon sonrası Özbek kız, daha evvel yerken çok zorlandığı birçok katı eseri tüketmeye başlarken 15 günde bir yapılması mecburî olan operasyondan da kurtuldu. Prof. Dr. Melih Tugay ise bebeklerin ve çocukların sıvı deterjan, bulaşık tableti, çamaşır suyu üzere kimyasalları yutabildiklerini ve bu durumun vefata kadar giden sıhhat problemlerine yol açabildiğini belirterek aileleri uyardı.
“KAN KUSUYORDU KIZIM, BUNDAN SONRA TÜRKİYE’YE YALNIZCA TATİL İÇİN GELELİM”
Kızının o anki halini hatırlamak bile istemediğini anlatan Özbek anne Gozal Akhmedova, “Bu olay iki yıl evvel oldu, lavabo açıcı yaladı çabucak hastaneye götürdük. Yemek borusunu büsbütün yıkadılar. Aslında biz Türkiye’de ameliyat yaptırmayı hiç düşünmüyorduk. O günkü olan durumu asla hatırlamak istemem, kan kusuyordu onu kucağıma alırken kıyafetlerini bile giydiremeden hastaneye gittik. İki sene kadar çocuğumuza balon taktılar. Ameliyat 4,5 saat sürdü. O kadar merak diyordum ki bir şey olacak diye ödüm kopuyordu. Bu onun geçirdiği son ameliyat olsun İnşallah bundan sonra yalnızca tatil için gelelim ameliyat için gelmeyelim” sözlerini kullandı.
“NE HİSSETTİĞİMİ ANLATAMAM, ÇOK KÖTÜYDÜM”
Kızının şu anki halinden çok mutlu olduklarını söyleyen baba Anvar Akhmedov, “Pandemi periyodu olduğu için o kadar zordu ki konuttan çıkış yasağı vardı. Ne yapacağımı şaşırdım. Ne hissettiğimi anlatamam; benim ciğerlerim gidiyordu çok berbattım. Aslında biz Türkiye’ye gelirken ameliyat muhakkak düşünmüyorduk. Mümkünse süreç yaptırır o denli döneriz dedik ancak Melih Bey’e ısındık ve ameliyatı yaptırdık” biçiminde konuştu.
“TÜKÜRÜĞÜ BİLE AĞZINDA BİRİKİYORDU, ORTA ARA ONU KUSMASI GEREKİYORDU”
Özbekistan’dan Türkiye’ye gelen Rayyona’nın tedavisine ait bilgi veren Medicana Bahçelievler Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Melih Tugay, “Ara orta bu türlü hastalarımız oluyor. Bilhassa Kazakistan, Özbekistan yahut Arnavutluk, Kosova, Bulgaristan üzere ülkelerden bu cins hastalar geliyor. Bu hastamız şu an 44 aylık, yaklaşık 2 yıl evvel bir lavabo açıcı yalamış. Tam içememiş ancak yalamış ondan sonra yemek borusunda bir yanık meydana gelmiş o yanık sonrasında da darlık oluşmuş. O günden beri yaklaşık 2 yıldır daima 2 haftada bir yemek borusunun genişletmesi süreci yapılıyor zira daralıyor. Yalnızca sıvı alabiliyor hatta daha sonra sıvıyı da içememeye başlıyor. Bu vakte kadar bu halde bir kısır döngü içinde yaşamışlar. Yemek borusunu o dar olan kısmı çıkarttık, birleştirerek çocuğun olağan yeme işlevini kazandırmış olduk. Bu ameliyatlar göğüs boşluğu açılarak yapılıyor. Yemek borusu da tam akciğerlerin ardında kalbe bitişik çok yakın, ayrıyeten akciğerlerde bu kısımda yer aldığı için çok kompleks, sıkıntı bir ameliyat. Ameliyattan sonra 7-8 gün oldu, şu anda artık en güç yenebilecek köfte, ekmek kabuğu vs. üzere biraz evvel de pide getirmişler, o pideyi rahatlıkla yiyebiliyor. Bize geldiğinde yalnızca birazcık sıvı içebiliyordu, tükürüğü bile ağzında birikiyordu, orta ara onu kusması gerekiyordu. Şu anda güzelce yemek yiyor, çocuk da rahatladı. Bir haftalık on günlük süreçlerde bu süreç yapılması gerektiğinde de çocuk tabi, çok mutsuz oluyor. Tahminen okuluna gidiyor, arkadaşlarıyla oynayamıyor üzere birçok sıkıntıyla baş başa kalıyor” sözlerini kullandı.
“HAYATLARINI KAYBETME RİSKİYLE BİLE ORAYA ÇIKABİLİRLER”
Ailelerin dikkatli olması gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Melih Tugay, “Şu anda da en çok bulaşık parlatıcıları, tabletler üzere şeyler uygulanıyor. Mesela çocuk annesiyle oynarken parlatıcı deterjan tableti veriyor ve çocuk onu ısırabiliyor. O poşetin içindeki yakıcı unsur yemek borusunu yakmaya kâfi oluyor. Paklık için kullanılan bütün şeyleri çocuklardan uzak tutmak lazım. Tekraren ameliyat olması gereken süreçler yaşayabilir hatta hayatlarını kaybetme riskiyle bile oraya çıkabilirler. Çok makûs bir süreç anne babalara tavsiyem; hiçbir vakit bu tipleri çocukların ulaşabileceği bir yere koymamaları. Bu türlü bir durum geliştiği vakit o anda yapılabilecek bir şey yok esasen. Yalnızca yapılacak şey bu tıp genişletmeler, büyük cerrahi ameliyatlar yani bu işin ilaçla bir tedavisi yok. Çocuk yutunca çabucak çocuğu kusturalım da daha az etkilesin diyorlar, aksine yemek borusuna daha fazla hasar verilmesine sebep olabiliyor” dedi.
(Hasibe Karadağ – İHA)