Oldukça zengin bir alt tür olan hapishane filmlerinden başyapıt niteliğindeki 25 örneği sizin için derledik. Listedeki favorilerinizi yorumlarda belirtmeyi unutmayın. İyi okumalar!
1. I Love You Phillip Morris (2009)
www.beyazperde.com
Steven Russell (Jim Carrey), Debbie (Leslie Mann) ile mutlu bir evliliği olan yerel bir polis memurudur. Fakat Steven’ın bu mutlu aile tablosunun arkasında gizli bir sır vardır… Gerçek annesini bulmak için polis memuru olmuş bu adam gizli bir eşcinseldir aynı zamanda…
Bir gün yaptığı kaza ile birlikte hayatının değiştiğini düşünen Steven bundan böyle sırlarla yaşamak istemez. Artık hayatını kanunen yasak bile olsa kendi istediği gibi yaşamak isteyen Steven’in başından yeni bir sevgili de dahil olmak üzere bir çok yeni olay geçecektir…Bunlardan biri de sevgilisi Philip Morris’i ve kendini (Ewan McGregor) hapisten kaçırma planıdır.
Film gerçek bir yaşam öyküsünden uyarlanmıştır.
IMDb: 6,6
2. Bronson (2008)
İngiltere’nin 80’li yıllarda, şiddet dolu davranışlarından ötürü en popüler mahkûmlarından biri olan Michael Peterson’ın gerçek yaşam öyküsünden uyarlanan film, 19 yaşındaki genç Michael’ın çok çabuk öfkelenen karakter çizgileriyle başlıyor.
Dünya üzerinde isminin kalıcı olmasını isteyen Michael’ın aklına bir gün postane soymak fikri gelir ve eline aldığı silahıyla hiç düşünmeden bunu gerçekleştirir. İlk olarak 7 yıl olarak kararlaştırılan hücre hapsi, hapishane içerisindeki uygunsuz hareketleri sonucunda 34 sene olur.
Tüm bu seneler boyunca Peterson’ın aklı, yarattığı ‘Charles Bronson’ karakterinin kontrolündedir. Bronson’ın aklındaysa popüler kültürün dokunaklı sonu vardır. 21. yüzyılın Otomatik Portakal’ı olarak nitelendirilen film, yüksek şiddet içeren sahneleriyle de adını duyurmakta.
IMDb: 7,1
3. Short Eyes (1977)
www.imdb.com
Robert M. Young’ın yönettiği bu kült film, mahkumların tüm kuralları çiğnediği şiddet dolu bir hapishanede hayatta kalmaya çalışan bir grup hükümlünün hikayesini anlatıyor.
IMDb: 7,1
4. Brawl in Cell Block 99 (2017)
www.beyazperde.com
Araba tamircisi olarak çalışırken işini kaybeden ve evliliği kötüye giden eski boksçu Bradley hayatının dönüm noktasındadır. Uyuşturucu kuryesi olarak çalışan eski bir arkadaşı için çalışmaktan başka bir yol bulamaz. Durumu başlarda iyiye gider, ta ki acımasız arkadaşları ile bir grup polisin çatışması arasında kalana kadar. Ortalık sakinleştiğinde, kendini hapishanenin içinde bulur. Düşmanları onu şiddet uygulamaya mecbur bırakır ve bu da hapishaneyi vahşi bir savaş alanı haline getirir.
IMDb: 7,2
5. Starred Up (2013)
www.beyazperde.com
Şiddet olaylarına karıştığı için çocuk hapishanesine düşen fakat kısa sürede şiddete duyduğu şaşırtıcı eğilim nedeniyle yetişkin bölümüne transfer edilen Oliver’ın öyküsüne odaklanan filmde, Oliver, yerleştirildiği bu yeni bölümde, babasının başına gelenler hakkında bir şeyler bilen bir kişiyle tanışır. Oliver, her adımda babasının başına gelen olayların sır perdesini aralarken, tahmin bile edemeyeceği bir öykünün öznesi haline gelecektir.
Hallam Foe ve Young Adam filmlerinin yönetmeni David Mankenzie’nin yönetmenliğini yaptığı filmin başrollerinde Jack O’Connell, Rupert Friend ve Ben Mendelsohn yer alıyor.
IMDb: 7,4
6. Dead Man Walking (1995)
www.beyazperde.com
Şevkatli bir rahibe (Susan Sarandon), ölüm sırasını bekleyen bir idam mahkumundan (Sean Penn) çaresizlikle yazılmış bir mektup alır. Mahkumun idam edilmesine kadar geçen süre boyunca rahibe, sadece mahkumla değil onun kurbanlarıyla da yakınlaşarak empati kurar.
En sonunda rahibe, idam mahkumuna duyduğu empati ile işlediği suçların ağırlığının kavrayışı arasındaki paradoksu yaşamak zorunda kalacaktır.
Tim Robbins’in yönetmenliğinde, derinlemesine işlenen üç boyutlu karakterler ve yaşadığımız süre boyunca kendi kendimize sormaktan kaçındığımız sorulara dair analizleri içeren bir film, hiç kuşkusuz izlemeye ve üzerinde düşünmeye değer.
IMDb: 7,5
7. Brute Force (1947)
www.beyazperde.com
Korku ve şiddetin kol gezdiği aşırı kalabalık Westgate hapishanesinde, hapishane müdürü A.J.Barnes (Roman Bohnen) otoritesi zayıf ve etkisiz bir idarecidir. Cezaevi gerçekte gardiyanlar ve bazı güçlü mahkumlar tarafından yönetilmektedir. Sadist ve hırslı gardiyan Yüzbaşı Munsey (Hume Cronyn) mahkumları kontrol altında tutabilmek için korku, şiddet ve işkencenin yanı sıra ispiyonu da bir araç olarak kullanmaktadır. Mahkumlardan Joe Collins (Burt Lancaster) ise bu duruma isyan ederek diğer mahkumlarla birlikte bir kaçış planlarlar.
IMDb: 7,6
8. Hunger (2008)
www.beyazperde.com
IRA ile ilgili olarak çekilmiş filmde, Bobby Sands’in insanlık dışı muamelelere maruz kalışındaki sertliği adeta yaşıyorsunuz. Diyalogsuz sahnelerin vuruculuğu ile başlayan film, tüm filme yayılan dehşetli gerçeklik duygusu ile izleyeni kavrıyor.
Mahkumların battaniye ve yıkanmama eylemleriyle ilerleyen direnişleri, altı hafta süren açlık grevi ile doruğa çıkıyor. Hayatı mücadele ile geçmiş Sands’ın kendi vücudunu yaşamının son savaş alanı olarak addetmesiyle yaşanan dramatik süreç muazzam bir etkileyicilikle gözler önüne seriliyor.
Filmin etkileyiciliği sadece Sands önderliğindeki mahkumların direniş destanından ibaret değil. Zira hapishane mahkumlar için olduğu kadar gardiyanlar için de tam bir cehennem. Gardiyanların da alt üst olmuş psikolojisini izliyoruz filmde.
IMDb: 7,6
9. Escape From Alcatraz (1979)
www.beyazperde.com
Kaçılması imkansız olarak gösterilen Alcatraz Ada Hapishanesi’nden kaçmayı başaran üç suçlunun gerçek öyküsünü anlatan film J. Campbell Bruce’un kitabından uyarlama. Yönetmenliğini Donald Siegel’in üstlendiği filmin senaryosu ise Richard Tuggle’a ait. Filmin başrollerini Clint Eastwood, Patrick McGoohan ve Roberts Blossom üstlenirken Paul Benjamin, Fred Ward ve Jack Thibeau kadroda yer alan diğer isimler.
IMDb: 7,6
10. Scum (1979)
www.imdb.com
Başroldeki Ray Winstone’un güçlü performansıyla dikkat çeken film, düştüğü çocuk hapishanesinin hiyerarşisinde yukarılara çıkmaya çalışan bir gencin hazmı zor hikayesini konu ediniyor.
IMDb: 7,6
11. Das Experiment (2001)
www.beyazperde.com
Bilim insanları insanların içgüdüsel dürtülerini ölçebilmek adına bir deney kurgulamaya karar verirler. Deneye göre 8 kişi gardiyan, 12 kişi tutuklu olarak yalancı bir hapishaneye alınırlar. Gardiyanlar, gardiyan rolünü; mahkumlar ise mahkum rolünü oynayacaklardır. Her şey bir oyun olarak başlar ancak durumun gittikçe daha ciddi bir hal almaya başlaması, oraya para için gelen yirmi kişiyi rollerinin içerisine mahkum eder. Artık sahte gardiyanlar gerçek gardiyan gibi davranmaya başlayacaklardır. Bilim insanları deneyin kontrolünü kaybedeceklerdir.
IMDb: 7,7
12. Down By Law (1986)
www.beyazperde.com
Birbirini tanımayan üç farklı adam Jack, Roberto ve Zack tutuklanır ve New Orleans hapishanesinde aynı hücreye gönderilir. DJ’lik yapan Zack ve kadın satıcısı olan Jack, hiçbir suça imza atmamış olsalar da yapacakları bir şey yoktur. Hücre arkadaşları Bob ise birkaç kelime İngilizce konuşabilen bir İtalyan turisttir. Bob’un hapishanedeki durumları umursamayan sempatik halleri diğer ikiliyi çileden çıkarsa da duruma katlanmak zorundadırlar. Bilhassa da üçü bir araya gelip yaptıkları kaçış planının ardından.
Amerikan bağımsız sinemasının en önemli isimlerinden, Broken Flowers ve Coffee And Cigarettes gibi filmleriyle de göz dolduran Jim Jarmusch imzalı film, yönetmenin en önemli yapıtlarından.
IMDb: 7,8
13. Un Prophète (2009)
www.beyazperde.com
Altı yıllık cezasını çekmek üzere Fransa’da bir hapishaneye giren Malik Djabena hayata karşı geç kalmış bir adamdır. Ne okuyabiliyordur ne de yazabiliyordur. Henüz 19 yaşının sonuna doğru gelmektedir ve diğer mahkumlara göre oldukça zayıf görünmektedir. Genelde azınlıklardan olan suçluların bulunduğu bu hapishanede, bir yeni gelen olarak Malik’in çeşitli yükümlülükleri olacaktır. Günden güne görevleri yerine getirdikçe hapishanede nüfuz sahibi olmaya başlayan Malik, bulunduğu ortamda yavaş yavaş yükselip kendi planlarını yapmaya başlayacaktır.
IMDb: 7,9
14. Papillon (1973)
www.beyazperde.com
Daha önce küçük bir suçtan hüküm giyen ‘Kelebek’ lakaplı Henri Charriére, haksız yere cinayet suçuyla suçlanmaktadır. Masumiyetini kanıtlayamayan Kelebek, Fransa’nın kötü ünüyle tanınmış Şeytan Adası’ndaki yüksek güvenlikli hapishaneye gönderilir. Bu hapishane mahkumlara uyguladığı insanlık dışı muamelelerle ünlüdür. Yolculuk esnasında tanıştığı Louis Dega isimli bir mahkumla Kelebek arasında zamanla sadakate dayalı içten bir dostluk geliştirecektir.
Henri Charriére’nin gerçek hayat hikayesini anlatan Papillon isimli kitaptan beyaz perdeye uyarlanan filmin başrollerinde Steve McQueen ve Dustin Hoffman gibi usta isimler bulunuyor.
IMDb: 8
15. Stalag 17 (1953)
www.beyazperde.com
İkinci Dünya Savaşı sırasında Luftwaffe bölgesinde konuşlanan bir Nazi kampında çeşitli milletlerden insanların yanı sıra onlarca Amerikan askeri de esir tutulmaktadır. Esir düşen Amerikan askerleri aralarında bir kaçış planı yaparlar ve ilk adım olarak Manfredi ve Johnson isimli asker bir gece firar eder. Ancak tünelden ilerledikleri sırada ateşli taarruzla karşılaşıp hayatlarını kaybederler. Bu olay sonrasında, aralarında Almanlar’a haber sızdıran bir muhbir olduğundan şüphelenmeye başlayan askerler bu şaibeli durumu aydınlatmaya çalışacaklardır.
Usta yönetmen Billy Wilder ve Edwin Blum tarafından yönetilen film aynı isimli Broadway oyunundan uyarlanmıştır.
IMDb: 8
16. Cool Hand Luke (1967)
www.beyazperde.com
Parmaklıklar Arasında, iki yıl hapis cezasına çarptırılan bir adamın kaçış öyküsünü konu ediyor. Savaş gazisi Luke Jackson, işlediği bir önemsiz savaş suçu nedeniyle iki yıllık bir hapis cezasına çarptırılır. Hapiste, bulundukları yerin patronu olduğunu kendisine bir şekilde göstermeye çabalayan Dragline ile tanışır. Dostluk ve saygınlık kazanmanın oldukça zor olduğu bu yerde öne çıkmayı başaran Luke, hapishanenin yeni patronu olması yönünde önemli adımlar atmaktadır. Artık hapisten kaçmaya çalışmanın vakti gelmiş de geçiyordur.
IMDb: 8,1
17. In the Name of the Father (1993)
www.beyazperde.com
Babam İçin, hiç ilgisi olmadığı bir olaydan sorumlu tutulan bir adamın yaşadıklarını anlatıyor. Basit kaygıları olan saf İrlandalı genç Gerry Conlon, 70’li yıllarda Londra’ya gelir. Kendini hayatın akışına kaptıran delikanlı burada bir işgal evinde serbest bir hayat yaşayan gençlerle birlikte zaman geçirmeye başlar. Bir polis baskınında hiç ilgisi olmadığı 1974 Gyildford bombalamasından sorumlu tutularak tutuklanır.
O dönemin İngiltere’sinde şimdikinden çok farklı olarak, terörle mücadele adına insan haklarının hiçe sayıldığı uygulamalar olmaktadır. Yoğun fiziksel ve manevi işkencelerin baskısı altındaki Gerry’nin ömrünün sonbaharındaki masum babası da, suç ortağı olarak hapse atılır. Kadın bir avukatın yıllar süren çabalarının da yardımıyla, Gerry maruz kaldığı adaletsizliğe direnmeye başlar.
Dünyanın bir çok ülkesinde benzer şeylerin yaşanıyor olmasının politik gücü, Jim Sheridan’ın bu filmine 7 Oscar verilmesinde ne kadar etkili oldu bilemeyiz ama; Daniel Day-Lewis ve Emma Thompson gibi iki güçlü oyuncu yan yana geldiklerindeki etki azımsanamaz.
IMDb: 8,1
18. Duvar (1983)
www.beyazperde.com
Konusunu gerçek yaşanmışlıklardan alan Duvar, 1970’li yılların sonunda Ankara Kapalı Cezaevi’nde başlayan bir isyanı konu alır. Hapishanenin tüm ağır ve kirli işlerini yapan, en kötü hücrelerinde kalan çocuklar koğuşundan çıkar isyan… Dördüncü koğuşun çocukları terk edilmiştirler, hırsızdırlar, katildirler… Ama asıl en başta kadersizdirler… Bu bahtsızlar hücresinde, diriliğini yitirmeyen tek şey umut kırıntılarıdır. Bir gün daha iyi bir hapishanenin parmaklıkları ardına kaçabilmektir.
Sinemamızın en değerli, en özgün isimlerinden Yılmaz Güney tarafından yazılıp yönetilen film, dönemin polita, siyaset ve hatta insanlık kavramında kanayan yaraları su yüzüne çıkarıyor. Politik sinemamızın en önemli filmlerinden olan yapıt ayrıca 1983 yılında Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye’ye aday gösterilmiştir.
IMDb: 8,1
19. The Great Escape (1963)
www.beyazperde.com
Büyük Kaçış’ta İkinci Dünya Savaşı esnasında yüksek güvenlikli bir kampta esir tutulan bir grup savaş esiri, Almanlar tarafından büyük bir titizlikle gözlenmektedir. Alman askerleri bu kamptan çıkmalarının imkansız olduğunu defalarca belirtseler de bir İngiliz asker, hendek kazıcısı ve usta bir hırsızdan oluşan ekip sınırları zorlayarak imkansızı gerçekleştirmeye çalışacaklardır. Ancak sorun sadece kamptan çıkmış olabilmek değildir. Dışarıdaki dünyada onları bekleyen çeşitli handikaplar vardır.
Paul Brickhill’in romanından beyaz perdeye uyarlanan klasik film başrollerindeki Steve McQueen ve James Garner gibi önemli isimlerle dikkat çekiyor.
IMDb: 8,2
20. Pardon (2005)
www.beyazperde.com
Tiyatro fenomeni, yazar, meddah ve sinemacı Ferhan Şensoy’un, gerçek bir olaydan esinlenerek sinemaya aktardığı bu ilginç film, üç yakın arkadaşın talihsiz hayatlarının hikayesi. Sıradan birer vatandaş olan üç kafadarın yaşamı, içlerinden birinin bir hatası yüzünden tamamen değişecektir. Her zamanki gibi akıp giden günler artık hiçbir zaman eskisi gibi olmayacaktır. Vaktinden çok sonra askerliğini yapan İbrahim nerede bir resmi kıyafet görse hemen oradan kaçar olmuştur. Sadece masum bir korku gibi gözüken bu fobisi yüzünden sevdiği arkadaşları ve kendisinin başına gelmeyen kalmaz. Arkadaşlarıyla beraber kendini mahkeme salonlarından, hapishaneye kadar uzanan bir yolculukta bulur. Neler olup bittiğini anlamadan cezaevine düşen, üç arkadaşın akılları hep dışarıdadır. Ama geride kalanlar yavaş yavaş kendi yollarını çizmektedir.
IMDb: 8,2
21. A Clockwork Orange (1971)
www.beyazperde.com
Otomatik Portakal, şiddet bağımlısı gençlerden kurulu bir çetenin, çevrelerine saçtığı dehşet ve korkuyu işleyerek bir korku imparatorluğunun resmini çizmektedir. Çetenin lideri Alex, işler çığırından çıkınca yakalanır ve gözaltına alınır. Ama hapse atılmaz; cezası bir şiddet deneyine kobay olarak kullanılmak olur. Bu deney insanoğlu ve şiddet kavramı arasındaki ilişkiyi ortaya koyma amaçlıdır ama deneyin kendisi de bir o kadar insan doğasına aykırıdır.
IMDb: 8,3
22. Uçurtmayı Vurmasınlar (1989)
www.beyazperde.com
Annesinin hapis cezası yüzünden hapishanede büyümek zorunda kalan Barış, bütün mahkumların neşe kaynağıdır. Siyasi mahkumlardan biri olan İnci ile arasındaki yakınlık diğer bütün mahkumlarla olandan çok daha farklıdır.
Küçük Barış ile İnci arasında gelişen bu sevgi dolu dostluk, hapishane duvarlarını bile delen koskoca bir dünya yaratmalarını sağlayacaktır.
IMDb: 8,4
23. Le Trou (1960)
www.beyazperde.com
Karısını öldürmeye teşebbüs suçundan hüküm giymiş ve mahkemesini bekleyen bir mahkum olan Claude Gaspard, başka bir hücreye transfer edilince, bu hücrede tanıştığı mahkumların hapishaneden kaçma planlarının olduğunu öğrenir. Bu sırada mahkum olduğu dava düşünce, Gaspard’a, en fazla 5 yıl içinde hapishaneden çıkacağı açıklanır. Fakat kaçış planı hala işliyordur ve diğer mahkumlar er geç bu durumu öğrenecektir… Gerçek bir olaya dayanan Le Trou, filmin çekimlerinin bitmesinden bir kaç ay sonra ölen yönetmen Jacques Becker’in son filmidir.
IMDb: 8,5
24. The Green Mile (1999)
www.beyazperde.com
Yeşil Yol, bir hapishane görevlisi ile bir mahkumun öyküsünü anlatıyor. Paul Edgecomb’un hapishanedeki görevi, idama mahkum edilen mahkumları son yolculuklarına uğurlamaktır. Çalıştığı yıllar içerisinde yüzlerce mahkumu idam etmiştir. Bir gün John Coffey isimli korkutucu görünümlü bir adamla tanışır. Ancak Coffey’in bu ürkütücü görünümünün altında oldukça saf bir ruh yatmaktadır. Coffey, iki küçük kız çocuğunun katil davasında yargılanmaktadır. Coffey’in günden güne gün yüzüne çıkan dünya ötesi güçleri, karakteri hakkında yeni ipuçlarını anbean ortaya çıkaracaktır.
IMDb: 8,6
25. The Shawshank Redemption (1994)
www.beyazperde.com
Esaretin Bedeli, Andy ve Red isimli iki mahkumun parmaklıklar ardında kurdukları dünyanın hikayesini anlatıyor. Andy Dufresne, genç ve başarılı bir bankerdir. Karısını ve karısının sevgilisini öldürmek suçundan yargılanır ve ömür boyu hapis cezası alır. Shawshank Hapishanesi’nde dayak, işkence, tecavüz, her türlü durum yaşanmaktadır fakat Andy gene de hayata bağlı ve iyimserdir. Bu tutumu etrafındakileri de etkiler. Andy umutlu bakış açısıyla çevresindeki tüm mahkumları, parmaklıklar arkasında bile özgür bir yaşam olabileceğine inandırır. Andy’nin bu çabalarına ortak olacak bir arkadaşı da olacaktır: Red.Bir Stephen King uyarlaması olan filmde Morgan Freeman ve Tim Robbins başrolde. Film, 1995’te, aralarında en iyi film adaylığı da olmak üzere tam 7 dalda Oscar’a aday gösterildi.
IMDb: 9,3
