Küresel piyasalarda faiz indirimleriyle birlikte durgunluğa yönelik beklentiler artmaya başladı. ABD’nin faiz indirimlerine devam edip etmeyeceği ise en büyük beklentiler arasında. Çarşamba günü Fed Temmuz ayında yapılan faiz toplantısının tutanaklarını yayımlayacak. Tutanaklarda yer alan bilgiler doğrultusunda geleceğe yönelik değerlendirmeler yapılacak. ABD dışında Avrupa’da da ekonomik durgunluğun sinyallerinin gelmesi küresel piyasaları tedirgin eden diğer etken arasında yer alıyor.
1-FED AÇMAZA GİRDİ
ABD Merkez Bankası (Fed) Çarşamba günü son para politikası toplantısının tutanaklarını yayımlayacak. Bu tutanaklar politika yapıcıların ABD Hazine tahvil getiri eğrisinin yatay hale gelmesi hakkındaki görüşlerini ve Temmuz ayında yapılan 25 baz puan faiz indirimine verdikleri desteği ortaya koyacak.
Ancak, bu toplantıdan beri tahvil ve hisse senedi piyasasında olanlar göz önüne alındığında, Fed’in Cuma günü yapacağı Jackson Hole sempozyumundan çıkacak başlıklar daha fazla ilgi görecek.
Fed Başkanı Jerome Powell da Jackson Hole’da konuşma yapacak.
ABD’nin 2-10 yıl vadeli tahvil getiri eğrisinin tersine dönmesiyle birlikte Fed’in eğriyi yeniden dik hale getirmek ve ekonominin resesyona gireceği kanısını silmek için para politikasını gevşetmeye daha fazla ağırlık verip vermeyeceği de merak konusu.
Fed açmaza girmiş görünüyor. Wall Street son günlerde çalkalandıktan sonra ay başından bu yana %4’ten fazla düşüş kaydetmiş durumda. ABD’nin Hazine tahvillerinin getirileri ilk defa tüm vadelerde %2’nin altına indi.
Tüm bunların üzerine Powell “ne yaptığını bilmiyor” diyen ABD Başkanı Donald Trump’ın yürüttüğü ticaret savaşları da iş dünyasının güvenini zedeliyor.
Buna karşılık güçlü Temmuz ayı perakende satış verileri ve perakende devi Walmart’ın şaşırtıcı kuvvetteki bilançosu ekonomiyi sırtlanan tüketici talebinin güç yitirmediğini gösteriyor. Tüketici tarafı Fed’in para politikasını daha da gevşetmesine gerek olmadığına işaret ediyor.
Yine de vadeli işlem kontratları Fed’in Eylül ayında faizleri sabit tutacağına ihtimal vermiyor. CME’nin FedWatch verileri 25 baz puan faiz indirimine %67 ve 50 puan faiz indirimine ise %33 olasılık veriyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalar yıl sonuna kadar Fed’in şu anda %2-2.25 aralığında politika faizini %78 olasılıkla 50-75 baz puan düşüreceğini gösteriyor.
2-SORUNLU PMI VERİLERİ
Dünya genelinden gelen zayıf verilerin sadece imalat sektörüyle sınırlı olması ise ekonomistler için ufak bir teselli olarak görülebilir.
Gelişmiş ülkelerin gayrı safi yurtiçi hasılasının (GSYH) büyük bölümünü oluşturan hizmet sektörünün durumu ise oldukça iyi. Ancak, ülke ekonomilerinin iyi bir göstergesi olan satın alma yöneticisi endeksleri (PMI) Temmuz ayında imalat sektöründeki ivme kaybının yayıldığına işaret ederek bu iyimserliği örseledi.
Bu nedenle, özellikle de tahvil piysalarının ekonomide resesyonu fiyatladığı bu dönemde Perşembe günü açıklanacak Ağustos ayı imalat ve hizmet sektörü öncü PMI verileri yakından izlenecek.
IHS Markit verilerine göre ABD imalat PMI, Temmuz ayında daralma ile büyümeyi ayıran 50 seviyesine gerileyerek neredeyse 10 yılın en düşük seviyesine indi. Ancak hizmetler PMI 53’e yükseldi. ISM tarafından yayımlanan hizmet sektörü verisinde yer alan yeni siparişlerde gerileme bulgusu ise hizmet sektörünün Ağustos’ta yavaşlayabileceğine işaret etti.
Euro bölgesinde imalat PMI Temmuz ayında 46.5 gibi zayıf bir değer alırken, hizmetler PMI 53.2 seviyesindeydi. Ancak hizmet sektörü Haziran ayına göre güç kaybederken, her iki sektörü harmanlayan bileşik PMI üç ayın en düşük seviyesi olan 51.5 seviyesine geriledi.
Dünya genelinde imalat PMI endeksleri sert bir daralmaya işaret ederken, güçlü seyreden hizmetler sektörü ekonomik büyümeyi tek başına sırtlanıyor.
Önümüzdeki günlerde açıklanacak öncü PMI verileri imalat sektöründeki daralmanın hizmetler sektörüne bulaştığını gösterecek olursa, tahvil piyasalarının ekonomik büyüme görünümü hakkındaki fiyatlamaları doğru olabilir.
3-İTALYA’DA GÜVEN OYLAMASI
Küresel tahvil piyasasında son günlerdeki çalkantılar İtalya’daki siyasi gelişmeleri gölgede bıraktı, ancak bu durum yakında değişebilir.
İtalya’da iktidardaki Kuzey Birliği partisi lideri Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini, aylar süren tartışmaların ardından 9 Ağustos’ta artık koalisyon hükümetinin işlemediğini söyleyerek tek yolun tekrar seçimlere gidilmesi olduğunu belirtmişti.
İtalya’da senato, Başbakan Giuseppe Conte hakkında yapılması teklif edilen güven oylaması için bir tarih belirlemedi. Conte yarın Senato’ya hitaben konuşma yapacak.
Bu arada 5 Yıldız Hareketi politikacıları muhalefetteki Demokrat Parti ile koalisyon kurmayı görüşüyorlar.
Seçim belirsizliği, İtalya ile Almanya’nın 10 yıllık tahvilleri arasındaki getiri farkını geçen hafta 239 baz puana yükseltti. Getiri farkı o zamandan beri yaklaşık 200 baz puana geriledi.
Ancak Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, istikrarlı bir hükümet oluşturmanın mümkün olmadığına karar verirse, muhtemelen Ekim ayı sonuna doğru erken seçim yapılacak.
4-YEN DEĞER KAZANIYOR
Yeterince sorunu yokmuş gibi Japonya ekonomisinin dertleri arasına bir de yendeki değer artışı katıldı. ABD Hazine tahvil getiri eğrisinin tersine dönerek resesyon kaygılarını köpürtmesi, hisse senedi piyasalarındaki zayıf seyir, yükselen oynaklık endeksi ve Trump’ın Çin ile ticaret savaşındaki tutarsız açıklamaları yatırımcıları yen ve altın gibi güvenli liman varlıklara yöneltti.
Japonya’da ekonomik büyüme çok yavaş şekilde ivme kazanırken, hem tüketim hem de ticaretin yılın ikinci yarısında zayıf seyrini sürdürmesi bekleniyor. Bunun gerekçeleri arasında tüketim vergisinde yapılacak olan artış, Güney Kore’yle ticaret gerginliği ve ABD’nin ithal otomobillerden aldığı gümrük
vergisini artırma tehdidi yer alıyor.
Gelecek hafta açıklanacak Temmuz ayı ticaret verilerinde ihracatın art arda sekizinci defa düşüş göstereceği tahmin ediliyor.
Öte yandan, dünya çapındaki tahvil getirilerinin düşmesi nedeniyle Japonya’nın 10 yıl vadeli tahvilinin getirisi, tahvil getiri eğrisini denetim altında tutma politikası uygulayan merkez bankasının taban olarak belirlediği %-0.2’nin altına geriledi. Yenin sadece birkaç gün içinde %3 değer kazanması dolayısıyla Japonya Merkez Bankası (BOJ) piyasalardaki bu hareketlere karşı çaresiz kalmış durumda.
Eğer BOJ gerçekten yenin değer kazanmasını sınırlamak ve getirilerin daha da düşmesini önlemek istiyorsa, gevşeme politikası kapsamında tahvil satın almayı bırakması gerekiyor. Ancak bunu yaparsa kredibilitesini ve ülke ekonomisini zedelemiş olacak.
5-DİĞER TEHLİKE BELİRTİLERİ
Yatırımcılar ABD’de ters getiri eğrisinin ters dönerek gelecek birkaç yılda resesyona ihtimaline işaret etmesinden dolayı endişeli olsalar da dünyanın başka yerlerinden daha anlık tehlike sinyalleri geliyor.
Çin’de sanayi üretimi Temmuz’da ABD-Çin ticaret anlaşmazlığı nedeniyle 17 yıldan uzun sürenin en düşük seviyesine indi. Ekonomik daralmadan müzdarip Avrupalı şirketlerin ikinci çeyrek bilançoları, işletmelerin kârlarının art arda ikinci defa azalacağını gösteriyor. Almanya’dan gelen veriler ise ülke ekonomisinin ikinci çeyrekte tersine döndüğünü gösterdi ve Avrupa’nın hem ekonomisinin ve şirketlerinin sağlığı ile ilgili endişeleri güçlendirdi.
Euro bölgesinde derinleşen stresin bir diğer işareti olarak, büyük banka hisseleri endeksi 2012’den bu yana en düşük seviyeye geriledi.
Tahvil getirilerinin yakın zamanda güçlü bir toparlanma belirtisi göstermemesi nedeniyle yatırımcılar, büyük olasılıkla hırpalanmış bankacılık sektörüne temkinli yaklaşacaklar.