Özellikle Ramazan Ayı’nın gelmesiyle birlikte fidye fiyatları da gündemin ilk sıralarına yerleşti. Bununla birlikte “fidye nedir?” sorusunun cevabı da en çok merak edilenleri arasında yer alıyor.
Oruç ibadetini yerine getiremeyecek olanların araştırdığı fidye nedir, ne kadar, kimlere verilir araştırma konusu oldu.
Peki fidye nedir? Fitre ile farkı nedir? İşte detaylar..
ORUÇ FİDYESİ NEDİR?
‘Fidye bağışı nedir?’ sorusu özellikle Ramazan ayında hep sorulmuştur.
Oruç fidyesi Ramazan ayı boyunca vuku bulan bir özürden dolayı tutulamayan oruçlara karşı veya kadın ve erkeğin yaşlarının ilerlemesinden dolayı oruç tutmaya takati olmaması halinde, gerek tahıl gerekse parasal olarak bölgenin durumuna göre belirlenen o miktarı ödemesidir.
Miktar ise bir fakirin günlük iki doyumluk yemeğine denk olan yiyecek (3 kilogram arpa, kuru hurma veya 1,5 kilogram buğday) veya bu değerde nakit paradır.
Diyanet İşleri Başkanlığı her yıl oruç fidyesi (günlük) bedelini kişi başı olarak açıklar ve 2021 yılı oruç fidye bedelini 28 lira olarak açıkladı.
KURAN’DA FİDYE
Allah-u Teala Bakara Suresi, 183 ve 184. Ayette mealen şöyle buyurur;
“Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç yazıldı. İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir. Bir iyiliği mecbur olmadan yapan için bu (yaptığı) iyidir. Ama orucu tutmanız –bilirseniz– sizin için daha hayırlıdır.”
ORUÇ FİDYESİ KİMLERE VERİLİR?
Bir kimsenin sürekliliği olan hastalığı ve yaşlılığından dolayı oruç tutamama hali nedeniyle verdiği fidye, gerçek ihtiyaç sahibi, yoksul ve muhtaç durumdaki kişilere ulaşmalıdır.
Fidye, usûl ve fürû’a yani üst soy ve alt soy şeklinde ifade ettiğimiz anne, baba, dede ve nineler çocukları ve torunlarına verilemediği gibi eşler de birbirine oruç fidyesi veremez.
Bir kimse yoksul durumdaki akraba ve komşusuna fidye verebildiği gibi yardım kuruluşları aracılığıyla mazlum coğrafyadaki din kardeşine fidyesini ulaştırabilir.
FİDYE VE FİTRE FARKI NEDİR?
Fidye ve fitre bağışı çokça karıştırılsa da arasında fark vardır. Fitre (fıtır sadakası) Ramazan ayının herhangi bir vaktinde maddi durumu yerinde olan her Müslümanın yoksullara verdiği nisap miktarı olan, oruç tutmanın şükrüyle sevap kazanmak için bağışladığı sadaka demektir.
Peygamber Efendimiz (S.A.V.) bir hadisi şeriflerinde “Fitrenin Bayram namazına çıkmadan önce verilmesini” emretmiştir.
Fidye ise, oruç tutmaya engel (süreklilik gösteren) hastalığı olan veya yaşlılıktan dolayı oruç tutamayanların tutamadığı oruçlara karşılık verdiği paradır.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hem fitre hem de fidye için asgari olarak belirlediği fiyat aynı olmakla birlikte durumu iyi olan kişiler bu rakamların üzerinde bağış yapabilir. Kısacası fitre ve fidyenin miktarları aynı, veriliş amacı farklıdır.