Osmanlı’nın yükselme dönemi padişahlarına ev sahipliği yapan Edirne Sarayı (Saray-ı Cedide-i Amire) kazıları, “Cumhurbaşkanı Kararlı Kazılar” arasına alınarak Trakya Üniversitesine (TÜ) verildi. TÜ Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazının birbirinden önemli yapılar ve sanat eserleriyle yeni bulgulara her zaman açık olduğunu söyledi. Alanın çok önemli yapılara ve sanat eserlerine sahip olduğunu belirten Tabakoğlu “Bizi bir beylikten imparatorluğa getiren, Balkanları ve İstanbul’u fetheden ruh burada yatıyor. Bu yapıları ortaya çıkardığımızda o zamanki ruh, bizi biz eden anlayış da ortaya çıkmış olacak.” dedi.
Bugüne kadar Osmanlı dönemine ve ecdada ait pek çok değerin gün yüzüne çıkarılmaya ve ayağa kaldırılmaya çalışıldığını anlatan Tabakoğlu, şöyle devam etti: “Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle 2018 yılından bugüne kadar yürütülen çalışmalara yeni bir boyut ve derinlik katmak için işe koyulduk. Bu süreçte, kazı faaliyetlerinin bilimsel danışmanlığı görevini üstlenen Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyemiz Doç. Dr. Gülay Apa Kurtişoğlu ve tüm ekibine gereken desteği vererek bir kazı evi tahsis ettik. Edirne Yeni Sarayı’nda 2018-2019 yılı kazıları, müze denetiminde, Doç. Dr. Kurtişoğlu’nun bilimsel danışmanlığında sürdürüldü.”
Tabakoğlu, Kurtişoğlu’nun yürütücülüğünde gerçekleştirilen kazılarda bugüne kadar önemli mesafeler kat etmeyi başardıklarını vurgulayarak, “Devamında gönül coğrafyamızda Selimiye Camii kadar müstesna bir yere sahip Edirne Sarayı’nda arkeolojik kazıların üniversitemiz tarafından 12 ay devamı yönünde Kültür ve Turizm Bakanlığına başvurumuz olmuştu. Başvuru olumlu sonuçlandı ve kazılar Trakya Üniversitesi tarafından 12 ay boyunca devam edecek.” diye konuştu.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a teşekkür eden Prof. Dr. Tabakoğlu, “Kazımızın aynı zamanda ‘Cumhurbaşkanı Kararlı Kazılar’ arasına alınarak Trakya Üniversitesine verilmiş olması da bizim için oldukça sevindirici bir gelişme. Burayı tekrar ayağa kaldırmak en önemli görevimiz olacak.” ifadelerini kullandı.
“Önemli yeni bulgulara ulaşmayı hedefliyoruz”
Kazı başkanı Doç. Dr. Kurtişoğlu da kazının “Cumhurbaşkanı Kararlı Kazılar” arasına girmesinin gurur verici olduğunu dile getirdi. Edirne’de yer alan, bugüne kadar hak ettiği değeri görmemiş çok önemli tarihi bir alanın kazısının, üniversite tarafından gerçekleştiriliyor olmasının önemli ve sevindirici olduğunu vurgulayan Kurtişoğlu, şunları kaydetti:
“Eylül 2018’den bu yana sürdürdüğümüz kazılarda oldukça önemli bulgulara ulaşmıştık. Bu aşamadan sonra alanda daha uzun süreli kazılar gerçekleştirerek, binaların temellerini ortaya çıkaracak ve Edirne Yeni Sarayı ile ilgili çok daha fazla bilimsel veriye ulaşacağız. Bizleri son derece mutlu eden her iki kararda emeği geçen herkese teşekkürlerimizi sunuyoruz. Ekip olarak bundan sonra da var gücümüzle çalışmaya ve geçmişimizi aydınlatmak için çabalamaya devam edeceğiz.”
Edirne Sarayı
Tunca Nehri kenarına kurulan Edirne Sarayı’nın yapımı, İknci Murat’ın emriyle 1450 yılında başladı. Topkapı Sarayı’na benzer bir yerleşim planına sahip saray, büyük meydanlar etrafında konumlanan değişik işlevli yapılarıyla Türk saray mimarisinin genel karakterini yansıtıyor. Osmanlı-Rus Savaşı, Balkan Savaşı gibi pek çok önemli olaya tanıklık eden saray, Osmanlı-Rus Savaşı’nda önemli oranda tahrip edildi. Savaş sırasında cephanelik olarak kullanılan saray, Edirne’nin istila edileceği ve cephanenin Rusların eline geçebileceği düşüncesiyle dönemin Edirne Valisi Cemil Paşa’nın emriyle havaya uçuruldu.
Saraydan bugüne, mutfağı, Babüssaade, Cihannüma Kasrı, Kum Kasrı Hamamı, Fatih Köprüsü, Adalet Kasrı, Kanuni Köprüsü, Su Maksemi, Şehabeddin Paşa Köprüsü, Namazgahlı Çeşmesi, Av Köşkü gibi yapıları ulaşabildi. Osmanlı dönemi kanalizasyon sistemi, saray mutfağına ait araç gereçlerin yanı sıra Hürrem Sultan’ın kullandığı parfüm şişelerinin de bulunduğu Edirne Sarayı kazı alanının, ören yerine dönüştürülerek koruma altına alınması çalışmaları sürüyor.
