DÜNYADAKİ bor rezervlerinin yüzde 73’üne sahip olan Türkiye bu alanda çok stratejik bir adım atıyor. Sahip olduğu bor rezervlerini güce dönüştürmek için harekete geçen Türkiye, dün 70 milyon dolar yatırımla Balıkesir’in Bandırma ilçesindeki ilk Bor Karbür Üretim Tesisi’nin temelini attı. Son derece sert ve hafif bir malzeme olmasından dolayı büyük avantajlara sahip olan bor karbür helikopter, tank ve kurşun geçirmez yelek gibi stratejik teknolojiye sahip ürünlerin üretiminde kullanılıyor. Elmastan sonraki en sert ve dayanıklı element olan bor karbür ingotun tonu yaklaşık 40 bin dolar.
Temel atma töreninde konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Bu tesis katma değeri yüksek ileri teknoloji bor ürünlerini ülkemize kazandırmanın ilk adımı. En önemli girdisi ise yüksek teknolojinin Türkiye’de üretilmesi olacak. Madenlerden katma değerli uç ürün üretimi oldukça önemli. Bu yönde stratejiler, planlamalar geliştiriyoruz. Aksi takdirde 1 birime sattığınız ham madde dışarıda işlenir ve 100 katı, 200 katı yeri gelir bin katı fiyatla geri almak zorunda kalırsınız. Biz artık bu defteri kapattık” dedi.
NÜKLEERDE KULLANILACAK
Bor madeninin dünyada çok stratejik sektörlerde kullanıldığını söyleyen Dönmez, “Bandırma’da üreteceğimiz bor karbür düşük yoğunluğu ve yüksek ısıya dayanma özelliği ile savunma sanayimizin yerlilik oranının artırılmasına da büyük oranda katkı sunacak. Bor karbür özellikle askeri amaçlı malzemelerde kullanılacak. Bunun yanı sıra aşınmaya dayanıklı makine ve seramik parçalarının üretiminde ve nükleer uygulamalarda da bor karbürü kullanacağız. Yaptığımız bu stratejik dönüşümle ülkemize sağlanan katma değer; bor karbür gibi ürünlerde 150 katına, bu ürünlerin kullanıldığı zırh yapımında 500, nükleer gibi sektörlerde ise 2 bin kata kadar çıkabiliyor. Enerji Bakanlığı döneminde bu projenin gerçekleşmesi yönündeki ilk adımları atan Hazine ve Maliye Bakanımız Berat Albayrak’a şükranlarımı sunuyorum” diye konuştu.
‘İHRACATIMIZ İVME KAZANACAK’
HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak temeli atılan tesisle ilgili sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Bakan Albayrak şunları söyledi:“Milli Enerji ve Maden Politikası ve Yeşil Kitap’ın öncelikli başlıkları içerisinde yer alan, ülkemizin en önemli yerli kaynaklarından bor mineralinin yüksek katma değerli nihai ürünlere dönüşmesini sağlayacak olan Bor Karbür Tesisi’nin temeli atıldı. Haziran 2018’de paylaştığımız Yeni Bor Stratejisi’nin ilk adımı olan bu yatırımla, savunma sanayii başta olmak üzere birçok stratejik sektörümüz desteklenecek ve ihracatımız önemli bir ivme kazanacak. Bu projenin ülkemize, milletimize ve ekonomimize hayırlı olmasını diliyorum.”
YATIRIMA DEVAM EDECEĞİZ
CMEC Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fung Yanshui: “Bu bakir topraklar üzerinde her iki tarafın çabaları sonuç verdiği için çok heyecanlıyım. Buradaki yetkililerin ilgisi ve güveni için şükran duyuyoruz. Bu projenin hayata geçmesi bir başarı. Türkiye’de 3.5 milyar doları aşan projelerin yapımını üstlendik. Bu projeler sıkıntısız şekilde devam ediyor. Binlerce kilometrelik yolculuk tek bir adımla başladı. Bu bor karbür tesisinin ardından Türkiye’ye yeni yatırımlar yapmaya devam edeceğiz” dedi.
EN HAFİF ZIRH
Bor karbür, tank zırhı, kurşun geçirmez yelekler, motor sabotaj tozlarında kullanılan son derece sert bir bor-karbon seramik ve kovalent malzeme. Bor karbürden yüksek sertliğe sahip, kimyasal ve mekanik korozyona karşı mükemmel direnci olan, düşük yoğunluğu sebebi ile mükemmel güç/ağırlık oranına sahip, yüksek ısıya dayanan zırh plakaları üretiliyor. İleri teknoloji seramik hammadesi olan bor karbürden yapılmış zırh plakaları, diğer geleneksel zırh malzemeleri ile karşılaştırıldığında yüzde 70 daha hafif. Bu nedenle hafifliğin çok önemli olduğu koruyucu yelek ve zırh imalatında bor karbür hammadesi yoğun olarak tercih ediliyor. Helikopterlerde de bor karbür zırh plakaları kullanılıyor.
ÇİNLİLER İNŞA EDECEK
İleri teknolojili ürünlerin üretiminde kullanılan bor karbürün kamu-özel işbirliğiyle gerçekleştirilmesi için TRBOR Bor Teknolojileri AŞ şirketi kuruldu. Şirkette Eti Maden de yüzde 33 paya sahip olacak. Çin’de yerleşik China Machinery Engineering Corporation (CMEC) firmasının inşa edeceği bor karbür üretim tesisi 24 ayda tamamlanacak. Tesiste 250 kişi istihdam edilecek.
