Karbon ayak izi için insan faaliyetleri sonucu atmosfere salınan sera gazlarının karbondioksit (CO2) eşdeğerinde hesaplanması diyebiliriz. CO2 emisyonu, yani salınımı küresel ısınma ve iklim değişikliği sonucunu doğuruyor. Karbon ayak izini özellikle uçak ve arabayla yaptığımız seyahatlerde bırakıyoruz. Bu nedenle, tren veya otobüsle seyahat etmeyi, gittiğiniz şehirde araç yerine bisiklet kiralayarak ya da toplu taşıma kullanarak şehri gezmeyi deneyebilirsiniz. Biz seyahatlerde şehri yürüyerek keşfetmeyi tercih ediyoruz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İklim Değişikliği Eylem Planı çalışmalarını paylaştığı internet sitesinde (iklim.istanbul) seyahatlerde ne kadar karbon ayak izi bıraktığımızı hesaplayabiliyor ve sonrasında kaç adet ağaç dikerek doğaya olan borcumuzu ödeyebileceğimizi öğrenebiliyoruz. Sitenin iklimcocuk.com isimli bölümünde konu çocukların anlayabileceği dilde anlatılmış. Çocuklar da kendi bilgilerini girerek hesaplama yapabiliyorlar. Örneğin; ailece yapacağınız bir Avrupa seyahati sonrasında doğaya olan borcunuzu altı ağaç dikerek ödemelisiniz. Karbonayakizi.com da hesaplama yapabileceğiniz başka bir alternatif site.
Ekoturizm seyahat destinasyonlarını tercih edin
Seyahat planı yaparken popüler ülkeleri ve şehirleri tercih ediyoruz. Ancak buradaki kaynakları da hızlıca tüketiyoruz. Bu sebeple, 2020 için size farklı seyahat destinasyonları önereceğim. Etik Seyahat Sitesi (ethicaltraveler.org) yaptığı anket çalışmaları ve araştırmalar sonucunda 2019 için doğayı önemsemesi, sürdürülebilir ve ekoturizm ilkelerini benimsemiş olması, adil ticaret yapması, insan haklarına saygı göstermesi nedeniyle Benin, Kosta Rika, Ekvador, Fiji, Moğolistan, Nepal, Palau, Gambia ve Uruguay’ı ziyaret edilebilecek etik ülkeler olarak seçti.
2020 seyahat planlarınızda bu ülkeler yoksa doğal çevreyi, yaban hayatını ve yerel halkın kültürünü korumayı amaçlayan ‘ekoturizm’ ilkelerini benimsemiş destinasyonlardan birini de seçebilirsiniz. Geri dönüşüm konusundaki çalışmaları dışında eşi benzeri olmayan yeşil alanlarıyla İsveç, gölleri ve doğal güzellikleriyle büyüleyici İsviçre, Avrupa’nın akciğeri olarak bilinen Karelia Ormanları’na sahip Rusya, 2020 aile seyahat planlarınıza eklenebilir. Türkiye’deyse Fırtına Deresi boyunca yaylalarda yürüyebileceğiniz Karadeniz, nesli tükenmekte olan ve nadir rastlanan pek çok kuşun konaklama alanı olan Mersin’deki Göksu Deltası, çok sayıda endemik bitki türünün görülebileceği Çanakkale’deki Kaz Dağları çocukların da doğayla iç içe vakit geçirmesini ve doğayı keşfetmesini sağlayacak alternatif destinasyonlar.
Doğa dostu otellerde konaklayın
Daha doğa dostu olan çadır kurmak, köy evinde konaklamak, kampta karavanda kalmak ya da airbnb vb. sitelerden ev kiralamak gibi alternatifler çocuklu tatilde sizin için zorsa ya da mümkün değilse otel seçeneğinizi doğa dostu yapabilirsiniz. Otel binasının inşaatının ve işletmesinin insan ve çevreye saygılı olduğunu gösteren yeşil yıldız Leed ve Breeam Yeşil Otel sertifikaları olan otelleri tercih edebilirsiniz. Bunlar arasında en bilinen zincir oteller Türkiye’de de pek çok şubesi bulunan Hilton, Nov ve Ibis otelleri. Otel seçerken, EarthCheck, Green Key veya Green Tourism gibi uluslararası sertifikaları olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Otellerde dikkat ettiğimiz konular
Havlularımızı ve çarşaflarımızı gerekmedikçe değiştirtmiyoruz, otelin su kaynaklarını tasarruflu kullanmasına destek oluyoruz.
Açık büfeden yiyeceğimiz kadar yemek alıyoruz. Özellikle çocuklar farklı şeyleri denemek istediklerinde önce tadına bakmayı önerip beğenirse tabağına yiyeceği kadar koymasını söyleyebilirsiniz.
Otelin kart anahtar sistemi yoksa odadan çıkarken klima ve aydınlatmaları kapatıyoruz.
Otel kozmetiklerinin hayvanlar üzerinde test edilmemiş ve doğa dostu ürünler olup olmadığını kontrol ediyoruz, aksi halde kullanmamayı
tercih ediyoruz.
Otelin plajında, sahilde mutlaka çöpleri topluyoruz. Bunu çocuklarla bir oyun haline getirerek plastik şişe ve ambalaj atıklarını torbalara koyuyoruz.
Kendi su mataranızı ve termosunuzu götürün
Tek kullanımlık atık üretimimizi azaltmak adına her birimiz kendi su mataramızı ve termosumuzu yanımızda götürüyoruz. Türkiye’de pek çok ilde ‘kahvemtermosta’ işaretini gördüğünüz kahveciler kendi termosunuzla gittiğinizde size indirim yapıyorlar.
Alışveriş için kendi bez çantalarımızı yanımızda taşıyor ve hatıra hediyelik eşyalar almak istediğimizde yerel üreticilerin ürünlerini tercih ediyoruz.
Hayvanların zarar gördüğü sirk ve yunus parkı gibi aktivitelere gitmiyoruz ve oğlumuza neden gitmediğimizi de onun anlayabileceği şekilde anlatıyoruz.
Kâğıt ziyan etmemek için seyahat biletlerimizi, biniş kartlarımızı, otel adreslerimizi basmıyoruz. Telefon uygulamalarını kullanıyoruz.
Gittiğimiz yerlerde sürdürülebilirliği sağlamak adına müzelere, parklara ve yardım kuruluşlarına bağış yapıyoruz.