Murat Ülker 2020’nin başında Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yeğeni Ali Ülker’e devretti. Bundan sonra ne yapacağı merak konusu oldu. Hatta artık yurtdışında yaşayacağı da söylendi. Çamlıca’daki ofisinde buluştuk Murat Ülker’le. Dünyanın neredeyse her ülkesinde satılan Ülker, Godiva, McvVitie’s markalarının kaptanı Murat Ülker, yeni hayatını anlattı. Yeni hedefleri, bankalarla çıkılan yolculuğu ve yeni işleri de konuştuk.
Yönetim kurulu başkanlığını neden bıraktınız? Başkanlığı bırakacak kadar yaş almış değilsiniz, sağlıklısınız…
Eskiden migrenim vardı ve sık sık tutardı. Doktorlar ‘İleride yaşlanınca geçer’ demişlerdi. Bir problem var, migrenim geçti. Migren geçecek kadar yaşlanmışım.
Migrenin yaşla ilgisi mi varmış?
Doktor söyledi doğru çıktı. Müsbet bilime inanıyoruz.
RAHMİ KOÇ DA 19 YIL YAPMIŞ
Yönetim kurulu başkanlığından ayrılmaya ne zaman, nasıl karar verdiniz?
Bununla ilgili bir anımı anlatayım. Sabri Bey son yıllarında işe gelmiyordu, takati yoktu. Rusya’da bir satın alma planladığım dönemde babama anlattım. ‘Rusları doyurmak sana mı kaldı’ dedi. Sonra olmadı o iş, babam da bana ‘Bekleniyordu zaten’ dedi. Burada da size yanıtım: ‘Bekleniyordu zaten.’
Neden?
Sabri Ülker, yönetim kurulu başkanlığını 15 yıl yapmış. Baktım Rahmi Koç, Koç Holding Başkanlığı’nı 19 yıl yapmış. Demek ki yetiyor. Bu güzel örnekleri bulunca fırsattan istifade ettim, ‘Ben başkanlıktan gidiyorum’ dedim.
Ali Ülker nasıl karşıladı?
O da beklemiyordu. Ali Ülker, kamuoyuna açıklanmadan 8 ay önce öğrendi, ‘Nereden çıktı?’ dedi. Ben daha doğru olacağını, yönetim olarak yapılması gereken işler olduğunu anlattım. Operasyonlarda çalışmayı seviyorum ve gittikçe bu yönüm köreliyordu. Ali Ülker bakıp, ‘Sizin yaşınız da genç, size onursal başkan filan da diyemeyiz’ dedi. Ben de zaten çalışmak istediğimi, yönetim kurulu üyesi olarak kalacağımı söyledim.
Ali Ülker’le birlikte büyümüşsünüz. Her ikiniz de İstanbul Erkek Lisesi mezunusunuz. Nasıldı aranız çocukluğunuzda?
Ali ile aramızda 9 yaş var. İstanbul Erkek Lisesi ve Boğaziçi Üniversitesi mezunuyuz ikimiz de. Ali ile kardeş gibi büyüdük. Ama işte aramızda bir hiyerarşi vardı. Ben ona söyledikten sonra, ‘Gerçekten emin misiniz?’ diye sordu. Ben Pladis ve Godiva’da Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı bırakmadım. Şuna inanıyorum. İnsanlığın gelişiminde evrensel bir akım var. İyide de böyle kötüde de böyle. Radyoyu ‘Marconi buldu’ diyoruz, o dönemde dünyanın farklı yerlerinde birçok bilim insanının radyoyu bulmasına ramak kalmıştır. Ya da telefonu ‘Graham Bell buldu’ ama bu alet üzerinde çalışan çok vardı. Bizim de bu seviyeye gelip bunu yapmamız bekleniyordu zaten. Ali Bey de 50 yaşına geldi. ‘Sen otur kardeşim daha orada’, yanlış bir şey. Bundan 20 yıl önce daha iyi çalışıyordum, bundan 10 yıl önce aklıma gelen her şeyi yapıyordum.
Z KUŞAĞINA ODAKLANACAĞIM
Daha çok yurtdışındaki işlere mi odaklanacaksınız? Yenilikleri takip edip stratejiler mi oluşturacaksınız?
Vizyoner olmak, stratejik olmak için Ali Bey’in başkanlığı önemli. Babam ve amcam kurdu, bir yere getirdi. Benim dönemimde birkaç yere savrulduk. 2 dikey entegrasyon yaptık. Oradan kazandıklarımızla, prestijle, deneyimle global alımlar yaptık. Direksiyonu birkaç kez çevirmek icap etti. Şimdi gelinen noktada uzun soluklu düşünüp uzun vadede planla vizyoner bakmak lazım. Ali Bey böyle biridir.
Yönetim kurulu başkanlığını bırakmış olmak nasıl bir açılım getirecek size? Neler yapacaksınız?
Yeni trendlere odaklanacağım, dünyada büyük değişim var. Endüstri değişiyor, Z kuşağının tüketim kalıpları çok farklı, AR-GE işleri vazgeçilmez tutkum, teknolojiyi çok seviyorum, genç kuşaklara yoğunlaşacağım. Şirket içindeki gençlerle daha çok vakit geçireceğim. Global yolculuğumuzda olduğumuz memleketlerin de kültür ve değerlerini daha iyi anlamak istiyorum.
SENDİKASYON İŞİNİ BEN BİTİRECEĞİM
Yurtdışında mı yaşıyorsunuz artık?
İşlerimizin bir kısmı yurtdışında, çalışanlarımızın yüzde 30’u yurtdışında ama ben sürekli İstanbul’da yaşıyorum. Bir evim var, o da Vaniköy’de.
Yıldız Holding yapılandırma sürecine girdi. Böyle bir dönemde kaptanlık bırakılır mı?
Haklısınız. Ali Bey’le konuştuk. O iş mühim. Sendikasyon işini ben bitireceğim. O bankalarla ben muhatap olacağım. Ali Bey’in altında da 3 CEO var. Pladis, Yıldız Holding ve Godiva CEO’ları var. Çok iyi planlar ve bütçeler yapıldı. Rahat bakıyoruz önümüze.
Yapılandırmaya gitme gerekçenizi anlatırken, “Hava güneşliyken şemsiye açmak istedik” yorumunu yapmışsınız…
Evet doğru. Gece geç vakit Maliye Bakanlığı’na gittim. Mehmet Şimşek Bakan’dı. Anlattım. “Rakamlara bakıyorum neden böyle” dedi. Ben de “Hava güneşliyken şemsiye açmak istedik” dedim. “Oh” dedi. “Battım” diyebileceğimi düşünmüş. Milyar dolar borcunuz olabilir. Ben bunları öderim. Ne zaman alacağını söyle. Bana borçların ödenmesi için uzun zaman tanıdılar. Ben daha hızlı ödersem piyasada yapacağım yatırımlarda geç kalmış olmam.
Nasıl geçiyor bu süreç, borçları ödemekte sorun yaşıyor musunuz?
Borçlarımızı ödüyorum. Şirket satıyorum. Yabancılar da gelip benim istediğim fiyatlara alıyor. Godiva Japonya’yı ve 3 ülkenin (Yeni Zelanda, Avustralya ve Güney Kore) perakende operasyonlarını sattım. Godiva’nın her türlü marka hakkı bizde. Türkiye’de de gayrimenkul satıyorum, çalışan şirketleri de satıyorum. Gayrimenkullerimiz güzel yerlerde, değerinde gidiyor. İstanbul’un değerli yerlerinde arazilerimiz.
Godiva, United Biscuits gibi şirketler, markalar çok büyük adımlardı. Dünyanın her yerinde Ülker’le de varsınız. Nasıl işleriniz?
Dünyanın her yerinde sıkıntılar var. İşmiz krize dayanıklı. Buna göre çalışıyoruz. 2019’da çifte hane büyüdük. Yurtdışında daha zor işler, öyle bir pazar yok ama büyüdük. Türkiye’nin de yatırımlara ihtiyacı var. Sıcak para serseridir her yere gider. Burada yatırım yaptırmak önemli. Burada fabrika alıp, üretim yapmalı. Japonlar anlatıyor. Yabancı sermaye gelip ağacı suluyor, meyveler de senin, ağaç da. Doğrudan yabancı sermaye gelirse bu iyi bir şey.
YÜZDE 90 BENDEN, YÜZDE 100 KAKAOLU ÇİKOLATA OĞLUMDAN
Daha iyi, sağlıklı beslenme, şekerden uzaklaşma gündemde. Her şeyin sorumlusu şeker gibi…İşiniz de hep şekerli. Ne yapacaksınız? İleriye yönelik planlarınızda ne var?
Nefsimize hakim olmalıyız. Ben gelecekten ümitliyim. Sabri Ülker Vakfı’nın dengeli beslenme sistemi var. Hocaları eğitiyoruz, onlar öğrencileri eğitiyor. Çocuklar ve veliler bir araya geliyoruz. Çocuklara çorba içme, meyve yedirmek istiyoruz. Her şeyi kararında yemek lazım. Akıllı tüketim şart.
Bitter çikolataya talep artıyor değil mi?
Yüzde 90 kakaolu çikolata yaptım. Yeni çok güzel daha çıkmadı. Oğlum Yahya ‘Yüzde 100 yapacağım’ dedi. Onunki de geliyor ama önce benimki çıkacak piyasaya.
ÇAYLA İYİ GİDEN ÇİKOLATA ÇIKARACAĞIZ
Godiva Cafeler açtınız, büyüyecek mi bu işiniz?
‘2 bin tane yapacağız’ dedik dünyada. Artık söyledik yapacağız. Tüketici nerede talep ediyorsa orada yapacağız. Life style cafeler açıyoruz. Türkiye’de de var. Japonya’da da İngiltere’de de var. Bunlardan 65 tane açtık, yani pastane gibi. Yeni yapacaklarımız bunlar değil. En yaygın kahve zincirlerinin premiumu gibi düşünün. Kahve için 3 ayrı karışım yapıldı. Denemeler yapıyoruz. Ayrıca çayda da trendleri takip ediyoruz. Çayla iyi giden çikolata yapacağız. Bunun için de çalışıyoruz.
Markalarınız büyüyor mu?
Godiva Japonya’da 5 kat büyüdü. Türkiye’de de yüzde 40 büyüdü. United Biscuits İngiltere’de pazar lideri.
United Buscuits zorlanmadı mı?
Halka açık değil, o yüzden konuşuluyor. Rahmi Bey sağolsun Godiva’yı aldığımda sormuştu, ‘O kadar parayı verdin mi?’ diye. ‘Verdim 400’ünü iş ediyor, 400’ünü de markaya verdim’ dedim. Markaya 400 vermeme değdi. Dünyanın her yerinde satılıyoruz. Kanada’dan Avusturalya’ya kadar varız. 4 milyarlık coğrafyadan bahsediyoruz. Hepsine ürün satamıyoruz ama varız.
TATİLLERDE ATEŞİM ÇIKIYOR
Siz tatil yapar mısınız? Tekneniz var. Sık sık seyahatleriniz oluyor…
Ben seyahatleri iş için yapıyorum. Ailece gidince de otellerde kalıyoruz. Hafta sonları yorulurum ben. Tatillerde de ateşleniyorum. Eskiden de tatile gittiğim de migrenim tutardı. İşe varır varmaz hepsi geçiyor.
Film tutkunuz var. Ne izliyorsunuz son zamanlarda?
Aynı filmleri hep bir daha seyrediyorum. Üstelik filmi izliyorum sonu gelince “Aaaa izlemiştim” diyorum. En son “The Kominsky Metod”u izledim.
Aaa yaşla başladık sohbete, bu dizi de yaşlılıkla ilgili…
İnşallah ona benzemem! Ben evde bir asansör var pek binmem, geçenlerde bindim, aynaya baktım korktum. Ama evet dışarı çıkarken saçlarımı tararım.
MURAT ÜLKER KİMDİR?
Murat Ülker 1929’da Kırım’dan İstanbul’a göç eden bir ailenin oğlu olarak 1959’da İstanbul’da doğdu. Ailesi Kırım Aluşta asıllı. İstanbul Erkek Lisesi’ni ardından da Boğaziçi Üniversitesi İşletme Fakültesi’ni bitirdi. Amerika’da American Institute of Baking’de gıda işleme konusunda, Almanya ZentralfachSchule der Deutschen Süsswarenwirtschaft’ta da şekerleme konularında eğitim aldı. 1982 yılında iş hayatına başladı. Babası Sabri Ülker ve amcası Asım Ülker’in şekerleme işinde çalışmaya başladı. 1984’te Ülker Kontrol Koordinatörü oldu. 2000 yılında holdingin Yönetim Kurulu Başkanı olan Murat Ülker, alanında birçok ilke imza attı. Godiva ve United Biscuits markalarını çatısı altına alan Murat Ülker’in çok sayıda hobisi de var. Fenerbahçe taraftarı, sanatsever, tekne tutkunu Murat Ülker’in 3 oğlu var.
RAKAMLARLA YILDIZ HOLDİNG
* 4 milyarlık coğrafyada ürünleri satılıyor 2019 cirosu 62 milyar lira
* Çalışan sayısı 63.500 – 45.000’i Türkiye’de
* 300’den fazla markası, 45’i Türkiye’de 68 fabrikası var
* Sabit kıymet yatırımı 2019’da 937 milyon lira oldu, 2020 yılı için hedefi 1 milyar 185 milyon lira.