Tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs salgının ekonomik boyutları her geçen gün ağırlaşırken, Estonya Hükümeti E-Residency Programı Nisan ayında oldukça önemli bir araştırmaya imza attı. 1115’i Estonya e-Oturum (e-Residency) topluluğu üyesi toplam 1535 kişi ile gerçekleştirilen araştırmada, Covid-19 krizinin iş ve ticarete etkilerinin yanı sıra krizle mücadelede uygulanan yöntemler de soruldu.
Estonya’nın dünyada ilk kez uygulamaya geçirdiği, dünyanın herhangi bir ülkesinin vatandaşlarına resmi dijital kimlik elde etme hakkı sunan e-Residency (e-Oturum) programı tarafından gerçekleştirilen araştırmaya katılan kişilerden Covid-19 pandemisinin ticarete ve işlerine etkisini 1 ile 10 (1 en düşük, 10 en yüksek) arasında puanlandırılmaları istendi. Katılımcıların %64’ü 7 ve üzeri puan verirken, %22,5’i ise 10 puan verdi. Araştırmada, şirketlerin pandemi ile birlikte işlerinde değişiklik yapıp yapmadıkları ve yeni fırsatlar keşfedip, keşfetmedikleri de soruldu. Katılımcıların yarıya yakını ise yeni iş fırsatları keşfettiklerini, sundukları ürün ve hizmetleri dönüştürdüklerini belirtti. Katılımcıların, işlerindeki değişim ve dönüşüm ise (en çoktan – en düşüğe olmak üzere) 10 grup altında toplandı.
Ürün, hizmet veya sunulan tekliflerde değişiklik: Katılımcıların büyük çoğunluğu (%23) mevcut hizmet ve çözümlerini Covid-19’a göre uyarladıklarını, yeni ürün, servis veya hizmetleri devreye aldıklarını belirtti. (Örn: Dijital içerikler ve uygulamalar, e-ticaret, e-eğitim, danışmanlık vb…)
Dijitalleşmek: Şirketlerin krize uyum sağlama konusunda en önemli hamlelerinden biri ise dijitalleşme oldu. Katılımcıların %19’u uzaktan çalışma ve çevrimiçi iş süreçlerine geçtiğini söyledi. Bu cevabı verenlerin yarısı için işlerini dijital ortama taşımak bir zorunluluk olurken, diğer kısım ise büyük bir stratejik değişiklikle bu dönüşümü gerçekleştirdiklerini kaydetti. (Örn: Yeni çevrimiçi hizmetler/ürünler sunmak, farklı pazarlarda yeni iş birlikleri yapmak vb…)
3.Yeni müşteriler, pazarlar ve sektörlere yönelmek: İşlerini dönüştüren katılımcıların %13’ü yeni müşteriler ve farklı pazarlara yönelerek işlerini krize adapte ettiklerini söyledi. Krizden daha az etkilenen sektörlere yönelerek buralardaki müşterilerle yeni iş birlikleri yaptıklarını belirtti. (Örn: e-ticaret, e-oyun, sağlık hizmetleri vb…) Bir kısmı ise coğrafi analizlerle pandeminin etkisinin azaldığı ülke ve pazarlara yöneldiklerini belirtti.
Müşterilerin krizi atlatması için destek sunmak: İşlerini dönüştürenlerin önemli bir kısmı (%13’ü) ise müşterilerine krizi atlatma ve mücadele etme konusunda yardım ve destek sunduklarını, çeşitli ürün ve hizmetler vasıtasıyla iş birliği yaptıklarını belirtti. Ayrıca, ödeme koşullarındaki değişiklikler, ücretlerde indirim, ücretsiz yeni servisler gibi bazı yolları da seçtiklerini ifade etti.
Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge): Yaklaşık %12’lik bir kesim ise krizle mücadele etmek, hizmetlerini geliştirmek için Ar-Ge’ye yatırım yaptıklarını belirti. Bu kategori yeni pazarlar ve yeni müşteriler için mevcut iş modellerini değerlendirerek, yeni ürün veya hizmetler geliştirmeyi, mevcut kaynakları ve iş süreçlerini optimize etmeyi ve yeni teknolojiler keşfetmeyi içeriyor.
Hayatta Kalma Modu: Katılımcıların %10’u “hayatta kalma modu”na geçtiklerini belirtti. Bu kategoridekiler; finansal kaynak arayışlarına girerken, işten çıkarmalar, yeniden yapılandırmalar ve maliyetleri azaltmak gibi yollara ihtiyaç duyduklarını belirtiyor. Bu gruptakiler, krizi bir an evvel atlatmak için tüm önlemleri en üst düzeyde almış durumda.
Kapatma, geçici ara: %8’lik bir oranda ise şirketler, operasyonlarını geçici olarak durduklarını veya tamamen durdurduklarını belirtti. Bu kategoridekilerin büyük kısmını turizm, eğlence, etkinlik gibi sektörlerde yer alan kuruluşlar oluştururken, sebep olarak, pandemi tedbirleri birlikte ile işlerin tamamen durması ve müşteri/talep azlığı öne çıktı.
8.Sağlık sektörü ve hastalar için destek: Katılımcıların %5’i krizin yarattığı acil ihtiyaçlara cevap vermek için uzmanlıklarını sunduklarını belirtiyor. Bu kategoride tıbbi kitler, koruyucu ekipmanlar, antibakteriyel ürünlerin üretimi ve satışı gibi konular bulunuyor. Ayrıca, sağlık sektörüne yönelik yen yazılımlar geliştirmek, hasta takibi uygulamaları gibi dijital hizmetler de yer alıyor.
Pazarlamaya odaklanmak: %5’lik bir kısım ise pazarlama faaliyetlerine odaklandıklarını ve bütçelerini artırdıklarını söylüyor. Bu kategorideki katılımcılar, daha çok müşteriye ulaşmak için reklam ve pazarlama stratejilerini yeniden değerlendirdiklerini, reklam ve tanıtım etkinliklerini artırdıklarını ifade etti.
Kendini geliştirme: e-Oturum sahiplerinin %2’si, krizin yarattığı boş zamanları kendi kişisel gelişimlerine ayırdığını, yabancı dil öğrenmek, bilgisayar tabanlı eğitimler gibi yeni beceriler veya kişisel projelere odaklandıklarını, bu yönde harcama yaptıklarını belirtti.
Araştırmadaki katılımcıların bazıları ise Covid-19 krizinin işlerine hiçbir etkisinin olmadığını, daha iyi bir iş / özel hayat dengesi bulduklarını söyledi.