Küresel piyasaların odaklandığı faiz kararı resmen açıklandı. Federal Açık Piyasa Komitesi faiz indirimlerine devam ediyor. Fed faizi yüzde 0.25 oranında indirerek yüzde 1.50-1.75 seviyesine çekti. Fed faiz kararını 2’ye karşı 8 oyla aldı. Böylece 2019 yılında üst üste 3 kez faiz indirimi yapılmış oldu.
Fed açıklamadaki ifadelerini değiştirdi, gelecek verileri izlemeye devam edeceği ifadesini tekrarladı.
Fed faiz indirimini, Çin ile ticaret savaşından ve global büyümedeki yavaşlamadan korumak amacıyla yaptığını belirtti.
Faiz indirimi kararına Boston Fed Başkanı Eric Rosengren ve Kansas City Fed Başkanı Esther George muhalefet etti. Her iki üye de ekonominin faiz indirimlerine son vermek için yeterince güçlü olduğunu öne sürdüler.
İşte Fed’in açıklamalarından satır başları:
-İstihdam piyasasının güçlü olmaya devam ettiğini tekrarladı.
-Hanehalkı harcamalarının güçlü şekilde artmaya devam ettiğini vurguladı.
-İşletme sabit yatırımları ve ihracat zayıf seyretmeye devam ediyor.
-Ekonomik büyüme ılımlı hızla artıyor.
-Fed 2020 2. çeyreğine kadar abd hazine bonosu alma planını yineledi.
-Fed ABD devlet tahvili alımlarını en erken 2020 ikinci çeyrekte sonlandıracak.
FED BAŞKANI POWELL’IN AÇIKLAMALARI
ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell faiz indiriminin devam eden risklere karşı sigorta olduğunu söyledi.
Powell şunları söyledi:
-Maksimum istihdam ve fiyat istikararı görevlerimiz çerçevesinde faizleri indirdik.
-Bugünkü faiz indirimi devam eden risklere karşı sigorta.
-Para politikasının iyi bir konumda olduğuna inanıyoruz.
-Fed, ekonominin ılımlı bir hızla büyümeye devam etmesini bekliyor.
-İşletme yatırımları, ihracat ve imalat zayıf.
-Enflasyonun yüzde 2 hedefimize doğru gideceği beklentimizi devam ettiriyoruz.
-Faiz patikası konusunda görüşler ciddi şekilde değişti.
-Para politikasının cari duruşunu uygun görüyoruz.
-Fed’in politika ayarlamaları ekonomi için ciddi destek sağlamaya devam edecek.
-Global büyümede ve ticarette zayıflıklar ABD ekonomisi için devam eden riskler.
-Hazine kağıdı alımları büyük ölçekli varlık alımı ile karıştırılmamalı.
-Rezervleri artırmak uzun vadeli menkul kıymet arz ve talebini etkilememeli.
-Ekonomideki, görünümdeki gelişmeleri yakından izleyeceğiz, verilere, risklere bakacağız.
-Görünümde değişiklik olması halinde politikamızın yönünde değişiklik yapabiliriz
-Anlaşmasız brexit riski kayda değer şekilde düştü.
-ABD’de tüketici harcamaları büyümeyi yönlendiriyor.
-Çin ile potansiyel ticaret anlaşması gerilimi azaltabilir, iş dünyası güvenini artırabilir.
-Fed, ekonominin bu yıl ters rüzgarlara dayanmakta olduğunu görüyor.
-İşletme yatırımları, imalattaki zayıflığın tüketici sektörüne yayıldığı görülmüyor.
-Enflasyonun ciddi şekilde yukarı gitmesi tehlikesi görmüyoruz.
-Fed şu an için faizleri artırmayı düşünmüyor.
-Bize göre cari para politikası duruşumuz uygun.
-Görünüm Fed beklentileriyle tutarlı olmaya devam ettiği sürece cari para politikası uygun olmayı sürdürecek.
-Enflasyon bekleyişleri bizim para politikası çerçevemizin merkezinde.
-Para politikası çerçevemiz için gözden geçirme gelecek yılın ortasına kadar devam edecek.
-Simetrik yüzde 2 enflasyon hedefine ulaşmak için yollar düşünmeye devam ediyoruz.
-Potansiyel bir ticaret anlaşmasının reel ekonomideki etkilerinin görülmesi zaman alacaktır.
-Ticari gerilimlerin sürdürülebilir şekilde azalması iş dünyası güveni ve ekonomik aktivite için iyi olacaktır.
-Eğer abd’de ticaret gerilimleri sürdürülebilir şekilde azalır ise, bu zaman içinde oldukça pozitif olur minimum rezerv seviyesi 1,45 trilyon dolar olmalı.
-Hazine kağıdı alımları, repo operasyonları en azından ocak ayının sonuna kadar devam edecek.
-Eylül başında görülen bu seviyeye geri dönmek istiyoruz.
-Likidite akışına yardım edecek tedbirleri değerlendirmeye devam ediyoruz.
-Tüketici sektörü güçlü kalmaya devam ediyor, destekleyici, genişlemeci para politikasının etkilerini şu anda daha açık şekilde görüyoruz.
-Para politikası iş gücü piyasasını destekliyor, çalışanların alım güçlerinin artmasını sağlıyor.
-İşletme yatırımları ve imalatta küresel bir toparlanma görmeliyiz, faiz oranları işletme yatırımlarındaki ana faktör değil.
UZMAN YORUMLARI
Enver Erkan – Tera Yatırım Ekonomisti
Fed beklendiği gibi faizi 3. kez art arda indirdi ve %1,5 – 1,75 aralığına çekti. Politika metninde önemli değişiklikler olmamakla birlikte, Fed’in arka arkaya yaptığı indirimlerden sonra en azından 1 toplantı kadar bekleyeceğinin işaretini verdiğini görüyoruz. Yani faiz indirimlerine ara veriyor ve ekonomi üzerindeki etkilerini görmek istiyorlar. Buna ilişkin olarak politika metninden “genişlemeyi sürdürmek için uygun davranma” ibaresi çıkarılarak “federal fon oranının etkilerini görmek için verilerin izlenmeye devam edileceği” ibaresi eklenmiş.
Açıklamada yer alan düzenlemeler, politika yapıcıların faiz oranlarını bir süre sabit olarak bekletmeye ve son 3 toplantıdaki indirimlerin etkilerini en azından bir toplantı süresi boyunca değerlendirmeye hazır olduklarını gösteriyor. Fed, bir yandan faiz indirimlerine ara verirken, bir yandan da faizleri ileride tekrar indirmeye başlayabileceğini de masada tutarak kendine hareket alanı yaratıyor. Küresel ekonomik gelişmeler belirleyici olmayı sürdürüyor. Ekonomik büyüme performansı beklentilerin üzerinde ve resesyon ihtimali azalıyor, bunun yanında işgücü piyasası da güçlü olmayı sürdürüyor, ki bu Fed’in şahinlerinin argümanlarını daha da güçlendiriyor.
Seda Yalçınkaya Özer – Integral Yatırım Araştırma Uzmanı
Karar metninde en dikkat çekici nokta “uygun şekilde hareket edilecek” ibaresinin çıkması oldu. Merkez Bankası bunun yerine gelecek verilere bağlı olarak hareket etmeyi seçmiş görünüyor. Dolayısıyla piyasa Aralık ayındaki faiz kararına kadar veri bağımlılığına devam edecek. Ancak Fed’in faiz indirimlerine ara vereceği ihtimali bir kat daha artmış olabilir.
Karar metninde belirsizliklerin sürdüğüne ve uygun faiz patikasının değerlendirileceğine yer verilmiş. Fed, Temmuz ve Eylül toplantılarında faizi indirmişti. Bu toplantılardan sonra küresel büyümeye yönelik ya da piyasadaki risklere yönelik oyun değiştirici nitelikte bir farklılık bulunmuyor. Ancak Fed temkinli bir hareket alanı oluşturmuş görünüyor.
Ayrıca Fed işgücü piyasası ve istihdam kazanımlarının güçlü olduğuna ve işsizlik oranının düşük kalmaya devam ettiğini belirtti. Veriye bağlı kalınacak bu ortamda bu Cuma günü gelecek tarım dışı istihdam verisi piyasanın odak noktasında olacak. 21:30’da konuşma yapacak Fed Başkanın açıklamalarında piyasa Aralık ayı toplantısı için daha detaylı bilgi almaya çalışacak. Dolayısıyla açıklamalar önemli olacaktır.
Karar sonrası ilk piyasa reaksiyonunda ons altın karar öncesi 1494$ seviyesinden 1490$ seviyesine geriledi. Euro/Dolar 1.11 civarında fazla değişmedi. Dolar/TL karar öncesi 5.70 seviyelerine gerilemesine karşın 5.71’e doğru hafif yükseldi. Dolar endeksi hafif yükselirken 97 seviyesinin üstüne çıkamadı. ABD 10 yıllık tahvil faizlerinde önemli bir değişim olmadı. Fed Başkanı Powell’ın açıklamalarına bağlı olarak fiyatlarda dalgalanma sürebilir.
Cem Tözge – Ata Yatırım Direktörü
Fed 25 baz puanlık faiz indirimi yaptı. Açıklamanın ilk aşamada ne şahin ne de güvercin olduğu görülüyor ama ilk aldığımız mesaj Aralık ayında Fed’in faiz indirimlerine ara verip bundan sonraki verileri takip edeceği yönünde. İlk tepki olarak baktığımızda piyasalarda bir miktar ABD tahvil faizlerinde gerileme görmekteyiz. Çok büyük bir hayal kırıklığından bahsetmek zor. Çünkü bunlar beklentiler dahilindeydi. Burada önemli olan Fed’in daha fazla dataları izleyeceği bundan sonraki atacağı adımlarda ABD verilerine daha bağlı kalacağı gözükmekte. Aralık ayında büyük ihtimalle faiz indirimi olmayacak. 2020 yılı için de faiz indirimi konusunda kapıyı açık bırakmışlar gibi görünüyor.
DÖVİZ TARAFINDA HAREKET YAŞANMADI
Faiz kararı sonrasında dolar ve euro tarafında değişim yaşanmadı. Dolar 5.7077 lira euro ise 6.3411 lira seviyesinde işlem görüyor. Fed kararı öncesi yüzde 1.61 olan ABD 2 yıllık tahvil faizi, karar sonrası yüzde 1.63’e geldi.
TRUMP GÖREVE GELDİĞİNDEN BERİ 6 KEZ ARTIRILDI
2018’de faizleri 4. kez artıran Fed, ilk faiz artışını 21 Mart tarihinde Fed Başkanı Jerome Powell’ın ilk açıklamalarıyla yapmıştı. Bu açıklamada Fed politika faizini 25 baz puan artışla 1,50-1,75 aralığına yükselttiğini duyurmuştu.
Fed, 1 Ağustos’tan önceki para politikası toplantısını 13 Haziran tarihinde gerçekleştirmiş, 25 baz puanlık faiz artırımına giderek federal fonlama oranını yüzde 1.75 – 2.00 seviyesine yükseltmişti.
Birinci faiz artırımı ise 26 Eylül tarihinde 25 baz puan ile yapılmıştı. Böylelikle politika faizi yüzde 2.00-2.25 aralığına çıkarılmıştı. 2018 yılında böylelikle 16 Fed üyesinin 12’sinin beklediği gibi 4 faiz artırımı gerçekleşmiş oldu.
Fed 2015 Aralık’ta sıkılaştırma döngüsüne girmiş bu noktada önlemler almaya başlamıştı. Sıkılaştırma döngüsüne girdiğinden beri Fed, 9. kez faiz artırımı yapmış oldu. Aynı zamanda Fed ABD Başkanı Trump, Ocak 2017’de göreve geldiğinden beri 6 kez faiz artırdı.
2019 FED FAİZ KARARLARI
| TARİH | FAİZ ARTIŞ ORANI | FAİZ |
| 29-30 Ocak | – | 2.25-2.50 |
| 19-20 Mart | – | 2.25-2.50 |
| 30 Nisan-1 Mayıs | – | 2.25-2.50 |
| 18-19 Haziran | – | 2.25-2.50 |
| 30-31 Temmuz | 25 baz puan indirim | 2,00-2,25 |
| 17-18 Eylül | 25 baz puan indirim | 1.75-2.00 |
SON 24 SAATTE YAŞANANLAR
