DSÖ heyeti, saha çalışmaların 6’ncı gününde, Vuhan’daki çalışmalarını sürdürüyor.
Virüsün ortaya çıktığı veya üretildiği yer olduğuna dair iddialara konu olan Vuhan Viroloji Enstitüsü laboratuvarını ziyaret eden heyet üyeleri, enstitünün Direktör Yardımcısı Şı Cıngli ve laboratuvar çalışanlarından bilgi aldı.
Temaslarına dair detayları paylaşmayan heyet üyelerinin, erişim konusunda engellerle karşılaştıkları iddia edildi.
2002-2003 yıllarındaki Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS) salgının ardından, yarasa koronavirüslerinin genetik bilgilerinin olduğu bir arşiv yaratmak amacıyla kurulan enstitü, Kovid-19’un buradaki laboratuvarda yapay olarak üretildiği ve yanlışlıkla dışarı çıktığı iddialarına konu olmuştu.
Çinli yetkililer söz konusu iddiaları reddetmiş, Kovid-19’un başka bir ülkede ortaya çıktığı ve ithal dondurulmuş deniz ürünleriyle ülkeye geldiğine dair kanıtlanmayan karşı iddialar ortaya atmıştı.
DSÖ heyeti üyelerinden Peter Daszak, “Çok yapıcı bir gün gün olmasını bekliyorum. Anahtar konumdaki kişilerle konuşacağız, sorulması gereken önemli sorunları soracağız” dedi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump ve eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, virüsün 2019’un sonlarında bu laboratuvardan sızdığını öne sürmüştü.
Birçok bilim insanı bu tezi reddediyor. Ancak bazı uzmanlar, hayvanlardan alınan ve insanlara geçme olasılığı incelenen bir virüsün laboratuvar çalışanlarından birine bulaşmış olabileceğini ve hastalığın bu şekilde yayılmış olabileceğini söylüyor.
YARASA ARAŞTIRMALARI
2003’te 700 kişinin ölümüne neden SARS hastalığını bulan ve bu hastalığın kaynağı olabileceği söylenen yarasalar üzerinde çalışmalar yapan Wuhan Viroloji Labarotuvarı’nın Başkan Yardımcısı Prof. Şi Zhengli, daha önce yeni koronavirüsün yüksek güvenlikli bu laboratuvardan yayıldığı iddialarını reddetmişti.
Enstitü yıllardır laboratuvardan 1.600 kilometre uzaklıktaki bir mağarada yaşayan yarasaları inceliyor.
2012’de bir bakır madeninde yer alan bu mağaralardaki yarasa dışkılarını temizleyen altı madenci, zatürree benzeri bir solunum yolları hastalığına yakalanmış ve üçü hayatını kaybetmişti.
Bu olaydan sonraki üç yıl içinde mağaradan dışkı örnekleri toplandı. Ancak ekip bir bilgilendirme dışında mağaralardan toplanan virüslerle ilgili hiçbir makale yayımlamadı.
Prof. Şi Zhengli, Haziran’da bir Amerikan bilim dergisine yaptığı açıklamada başlangıçta virüsün laboratuvarlarından yayılmış olabileceği konusunda çok endişe ettiğini ve günlerce uykusuz kaldığını söylemişti.
Şi daha sonraki araştırmalarında laboratuvarlarındaki hiçbir gen dizilimin koronavirüsün gen dizilimiyle eşleşmediğini açıklamış, “Koronavirüsün bizimle ilgisi olmadığına bahse girerim” demişti.
ÇİN, SORUŞTURMA ÇAĞRILARINI GERİ ÇEVİRMİŞTİ
Çin, daha önce ABD yönetiminin virüsün kökenine dair soruşturma başlatılmasına dair talebini reddetmiş, Avustralya hükümetinin Nisan 2020’de DSÖ’ye uluslararası soruşturma çağrısı yapması üzerine bu ülkeye de ihracat kısıtlamaları getirmişti.
Daha sonra uluslararası baskıların artmasının ardından ABD, Avustralya, Almanya, Japonya, İngiltere, Rusya, Hollanda, Katar ve Vietnam’dan uzman ve araştırmacılardan oluşturulan heyet, ilk olarak ocak başında Çin’e gitmiş ancak Pekin yönetiminin geçerli vizelerin alınmadığı uyarısını yapmasının ardından geri dönmek zorunda kalmıştı.
İzinlerin alınmasının ardından 14 Ocak’ta özel uçakla kente gelen heyet 14 gün karantinada tutulmuş, bu sürede Çinli yetkililerle çevrim içi toplantılarla bilgi alışverişinde bulunmuştu.
Heyet, 29 Ocak’ta başladığ saha çalışmalarında, ilk vakaların görüldüğü Vuhan Deniz Ürünleri Gıda Pazarı’nın yanı sıra Hubey Çin ve Batı Tıbbı Bütünleşik Bölge Hastanesi, Vuhan Jinyintan Hastanesi, Hubey Eyaleti Hastalık Kontrol Merkezi ve Hayvan Hastalıkları Merkezinde incelemeler yapmıştı.
KOVİD-19 İLK KEZ VUHAN’DAKİ GIDA PAZARINDA GÖRÜLMÜŞTÜ
Dünya, Kovid-19 salgınından ilk kez, Çin’in 31 Aralık 2019’da Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde “kaynağı bilinmeyen gizemli solunum yolu hastalığının” ortaya çıktığını DSÖ’ye bildirmesiyle haberdar olmuştu.
Hastalık, ilk kez Vuhan’da deniz ürünleri gıda pazarını ziyaret eden kişilerde görülmüş, sebebi anlaşılamayan “solunum rahatsızlığı” şikayetiyle 17 Kasım’da ilk hasta hastaneye başvurmuştu.
Akciğer iltihaplanmasına yol açan hastalığa yarasalarda bulunan bir beta koronavirüsün mutasyona uğramış hali olduğu tahmin edilen, daha önce bilinmeyen türdeki bir koronavirüsün sebep olduğu anlaşılmıştı.
