ABD gündeme gelen son dakika haberleri ile sarsılmaya devam ediyor. Bilim insanlarının tahminine göre Kaliforniya’da yağmur mevsiminin başlamasıyla sonuçları ABD’nin Batı Kıyısı için geleneksel olan deprem ve orman yangınlarından daha ciddi bir ‘mega fırtına’ başlayabilir. Uzmanlar, felaketin eyalet nüfusunun yüzde 1’ine, yani 400 bin kişinin ölümüne yol açacağı ve bunun ABD tarihindeki en büyük doğal afet olacağı konusunda uyarıyor.
Bu senaryoda San Francisco, Los Angeles, San Diego ve Sacramento gibi kentlerin felaketle karşı karşıya kalacağı, azgın suların binlerce heyelana neden olacağı, büyük barajların çökeceği ve tarım alanlarının ciddi zarar göreceği vurgulandı.
‘KALİFORNİYA’YI İFLAS ETTİRMİŞTİ’
“Bu kulağa felaket filminden bir sahne gibi gelebilir, ancak böyle bir fırtına olasılığının da ötesinde, daha önce yaşanmıştı” denilen makalede, 1861-1862 döneminde Kaliforniya’da meydana gelerek rekor sayıda can kaybına ve yıkıma yol açan ‘mega fırtına’ hatırlatıldı. Deprem bilimci Lucy Jones, “Kaliforniya’daki evlerin dörtte biri sel baskınına maruz kalmıştı. Sular Kaliforniya’nın vergilendirilebilir arazisinin üçte birini yok etmiş ve eyaleti iflas ettirmişti” diye konuştu.
Eyaletin başkentinin Sacramento’dan taşınmak zorunda kaldığını anlatan iklim bilimci Daniel Swain, o zamanlar birkaç hafta süren yağmurlar sonucu suların Orta Vadisi’nin büyük bir kısmını doldurduğunu, 65 kilometre eninde ve 240 kilometre uzunluğunda bir ‘iç deniz’ oluşturduğunu vurguladı.
Jones ve Swain, bir buçuk asır önceki trajedinin tekrarını oldukça gerçekçi gördükleri için bunun gerçekleşebileceğine ilişkin bir model geliştirdi.
TRİLYON DOLARLIK ZARAR!
Bilimcilere göre geçen yüzyıl ‘mega fırtına’ sırasında 25 gün boyunca süren yağmurlar, eyaletteki tüm binaların dörtte birini sular altında bırakmak için yeterli oldu. Swain, “Trilyon dolarlık zarar verecek bir felaketten bahsediyoruz. Yani bu, Kaliforniya için uzun vadeli sonuçların ne olacağı açısından gerçekten yüksek bir düzey” diye konuştu.
Uzmanlara göre böyle bir felaket durumunda, Kaliforniya’da ‘oldukça fazla’ sayıda can kaybı yaşanacak, eyalette yaşayan en az bir buçuk milyon kişi tahliye edilmek zorunda kalacak. ‘Mega fırtınanın’ sadece bir konsept değil, aynı zamanda bir kaçınılmazlık olduğunu vurgulayan bilimciler, ağaç halkalarını inceleyerek son 1800 yılda Kaliforniya’nın 1861-1862 doğal afetlerinin ölçeğini aşan en az altı sel yaşadığını saptadı.
Jones ve Swain, felaketin eyalet nüfusunun yüzde 1’ine, yani 400 bin kişinin ölümüne yol açacağı ve bunun ABD tarihindeki en büyük doğal afet olacağı konusunda uyarıyor. Sputnik
