Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkan Yardımcısı Emrah Şener, AA muhabirinin Merkez Bankası’nın BKM’ye hakim ortak olma süreci, ödemeler sisteminin geleceği ve yeni dönemde BKM’nin faaliyetlerine ilişkin sorularına şu yanıtları verdi.
SORU: “2019 yılı kasım ayında gerçekleştirilen 6493 sayılı kanun değişikliği ile Merkez Bankası’na neden bir kuruluşa hissedar olma yetkisi verildi?”
CEVAP: “Ülkemizdeki ödeme sistemlerinin kesintisiz çalışmasını sağlamak’ Merkez Bankası’nın asli görevlerinden biridir. Bu anlamda bankamız, ülkemizin en önemli ödeme sistemi olan Elektronik Fon Transfer (EFT) sisteminin hem kurucusu hem de işleticisidir. Kasım 2019’da 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’da önemli değişiklikler yapıldı. Merkez Bankası ödemeler alanında tek yetkili kurum haline gelirken, bu alandaki rol ve sorumluluklarımız da arttı. Yasadaki yeni düzenlemeler bankamıza, sahip oldukları sistemin işleyişinde bir sıkıntı oluşması durumunda finansal istikrarı ve ekonomik aktiviteyi ciddi biçimde olumsuz etkileme potansiyeli bulunan, yani ‘sistemik öneme sahip’ sistem işleticilerine hissedar olma yetkisi tanıdı.”
SORU: “BKM’de nasıl bir hissedarlıktan bahsediyorsunuz, biraz açabilir misiniz?”
CEVAP: “BKM, kartlı ödemeler alanında hizmet vermek üzere kurulmuş olan bir anonim şirkettir. Ülkemizde gerçekleşen kartlı ödemeler için yönlendirme ve doğrulama hizmeti, kartlı işlemlere ilişkin ihraççı ve kabulcü kuruluşlar arasındaki takas ve mutabakatın yürütülmesi, yurt dışı kartlı sistem kuruluşları ile bağlantı kurulması gibi konularda BKM oldukça kritik roller üstlenmektedir. Ayrıca, kartlı ödemeler alanında faaliyet gösteren kuruluşlar tarafından uygulanan bazı standartlar da yine BKM tarafından belirlenmektedir. Alınan karar ile Merkez Bankası, sistemik öneme sahip bir sistem işleticisi olan BKM’ye, çoğunluk hisselerini satın alarak hissedar oldu. Bu hissedarlığa paralel olarak ödemeler alanına ilişkin bankamızca belirlenen geliştirme konularında BKM’ye de ilave rol ve sorumluluklar verilecektir. Değişen hissedarlık yapısı sonrasında hakim ortak Merkez Bankası olmak kaydıyla bankaların payları ve yönetim kurulunda temsilcileri olmaya devam edecektir.”
“ÖDEMELER SİSTEMİNDE DÜNYA ÇAPINDA ÖRNEK MODEL OLMAK İSTİYORUZ”
SORU: “Hissedarı olacağınız BKM, kar amacı güdüyor olacak mı?”
CEVAP: “BKM, kesinlikle kar amacı güden bir kuruluş olmayacaktır. Burada alınan karar, ödeme sistemleri ve finansal teknolojilere uyumu güçlendirmek ve dönüşümünü yönlendirmek amacıyla alınmıştır. Bu inisiyatifin amacı, ödeme sistemlerinin kamu yararı gözetilerek, kapsayıcı, kesintisiz, etkin ve verimli işletilmesi yönünde bankamıza düşen sorumlulukların yerine getirilebilmesidir.”
SORU: “Merkez Bankası’nın hissedar olmasından sonra BKM’nin faaliyetlerinde ne gibi değişiklikler beklemeliyiz?”
CEVAP: “Merkez Bankası olarak ödeme sistemlerinde dünya çapında örnek model olabilecek, teknolojisini günün gereklerine uygun şekilde sürekli geliştiren ve rekabetçi bir ödemeler ekosisteminin oluşmasına katkı sağlamak istiyoruz. Öngörülen yeni yapıda BKM, kartlı ödemeler alanındaki faaliyetlerinin yanında, yenilikçi ödeme yöntemlerine yönelik uygulama alanlarını araştıracak, 7/24 çalışacak anlık perakende ödemeler platformunun geliştirilmesine katkı sunacak, QR kod ve açık bankacılık gibi ödemeler alanının ihtiyacı olan standartların oluşturulmasında aktif rol alacaktır. BKM’nin uzun vadede yurt dışına açılması ve ağını genişleterek ülkemizin ödemeler alanında önce bölgesel, daha sonra küresel bir referans noktası haline gelmesi için üstleneceği role ilişkin yol haritamızı da yakında kamuoyu ile paylaşacağız.”
