Küresel rezervleri yıllardır domine eden doların gidişatı tehlikede! Son yıllarda yaşanan siyasi gelişmeler ve jeopolitik gerginlikler Çin yuanına olan talebi süratle artırıyor. Hal bu türlü olunca Çin hükümetinin yuanı en büyük global para ünitelerinden biri haline getirme gayesi de ivme kazanmış durumda. Pekala yuan, dolar ve euro rezervlerinin yerini doldurabilecek mi? İşte detaylar! 👇
Kaynak: https://www.bloomberg.com/news/articl…
Çin hükümeti uzun müddettir resmi para ünitesi yuanın global çapta rezervlerini artırmayı hedefliyor. Dolar ve euronun egemenliğine yetişmek de maksatların ortasında.
Hatta yıllardır Rusya ve Suudi Arabistan’dan Brezilya ve Fransa’ya kadar birçok ülkeyle yaptığı muahedeler bu amaçta kıymetli adımlar atıldığının birer göstergesi. Böylelikle yuanın kullanım alanı giderek genişlemekte.
Dünya hala doların hegemonyası altında olsa da Çin’in bu atakları, milletlerarası maliye sistemine süratle nüfuz etmesini sağlıyor.
Üstelik günümüzde jeopolitik gerginlikler artmışken ve global ticaret alanı hiç olmadığı kadar saldırgan tutumlara şahit olurken Çin’in yükselişi de kolaylaşıyor.
Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş, finansal şiddetiyle dünyayı sarsarken, 1 yıldır sürüyor. ABD’nin yaptırımlar yoluyla doları silah olarak kullandığı örnekler de çoğalmaya devam ediyor.
Bu durum, Çin vb. ülkelere dolar kullanımını azaltmak konusunda güzel bir mazeret oluştururken buna ABD ve Çin üzere iki dev iktisadın ortasındaki problemler da eklenince yuanın yükselişi kaçınılmaz oluyor.
Ayrıca pandemi devrindeki kapanmaların tesiriyle global iktisattaki tesiri azalan Çin, milletlerarası finans alanında yuanın yükünü artırarak ortayı kapatmak istiyor.
UBS Küresel Wealth Management’ın global varlık tahsisi yöneticisi Adrian Zuercher durumu şöyle yorumluyor:
Çin aslında dünyanın ABD ve Batıdan ibaret olmadığını göstermek istiyor. Bu atılımlarla ABD’ye kısaca ‘Sana da dolarına da gereksinimimiz yok’ demiş oluyorlar.
2019 yılından bu yana petrolden nikele birçok yeni mutabakatla yuanın global ticaret ödemelerinde hissesi süratle artmış durumda.
Yuan hala büyük ölçüde Çinli yetkililer tarafından kullanılsa da Rusya’ya uygulanan yaptırımlarla birlikte global süreçlerde yuanın ivme kazandığını söyleyebiliriz.
Mali süreçler ve ödemeler konusunda memleketler arası bir sistem olan SWIFT’e erişemeyen Rusya, döviz alım-satım süreçleri, ticaret ve özel tasarruflarda yuana yöneldi.
Çin yuanına olan talebin artmaya devam ediyor oluşu, dünyanın en büyük para üniteleri olan dolar ve euroya bağımlı devletleri tasaya sürüklüyor. Sooschow Üniversitesi’nde profesör olan Victor Gao şöyle bir yorumda bulunuyor:
Çin, yuan kullanımını artırmak için yeni yollar üretirken bu mevzudaki kararlılığını saklamıyor. Öbür devletleri yuan tercih etmek konusunda desteklerken, şayet ABD bu ilerlemeye ket vurmak için atılım yaparsa Çin de yeni değişiklikler yapmak konusunda şimdiden hazırlanmalı.
Ayrıca Rusya’nın toplam mevduatlarında yuanın hissesi, savaş öncesi periyotta neredeyse sıfırken Ocak ayında yüzde 11’e yükseldi.
Bu da Rusya’nın yabancı para rezervlerinde dolar ve euronun yerini yuana bıraktığını gösteriyor.
Yükselişine karşın yuanın önünde de mahzurlar yok değil. Bilhassa oturmuş bir özgür piyasa sisteminden mahrum olması büyük bir sorun.
Goldman Sachs’in eski baş ekonomisti Jim O’Neill, ‘Çin’in, iç yatırımlara olduğu kadar dış yatırımlara ve ulusal para ünitesine daha fazla özgürü sağlamadıkça büsbütün globalleşmiş bir yuan görmesinin’ imkansız olduğunu söylüyor.
Çin’in sermayenin özgür dolanımına müsaade vermemekteki ısrarı, ekonomik ve siyasal telaşlara dayanıyor.
Böyle bir durumda oluşabilecek dışarıya ani sermaye akışının iç ekonomiyi berbat etkileyerek Komünist Parti’nin iktidarını sarsacağından kaygı ediliyor.
Sermaye ülke dışına akmaya çok hazır olsa da dış paranın Çin’e ne kadar talep göstereceği bilinmeyen. Bu yüzden sermaye akımlarını denetim altında tutmak hala elzem.
Sonuç olarak son yıllarda yaşanan siyasi gelişmeler ve ülkeler ortasındaki dinmek bilmeyen jeopolitik gerginlikler, dolar kullanımını azaltırken yuanın önünü açıyor.
Artık iki güçlü devlet ortasında, yatırım ve finans alanına yayılan bir yıpratma savaşı başladığını rahatça söyleyebiliriz.
Peki bu hususta siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı bekliyorum! 👇
