RUS TARİHÇİ PROF.DR. OLEG KUZNETSOV: “Ermeni soykırımı iddialarından 1960’lı yılların ortalarında bahsedilmeye başlandı. Bunun iki nedeni vardı. Birincisi Türkiye’nin NATO’ya girmesi, ikincisi Amerikan füzelerinin Sovyetlere yönelik olarak Türkiye topraklarına yerleştirilmesiydi. Sözde Ermeni sorunu özellikle bu formülasyon içerisinde devreye sokuldu. 1960’lı yıllarda ve Sovyetler Birliği’nin NATO’nun jeopolitik baskılarına karşı geliştirilmiş oldu. Soğuk Savaş döneminin bir ürünü olarak ortaya çıktı. Tarihi gerçeklerle en ufak bir bağlantısı yoktur.”
İNÖNÜ’DEN ‘DÖNÜN’ TEKLİFİ
FRANSIZ TARİHÇİ DR. MAXIME GAUIN: “Yüz binlerce Ermeninin tehcirinin İttihat ve Terakki Cemiyeti veya Kemalist politikalarla hiçbir ilgisi yoktur. Çok iyi bilinmeyen bazı hususlar olduğunu görüyoruz. Lozan görüşmelerinde İnönü birçok kez göç eden Ermenilerin dönmesini teklif etti ama milliyetçi Ermeniler reddetti. Dönen olmadı. Bu anlamda Ermeniler ‘yok oldu’ demenin de bir anlamı yok diyebiliriz.”
SORUNU ÇÖZMENİN ZAMANI GELDİ
PROF. DR. YILDIZ DEVECİ BOZKUŞ: “Türkiye 2005’ten bu yana her sene 24 Nisan’da taziye mesajları yayımlıyor, Ermenilerin acılarını paylaşıyor. Türkiye’nin uzattığı barış elini de düşünerek belki bu sene farklı bir yol denenebilir. Artık bir sorunu çözmemizin zamanı geldi. İki toplum arasındaki ilişkilerin, 1915 olaylarıyla sınırlandırılamayacak kadar köklü olduğunun belki karşı taraf da farkına varacaktır. Sadece Ermenilerin değil Müslümanların da kayıpları olduğunu anlayacaklardır.”
TÜRKİYE’YE KARŞI KULLANILIYOR
ALMAN SİYASET BİLİMCİ DR. CHRISTIAN JOHANNES HENRICH: “ Ermeni meselesi siyasi bir araç olarak kullanılıyor. Bütün Batı dünyası bunu kullanıyor. Türkiye’nin AB adayı olmasına karşı ya da herhangi bir şeye karşı, Türk insanına karşı. Soykırım iddiaları her anlamda Türkiye’ye karşı kullanılıyor.”
ERMENİSTAN’IN İKİ SEÇENEĞİ VAR
İRLANDALI TARİHÇİ DR. PATRICK WALSCH: “Burada iki olası senaryomuz var, biri olumlu biri olumsuz. Olumlu senaryoda Ermenistan aslında komşularıyla iyi ilişkiler kurabilir. Bölge ekonomisinin bir parçası olur. Tarihi meselelerde Türkiye ile uzlaşmaya varır. Olumsuz senaryoya bakacak olursak yine Ermenistan, Karabağ’daki gibi bir savaşa karar verebilir ve kendisini yıkıma uğratır. Tamamen Rusya’ya bağımlı hale gelir. Bu da Türklere yönelik düşmanlığın devamına neden olur ve 1915 olaylarının kabul edilmesine dair kampanyalarına devam eder.”
ASKERİ TARİHİN KONUSUDUR
PROF. DR. MESUT UYAR: “1915 olayları Birinci Dünya Savaşı esnasında cereyan etmiştir. Tehcir kararının asıl gerekçesi askeri sebeplerle ilgilidir ve savaş gayretiyle bağlantı kurulmuştur. Konu aynı zamanda askeri tarihin konusunu teşkil etmektedir. Fakat konu şimdiye kadar askeri tarih açısından detaylarla incelenmemiştir.”
