Sermaye Piyasası Kurulu’nca (SPK) İstanbul Takas ve Saklama Bankası’na ilişkin iki yönetmelikte değişiklik ve Kaydileştirilen Sermaye Piyasası Araçlarına İlişkin Kayıtların Tutulmasının Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’ine yeni madde eklemesi yapıldı.
SPK tarafından 7 Ağustos 2014 tarihli ve 29081 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kaydileştirilen Sermaye Piyasası Araçlarına İlişkin Kayıtların Tutulmasının Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’in 12’nci maddesinden sonra gelmek üzere 12/A maddesi eklenerek Resmi Gazete’de yayımlandı.
Tebliğin birinci fıkrasında yabancı merkezi saklama kuruluşu hesabının, yurt dışında kurulmuş ve yetkilendirilmiş, yabancı hukuka tabi olan yabancı merkezi saklama kuruluşları tarafından, münhasıran yurt dışında yerleşik hak sahiplerine ait sermaye piyasası araçlarının izlendiği hesap olduğu belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“Bu hesap, Kanunun 13’üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulur ve bu hesapta toplu olarak izlenecek sermaye piyasası araçları ile bu hesapların hangi hak sahipleri için açılabileceğine ilişkin esaslar Kurulca belirlenir. Yabancı merkezi saklama kuruluşlarının kendilerine ait sermaye piyasası araçları var ise, bunlar müşteri varlıklarından ayrı olarak yabancı merkezi saklama kuruluşlarının portföyleri için tanımladıkları hesaplar içerisinde izlenir. Bu hesaplar dışında Tebliğ’de düzenlenmiş diğer alt hesap türleri ise talep edilmesi ve operasyonel açıdan uygun olması halinde MKK iş ve işlem kurallarında düzenlenmek suretiyle açılabilir. Yabancı merkezi saklama kuruluşu, talep edilmesi halinde, bu hesaplara ilişkin hak sahipliği bilgilerini Kurul’a, MKK’ya ve kanun veya kanunla açıkça yetki verilmiş mevzuat hükmü ile yetkili kılınmış kişilere ve/veya kurumlara iletir.”
İkinci fıkrada ise yabancı merkezi saklama kuruluşlarının MKK nezdindeki işlemler ile diğer yasal yükümlülükleri Türkiye’de yürütmek üzere genel saklama yetkisi bulunan bir banka ile hizmet sözleşmesi imzalaması zorunlu olduğu, bu durumda, yabancı merkezi saklama kuruluşu ve hizmet aldığı MKK üyesi bankanın yapılacak işlemlerden MKK’ya karşı müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu belirtildi.
TEBLİĞİN ÜÇÜNCÜ FIKRASINDA ŞU İFADELERE YER VERİLDİ:
“Yabancı merkezi saklama kuruluşunun, bu hesaplarda tutulan ve hak sahiplerinin mülkiyetinde olan sermaye piyasası araçları üzerinde, hak sahipleri ad ve hesabına tasarruf etme ve tüm hakları doğrudan kullanma konusunda tam yetkili temsilci olduğu kabul edilir. Bu hesaplarda tutulan varlıklarla ilgili, hak ve borçlar hak sahiplerine ait olacak şekilde, mali ve yönetimsel haklar dâhil, her türlü hakkın kullanılması ve yükümlülüklerin yerine getirilmesinde muhatap yabancı merkezi saklama kuruluşudur. Bu yetkilendirme için ilgili ülke nezdinde gerekli hukuki işlemleri tamamlamak yabancı merkezi saklama kuruşunun görevi olup, MKK sistemindeki işlemlerin hak sahiplerinin talimatlarına ve ilgili yabancı hukuka uygun yapılmasını sağlama sorumluluğu yabancı merkezi saklama kuruşuna aittir. Söz konusu sermaye piyasası araçları, hak sahiplerinin yazılı açık izni olmaksızın, tevdi amacı dışında, yabancı merkezi saklama kuruluşu veya üçüncü kişilere menfaat sağlayacak şekilde kullanılamazlar.”
Dördüncü fıkrada, yabancı merkezi saklama kuruluşlarının müşterileri veya hak sahipleri ile ilgili adli veya idari makamlarca verilen haciz, tedbir, malvarlığının yeniden yapılandırılması, iflas, el koyma, malvarlığının dondurulması veya benzeri mahiyette kararların Kanunun 13’üncü maddesinin yedinci fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere kararı veren mercii tarafından yabancı merkezi saklama kuruluşlarına bildirileceği aktarılarak, yabancı merkezi saklama kuruluşlarının kendileri ile ilgili aynı nitelikteki kararların ise yabancı merkezi saklama kuruluşunun portföyleri için tanımladıkları hesaplardaki varlıkları konu almak üzere yabancı merkezi saklama kuruluşlarına bildirileceği belirtildi.
Beşinci fıkrada yabancı merkezi saklama kuruluşlarının hesaplarının Kanunun 46’ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları kapsamında değerlendirileceği bildirilerek, şunlar kaydedildi:
“(6) Yabancı merkezi saklama kuruluşları için bu madde kapsamında hesap açılması söz konusu kurumların kanun uyarınca yetkilendirme ve lisanslama gerektirebilecek sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunduğu anlamına gelmez. Ancak bu kurumlar MKK tarafından belirlenecek üyelik hak ve yükümlülüklerine sahip olurlar. (7) Genel saklama yetkisi bulunan yatırım kuruluşları, sundukları saklama hizmetini bu maddede yabancı merkezi saklama kuruluşları için belirlenmiş esaslara tabi olarak verebilirler. Yatırım kuruluşu hizmet vereceği müşterisiyle bu maddedeki esaslara uygun bir hizmet sözleşmesi imzalar. Söz konusu hizmet sözleşmesinde, talep edilmesi halinde, müşterinin bu hesaplara ilişkin hak sahipliği bilgilerini Kurul’a, MKK’ya ve kanun veya kanunla açıkça yetki verilmiş mevzuat hükmü ile yetkili kılınmış kişilere ve/veya kurumlara ileteceğine ilişkin hükmün yer alması zorunludur.”
Bu tebliğ bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.
İKİ YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK
Ayrıca, Resmi Gazete’de yayımlanan İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliğinin 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına da iki bent eklendi.
Teminat türlerini düzenleyen maddenin birinci fıkrasına, “h” bendine elektronik ürün senedi, “ı” bendine ise G7 ülkeleri tarafından ihraç edilen iç borçlanma senetleri ile avro tahviller cümlesi eklenerek, yürürlüğe girdi.
İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi Merkezi Takas Yönetmeliğinin işlem teminatı olarak kabul edilebilecek değerleri düzenleyen 38’inci maddesinin birinci fıkrasına ise “G7 ülkeleri tarafından ihraç edilen iç borçlanma senetleri ile avro tahviller” cümlesi “i” bendi olarak eklenerek yürürlüğe girdi.
Söz konusu bu iki yönetmelik ve söz konusu tebliğin hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütüyor.
