Son 30 yılda teknolojilerin gelişmesi ve eğitim merkezlerinin artmasıyla tüplü dalış yaygın bir spor haline geldi. 20-25 metre derinlikteki batık uçaklar da önemli dalış noktalarının başında geliyor. Turizm Bakanlığı ve Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu, 2000’li yılların başından bu yana Akdeniz ve Ege’de pek çok suni batık oluşturdu. Bu batıklar yapay birer resif olarak denizaltı canlılarına ev oldu. Bazıları tecrübesiz dalgıçların bile inebileceği derinliklerde bulunuyor. Uçak 18 metreden daha derinde değilse ‘1 Yıldızlı Dalış Brövesi’ yeterli oluyor. Eğer 20 metre ve altındaysa, ‘2 Yıldızlı Dalış Brövesi’ gerekiyor. Tekneyla ulaşım, ekipman ve bir öğün yemek dahil fiyatlar, 130-200 TL arasında değişiyor. Dalacak kişi yeterliliğini göstermek zorunda. Dalışlara tecrübeli dalgıçlar da eşlik ediyor.
A330-300 / Saros Körfezi, Çanakkale
2016’ya kadar yolcu taşıdı
Geçen nisan İbrice’de batırılan Airbus A330-300 tipi yolcu uçağı, 1995’te imalat hattından çıktı. Hong Kong’da Dragon Air’de uçtuktan sonra 2010’da Onur Havayolları’nın filosuna katıldı. 2016 sonuna kadar da yolcu taşıdı. Emekli olup parçalara ayrıldıktan sonra 6 TIR ile Saros Körfezi’ne taşındı. Dünyanın en büyük ikinci batığı olan uçağa, limandan İbrice Dalış Merkezi’nin teknesi ile 15 dakikada ulaşmak mümkün. Gövdesinden bazı parçalar söküldüğü için dalgıçlara rahat dolaşma imkânı sunuyor. Kabinin arkasından başlayıp kokpite ulaşmak yaklaşık beş dakika sürüyor. Geniş kokpit içinde dolaşmak da ayrı bir keyif.
A300 / Kuşadası, Aydın
Kargo uçağıydı
Kuşadası’nda 2016’da hurdaya çıkan Airbus A300 tipi kargo uçağı, Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin desteği ile Adakule Mevkii’nde 24 metre derinliğe batırıldı. Daha önce ACT Havayolları’nda kargo taşıyan ve Neopolis adı verilen uçağın batırılması bölgedeki dalış turizmine hareket getirdi. 17 metreden başlayan batığın en derin yeri ise 22 metrede.
T-34 / Kuşadası, Aydın
Mecburi iniş yapmıştı
Dilek Yarımadası açıklarında da denize düşmüş bir askeri uçak bulunuyor. 1987’de, arıza sebebiyle T-34 tipi pervaneli uçak denize mecburi iniş yapmış, pilotlar balıkçılar tarafından kurtarılmıştı. Geçen yıllarda yeri tespit edilen ve deniz yüzeyinde ters durumda yatan uçak 30 metre derinlikte.
C-47 / Bodrum, Muğla
Artık yapay resif
Türk Hava Kuvvetleri’nden emekli olduktan sonra 2008’de bölgeye getirilen C-47 nakliye uçağı, artık yapay resif olarak sualtı meraklılarına hizmet veriyor. Paçoz Koyu’nun sol tarafındaki batık, 16 metre derinlikte motor parçasıyla başlıyor. Kuyruk bölümü ise 28 metrede. Su- altı canlıları için de bölge çok hareketli.
C-47 / Kaş, Antalya
En çok tercih edilenlerden
Limanağzı bölgesinin doğu tarafında sizi önce 23 metrede ahşap omurgası ve dev su testileriyle Osmanlı döneminden kalan bir batık karşılıyor. Biraz daha içeride, 22 metre derinlikteyse C-47 uçağı dikkat çekiyor. 2009’da batırılan uçak bütünlüğünü koruduğu için dalgıçlar arasında çok tercih edilen yapay resiflerden.
SM 79/ Kaş, Antalya
İtalyan bombardıman uçağı
İtalyan üç motorlu bombardıman uçağı Savoia Marchetti SM 79 ‘Sparviero’, Meis Adası’ndaki İngiliz birliğini bombalamak üzere Rodos’tan havalanır. Ancak uçaksavarların ateşi ile yaralanıp Kaş açıklarına mecburi iniş yapar. Uçağın enkazı 1990’da Uğur Eroğlu tarafından bulundu. 57 metre derinlikten başlayan batığın parçaları 71 metreye kadar uzanıyor. Sportif dalış sınırlarının ötesindeki batığın yer aldığı alan aynı zamanda kuvvetli akıntının da etkisinde. Meraklılar için bu batığın replikası Antalya Aquarium’da sergileniyor.
DO 28 / Antalya
Kara kuvvetlerindeydi
Uzun yıllar Kara Kuvvetleri tarafından kullanılan çift motorlu Dornier Do28 tipi uçak, önce Türk Hava Kurumu’na verildi. Hizmetten çıkarıldıktan sonra 2012’de Antalya merkezde, Talya Hotel açıklarında 25 metre derinliğe batırıldı.
C-47 / Akçakoca, Düzce
Balık ağları sardı
2009’da, Kalkın Köyü’ne yaklaşık 1.8 deniz mili açıkta, 29 metre derinlikte batırıldı. Ancak geçen yıllarda görüntülenen batık artık tamamen balık ağlarıyla sarılmış durumda.
