Genom teknolojisi, süper askerler için askeri araştırmanın giderek daha önemli bir parçası haline geliyor. ABD, İngiltere, Rusya, Çin ve Fransa genetiği değiştirilmiş askerler geliştirmek için genom düzenlemeyi araştırıyor. Birleşik Krallık dünyanın en iyi genomik araştırma merkezlerinden bazılarına sahip. O halde, genom teknolojisi savaş yarışını nasıl etkileyecek?
Birleşik Krallık hükümeti, Advanced Research and Invention Agency‘i (Aria) açıkladı. Aria’nın fikir sahibi İngiltere başbakanının eski baş danışmanı Dominic Cummings. ABD Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı Darpa‘yı örnek alan kuruluş, kısmen genomik araştırmalara odaklanacak. 2019’da Darpa, genom düzenlemeyle askerleri geliştirmek istediklerini açıkladı. Ayrıca, genom düzenleme teknolojilerinin güvenliğini ve doğruluğunu artırmak için 65 milyon ABD dolarının üzerinde yatırım yaptı. Bunlar arasında, DNA’yı kesip yapıştırarak düzenleyen Crispr-Cas moleküler makas da yer alıyor. Ancak Crispr tabanlı teknolojilerin erişilebilirlik kolaylığı ve düşük maliyeti risk taşıyor. Çünkü potansiyel askeri genetik düzenleme ve virüslerin veya bakterilerin silah haline getirilmesi konusunda endişe veriyor. Bunlar çiçek hastalığı veya tüberküloz gibi yıkıcı hastalıklar olabilir.
ABD, askeri genom teknolojisi arayışında yalnız değil. Rusya ve Çin, askeri yetenekleri geliştirmek için genomik teknolojiyi kullanmakla ve biyolojik silah araştırmakla suçlanıyor.
Darpa, süper askerler için çalışıyor
Universal Soldier ve Captain America, süper asker kavramını keşfeden Hollywood filmlerinden sadece birkaçı. Bilim kurgu olmasına rağmen, birçok ülke potansiyelini keşfetmeye çalışıyor. Darpa, askerleri kimyasal veya biyolojik saldırılara karşı dirençli hale getirmek istiyor. Ajans, askerleri “antikor fabrikalarına” dönüştürmek için gen düzenlemeyi inceliyor.
Paris’te 2019 Bastille Günü askeri geçit töreni sırasında uçaksavar silahları taşıyan Fransız Ordusu askerleri. Fransa, biyolojik silahlar ve süper askerler üzerinde araştırmalarını sürdürüyor. (Fotoğraf: Reuters/Charles Platiau).
Aralık 2020’de, o zamanki ABD ulusal istihbarat müdürü John Ratcliffe, Çin hakkında bir iddia ortaya attı. Çin ordusunun askerleri biyolojik olarak desteklemek amacıyla insan deneyleri yaptığına dair kanıtlar olduğunu söyledi. Bunu, Jamestown politika düşünce kuruluşunun Crispr’in “askerlerin savaş etkinliğini artırmak” için Çin’de kilit bir teknoloji oluşturacağını öne süren raporlar takip etti. Ancak daha fazla ayrıntı vermediler.
Bütün ülkeler süper askerler, biyolojik silahlar ve hatta genomik teknolojiyi kullanmaya hazır değil. Fransız askeri etik komitesi, “beyin kapasitesini geliştirebilecek” implantlara yönelik araştırmayı yakın zamanda onayladı. Ancak komite, genom düzenleme veya öjenik (sağlıksız ceninleri ayırmak) dahil olmak üzere bazı kırmızı çizgilerin aşılamayacağını vurguladı. Fransa Silahlı Kuvvetler Bakanı Florence Parly’nin ifadesine göre bu, “Ironman‘e evet, Örümcek Adam‘a hayır” anlamına geliyordu. Çünkü, Ironman süper güçlerini giysisinden alırken, Örümcek Adam’ı radyoaktif bir örümcek ısırdı.
Rusya’da ordu, personeli için genetik pasaportlar uygulamak istiyor. Bu da, örneğin stres toleransı için genetik yatkınlıkları ve biyobelirteçleri değerlendirmesini sağlıyor. Bu, askerleri donanma, hava kuvvetleri vb. gibi uygun askeri hatlara yerleştirmeye yardımcı olabilir. Genetik proje aynı zamanda askerlerin stresli durumlara hem fiziksel hem de zihinsel olarak nasıl tepki verdiklerini anlamayı amaçlıyor.
Birleşik Krallık askeri genom düzenleme için ne yapıyor?
Birleşik Krallık’ın genetik savunma araştırmalarında diğer birçok ülkeden daha cesur ve daha az sorumlu olacağına dair işaretler var. Örneğin, Darpa’nın aksine Aria bilgi özgürlüğü taleplerine tabi olmayacak. Ayrıca Birleşik Krallık, üç ebeveynli bebekler gibi askeri olmayan genom teknolojisine öncülük eden tartışmalı araştırmalarda da liderdi. Birleşik Krallık’ta savunma ve güvenlik alanında genom teknolojisinin önemini vurgulayan hükümet raporlarında herhangi bir aksilik yaşanmadı.
1992 yapımı Universal Soldier filminden bir sahne. Süper askerler ve biyolojik silahlar uzun zamandır askeri teknolojilerin ilgisini çekiyor.
2015 yılında, Birleşik Krallık ulusal savunma incelemesi, genetik mühendisliğindeki ilerlemelerin “güvenlik ve refah” etkisinin altını çizdi. Son 2021 Güvenlik, Savunma, Kalkınma ve Dış Politika incelemesinde Birleşik Krallık hükümeti, “savunma ve ulusal güvenlik” açısından önemini bir kez daha vurguladı.
Aria’nın hesap verebilirlik eksikliği, hükümetin genom teknolojisinin güvenlik ve savunma uygulamalarına genişletilmesine yönelik genel misyonuyla birleştiğinde, bir tartışma alanı oluşturacaktır. Son yıllarda İngiliz bilim insanları, sivrisinekler veya kemirgenler gibi istilacı türlerin genetik neslinin tükenmesi gibi tartışmalı genomik araştırmalar için Darpa’ya fon sağladı. Ancak bu durum, gıda güvenliği ve geniş ekosistemler için tehdit niteliğinde.
Genom teknolojisinin evrensel, etik ve bilimsel açıdan sağlam bir şekilde yönetilmesi gerekiyor. Yoksa, yeni bir silahlanma yarışı potansiyeli yalnızca daha radikal ve tehlikeli sonuçlar doğuracak. Birçok uzman, süper askerler ile birlikte daha büyük savaşların yaşanacağını öngörüyor. Aria’nın askeri alanda genom araştırmalarına nasıl yardımcı olacağına dair birçok cevaplanmamış soru var. Birleşik Krallık’ın seçtiği yolun, kamusal alanda genom teknolojisini nasıl algıladığımız üzerinde kalıcı sonuçları olacaktır.