Uzmanlar, özellikle ergenlerde depresyon sıklığında çok fazla artış olduğunu ve tam kapanma döneminde çocuk ve ergenlerde görülen bu durumun daha da yoğunlaşacağını söylüyor. Pandemide çocuk ve ergenlerde görülen depresyon artışıyla kliniklere de başvurunun arttığını belirten İstanbul Gelişim Üniversitesi Psikoloji Bölümü Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Canan Tanıdır, tam kapanmanın çocuklar üzerindeki etkilerini azaltabilmenin yollarını anlattı.
“TAM KAPANMA ÇOCUKLARI ZORLAYACAK”
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Canan Tanıdır, “Çocuklar, ruhsal açıdan sürekli evde olmanın, çok fazla kimseyle görüşmemenin sıkıntısını yaşıyorlar. Biraz daha depresifler. Bir kısmının kaygısı fazla, takıntıları arttı. Özellikle virüsle ilgili ailede herhangi bir kronik hasta varsa öldürme riskinin artırması nedeniyle ‘ya anneme babama bir şey olursa kaygısıyla’ gelen çocuklar çok. Başlarda belki bilinmezlik vardı ama süreç uzadıkça umut azalıyor. Çocuklar ve gençler artık çok fazla sorunla kliniğe başvuruyor.” diyerek gençlerde bazen ilaç tedavisi uygulamak zorunda kaldıklarını ifade etti.
Çocuk ve ergenlerin tam sosyalleşmesi gereken zamanda olduklarını ifade eden Doç. Dr. Canan Tanıdır, ne kadar telefon ya da sosyal medya aracılığıyla iletişimde olsalar da bunun okula gitmenin yerini tutmayacağını söyledi ve çocukların bu dönemde rutinlerinin bozulduğunu ifade ederek sözlerine şöyle devam etti: “Sabah kalkıp okula gitmiyorlar, spora giden gençler buna devam edemiyor. Çok fazla ekran bağımlılığı oluştu çünkü sürekli evdeler. Fiziksel hareketlilikleri yok. Tam kapanma da aslında beklediğimiz bir haberdi ama yine de bu durum insanın doğasına ters. İnsanlar, dışarı çıkmayacak olsa bile özgürlüğü elinden alınmış gibi hissediyor. Üç hafta kısa süre değil, tam da havaların güzelleştiği dönem. Bu dönemde çocuklar zorlanacak. Özellikle baktığımızda otizmli ve hiperaktif çocuklar günün bir kısmını dışarda geçirdiklerinde bu durum onlara iyi geliyor. Tam kapanma döneminde ise çocukların sitelere dahi çıkılması istenmiyor. Site yönetimlerine de uyarı gelmiş. Bu da üç hafta komple evde kalmak demek. Yani bu da hareketi, dışarı çıkmayı seven çocuklar için eziyet gibi bir şey.”
“KAVGALAR ARTABİLİR”
Pandemide mutsuzluk, anlamsız yaşam hissi, hedeflerde şaşırma, ders çalışan başarılı çocuklarda başarının düşmesi, ders çalışmaya karşı ilgide azalma, normalde sosyal olan bir çocukta bile içe kapanma, anne babadan, hobilerinden uzaklaşma gibi durumlara şahit olduğunu belirten Doç. Dr. Canan Tanıdır, “Ebeveynlerin gerginliği de çocuklara yansıyor. Çocuklar bir problem olduğunda onlara bakarak bunun ciddi olup olmadığına karar veriyorlar. Ebeveynin gerginliği arttıkça evdeki kavga ve gerginlik de artıyor. Tam kapanma döneminde çok fazla iç içe olmak bu durumu tetikleyebilir. Ayrıca bu dönemde ekran karşısında çok fazla vakit geçirecekler. Bu da uyku sorunları, sinirlilik, dikkat problemi, ders çalışmamak, derse odaklanamamak durumlarında artış demektir.” dedi.
Gençlerde çok ağır vakalarda ilaç tedavisi uyguladıklarını belirten Doç. Dr. Tanıdır, antidepresan türü ilaçların çocuklarda ve ergenlerde kullanılabildiğini ve bazı hastalarına ise ilaç ile terapiyi birlikte uyguladıklarını söyledi. Depresyonun basit bir durum olmadığına vurgu yapan Tanıdır, “Pandemide ilaç kullanımı arttı. Hatta bazen çocuklardaki depresyon ağırlaştıkça onları intihar düşüncelerine itmeye başlıyor. Normalde hiç problem yaşamayan ergene artık hayat çok anlamsız geliyor ve intihar etmeyi düşünüyor. Buna girişimde bulunabiliyorlar. Ergenlikte ölüm sebepleri arasında en sık yer alan şeylerden biri de intihardır. İntihar düşünen ergen pandemide çok fazla var. Böyle durumlarda ergenin güvenliği için yatarak tedavi uyguluyoruz. Bu yüzden çocukları ciddiye almak çok önem taşıyor.” açıklamasında bulundu.
Doç. Dr. Canan Tanıdır, evde geçirilecek üç hafta için çocuk ve ergenlere şu tavsiyelerde bulundu: “Bu süreçte evde yapabilecekleri aktiviteleri düşünsünler. Mesela yapboz, resim, boyama yapabilir ya da müzik aleti çalabilirler. Bu dönem aile ilişkilerini güçlendirmek için büyük fırsat. Bir araya geldiklerinde muhabbet edip çeşitli oyunlar oynayabilirler. Film izleyip eski anılarını konuşabilirler. Bazen de arkadaşlarıyla görüntülü arayıp online ortamdan bir araya gelebilirler. Bu dönemde olumlu tarafından bakıp umutlu olmak çok önemlidir. Çünkü umut varsa her şey var demektir.”