TANAP’ta ilk adım, Türkiye-Azerbaycan arasında 24 Aralık 2011’de imzalanan mutabakat zaptı ile atıldı. Bu kapsamda Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından TANAP Doğalgaz İletim AŞ kuruldu. Şirket, TANAP’ın tasarımı, inşaatı ve işletilmesini tamamlamak üzere proje sahibi olarak yetkilendirildi.
Projenin hukuki altyapısı 26 Haziran 2012’de İstanbul’da Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan hükümetler arası anlaşma ve “Ev Sahibi Hükümet Anlaşması” ile oluşturuldu. Söz konusu Ev Sahibi Hükümet Anlaşması, 10 Eylül 2014’te TBMM tarafından onaylandı.
Toplam uzunluğu 3 bin 500 kilometre olan ve Güney Gaz Koridoru’nun en büyük bölümünü oluşturan bin 850 kilometrelik dev boru hattının temel atma töreni Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katılımıyla 17 Mart 2015’te Kars’ta gerçekleştirildi.
TANAP’ın Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan’ın Posof ilçesi Türkgözü köyünde başlayan yolculuğu, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 il ve 67 ilçeden geçerek Türkiye-Yunanistan sınırında sona eriyor.
Toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan boru hattının, Türkiye-Gürcistan sınırında başlayan ve Eskişehir çıkış istasyonuna ulaşan Faz 0 bölümünde ilk test gazı 23 Ocak 2018’de basıldı. Faz 0 bölümünün resmi açılışı ise 12 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in katıldığı törenle Eskişehir’de gerçekleştirildi. Resmi açılışın ardından, 30 Haziran’da ticari operasyon faaliyetine başlandı.
2021’DE HEDEF 6 MİLYAR METREKÜP
Projenin en yoğun döneminde 13 bin kişi istihdam edilirken, 82 milyon adam/saat iş yapıldı ve 175 milyon kilometre yol katedildi.
Güney Gaz Koridoru’nun (SGC) yüzde 51, BOTAŞ’ın yüzde 30, BP’nin yüzde 12 ve SOCAR Türkiye’nin yüzde 7’lik hissesinin bulunduğu TANAP’ın bin 110 metrelik Sakarya geçişi, Avrupa’nın en uzun nehir geçişli boru hattı projesi oldu.
Yatırım maliyeti 40 milyar dolar olan Güney Gaz Koridoru projesinin 7 milyar dolarlık kısmını oluşturan TANAP’tan, ilk yılda 1,8 milyar metreküp gaz Türkiye’ye ulaştırıldı.
Boru hattından Türkiye’ye gelen gaz miktarının 2021’de 6 milyar metreküpe ulaşması planlanıyor.
Kalan 10 milyar metreküp doğal gaz ise Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile Avrupa’ya gönderilecek. TANAP, Türkiye-Yunanistan sınırında TAP ile birleştikten sonra Arnavutluk ve Adriyatik Denizi’ni geçerek İtalya’ya uzanacak. Azeri gazının 2020’de Avrupa piyasalarına ulaşması öngörülüyor.
“BÜYÜK BİR ÇALIŞMAYA İMZA ATTIK”
TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, AA muhabirine, Türkiye ve Azerbaycan iş birliğinin başarılı projelerinden olan TANAP’ı herhangi bir olumsuzluk yaşamadan, planladığı zamanda tamamlamış olmanın gururunu yaşadıklarını dile getirdi.
Uluslararası standartlara uygun olarak yürüttükleri çalışmalarını, planlanan şekilde, proje takvimine uygun olarak tamamladıklarını kaydeden Düzyol, “Türkiye’yi doğudan batıya geçen bin 850 kilometrelik güzergah boyunca çok farklı coğrafi ve iklim koşullarında çalışarak, geçtiğimiz her noktada insana ve çevreye saygı yaklaşımıyla büyük bir çalışmaya imza attık.” dedi.
Düzyol, Avrupa’ya gaz sevkiyatı için gerekli olan Faz 1 bölümünün inşaat çalışmalarının da tamamlandığını aktardı.
Düzyol, Faz 1’de bu yıl nisan ayında başladıkları hat dolumu çalışmalarında sona yaklaştıklarını ifade ederek, “Hat dolum gazının haziran ayı ortasında Ölçüm İstasyonu 4’e ulaştırılması planlanıyor. Bu kısma ilişkin toplam ilerleme oranı yüzde 99 seviyesinde.” diye konuştu.