Söke’nin kırsal Ağalı Mahallesi’ndeki Vinç Tepesi’ndeki maden ocaklarından çıkarılan kömürleri, Kadıkalesi bölgesindeki limana taşımak için, İngilizler tarafından 1900’lü yıllarda, Kapız Deresi üzerinden 15 kilometrelik tren hattı yapıldı. Bir süre devam eden taşıma işi, bölgedeki kömürün kalitesiz ve kalorisinin düşük olması nedeniyle son buldu. İngilizler bölgeyi terk ederken, treni, vagonlarıyla birlikte rayları da bıraktı. Atıl kalıp, zamanla çürüyerek parçalanan tren vagonları ve raylarının bir bölümü hurdacılara satılırken, bir bölümü de depolarda ve bölgedeki hayvan damlarında kaldı. Ancak, aradan geçen 120 yıla rağmen trenin geçmesi için dere üzerine yapılan taştan tüneller bozulmadan kaldı. Yöre halkı da tarihi tünelin eski günlerde olduğu gibi canlandırılmasını ve demir yolunun yeniden açılarak turizme kazandırılmasını istiyor.
‘TARİHE VE GEÇMİŞE SAHİP ÇIKILSIN’
Konuyla ilgili konuşan Ağalı Mahallesi’nde oturan Haluk Yalçınöz, “Mahallemizde, geçmişte Yunanlar ve Rumlar yaşamış. Buranın çok gizli bir tarihi var. Bu tarihlerden birisi de bu demiryolu hattıdır. Yaptığımız araştırmalarda 1900’lü yıllarda Ağaçlı ile Kadıkalesi’ne 15 kilometrelik bir demiryolu hattı olduğunu öğrendik. Dere yataklarına tünel yaparak üstüne ray döşeyerek trenlerin geçmesi sağlanmış. Yaklaşık 120 yıllık olmasına rağmen halen daha çok sağlıklı duruyor. Biz de bu tarihi güzelliğin gün yüzüne çıkarılması için çalışıyoruz. Bu tarihi yapılar mahallemiz için Söke ve Aydın için çok önem taşıyor. Zamanında bu tarihlere sahip çıkılmayınca treni parçalayarak götürmüşler. Çürüyen tren raylarını sökerek hurdaya satmışlar. Bizim istediğimiz o eski demir yolunu yeniden canlandırmak. Tren yeniden buradan sahile turizm amaçlı yapılabilir. Bu tarihe ve mazimize sahip çıkılmasını istiyoruz. Herkes bilsin ve görsün bu saklı tarihi” dedi.
‘KÖMÜR YÜKLENEN YER HAYVAN DAMI YAPILDI’
Mahalle sakinlerinden Muammer Çileger de “İngilizler dağda çıkardıkları kömürü buraya getirerek limandan gelen tren vagonlarına yükleyerek taşıyorlarmış. Kömürlerin vagonlara yüklendiği yerde şimdi ise vatandaşlar hayvan damı yaptı. Tren raylarından bazıları halen bu hayvan damlarında, depolarda duruyor” diye konuştu.
