1807 yılında Çanakkale kıyılarında görülen savunma zafiyetine karşı Gelibolu-Eceabat yolu üzerinde, Eceabat merkeze yaklaşık 6 kilometre mesafede inşasına başlanan Bigalı Kalesi 1822 yılında tamamlandı. II. Mahmut döneminde hizmete başlayan Bigalı Kalesi, Çanakkale Muharebeleri sırasında, ‘3. Kolordu Esliha (Silah) Tamirhanesi’ olarak da kullanıldı. Tarihi kale, 14 Kasım 1980 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmesine rağmen, 2008 yılında Eceabat Kaymakamlığı tarafından yapılan temizleme çalışması haricinde herhangi bir bakım ve onarım görmemişti. Geçen uzun yıllar sonrası bakımsızlık ve ilgisizlik sebebiyle unutulmaya yüz tutan tarihi kale, Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nın başlattığı restorasyon çalışmaları ile yeniden eski günlerine dönmeye hazırlanıyor. Geçen sene bakım-onarım çalışmalarına başlanan ve 2021 yılında hizmete açılması ön görülen Bigalı Kalesi, tarihte olduğu gibi yine silah tamirhanesi görüntüsü ile birlikte müze-kale konseptine sahip olarak ziyaretçilerini ağırlayacak.
“Kale-müze konseptinde hizmete girmiş olacak”
Restorasyon çalışmaları devam eden Bigalı Kalesi’ni ziyaret eden ve tarihi kalenin kendileri için bir ecdad yadigarı olduğunu vurgulayan Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, “Bigalı Kalesi, II. Mahmut döneminde boğazın ve İstanbul’un güvenliğini sağlamak üzere yapılan bir savunma kalesidir. O günden beri de ayakta kalan yapılardan biridir fakat hem coğrafi koşullar hem de zamanla beraber yıpranmış ve epey harap olmuş bir vaziyetteydi. Biz de Tarihi Alan Başkanlığı olarak her ecdad yadigarını yaptığımız gibi burayı da ele alıp bir restorasyon sürecini başlattık. Şu an bu süreç devam etmekte. Tabi restorasyon çalışmalarına devam ederken kalenin tarihi dokusunu ve özgün yapısını korumaya özen gösteriyoruz. Şuan bu hassasiyetle çalışmalar devam ediyor. Bittiği zaman da bir kale-müze konseptinde hizmete girmiş olacak” ifadelerini kullandı.
“Burayı tekrar eski haline döndürüp, ziyaretçilerimize açmak istiyoruz”
Bigalı Kalesi’nin Çanakkale Savaşları sırasında da çok önemli görevler üstlendiğini dile getiren Başkan Kaşdemir, şunları kaydetti:
“Burası Çanakkale Savaşları’nda da önemli bir vazife görmüş. Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı esnada burası silah sevkiyatının yapıldığı ve bozulan silahların tamir edildiği önemli bir alan olarak görev yapmış. Çok hummalı bir çalışma ile buraları tekrar eski haline döndürüp, işlevi ile beraber ziyaretçilerimize açmak istiyoruz. Bu tarihi kale, tarihte hangi görevi görmüşse gelen ziyaretçilerimiz de burada bunu görmek durumunda. Biz de restorasyon süreci bittiği zaman Bigalı Kalesi’ni bir silah tamirhanesi olarak düzenleyip, ziyaretçilerimize bunu yaşatmak ve hissettirmek istiyoruz. “