ADANA (ANKA) – Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan, Adana Bölgesi’nde bu yıl ekinleri dondan ziyan gören çiftçilerin eserlerini sigortalattığı Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş.’nin (TARSİM) ziyanı ödemek istemediğini öne sürdü. TARSİM Genel Müdür Yardımcısı Tufan Özel ise 16 yılda yapılan toplam ödemeleri anlatarak, “Sistemin başından bugüne kadar çeşitli riskler ve doğal afetlerden dolayı bitkisel eserleri ve hayvanları ziyan gören üreticilere 10.3 milyar TL hasar ödemesi yapılmış olup Adana ili özelinde 318 milyon TL hasar ödemesi gerçekleşmiştir” dedi. TARSİM, bu yıl ödeme yapılıp yapılmadığı hakkında ise bilgi vermedi.
Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan’ın açıklamaları 25 Nisan 2022 tarihinde ANKA Haber Ajansı tarafından “TARSİM zirai don nedeniyle üreticilerin ziyanını karşılamak istemiyor” başlığıyla haberleştirildi. Tıpkı gün muhabirimizin TARSİM Genel Müdürlüğü’nü telefonla arayıp Genel Müdürlük görüşünü sormasına karşın kendisine geri dönülmemesi üzerine haber bu haliyle yayınlandı.
“YANLIŞ ANLAŞILMALARA YOL AÇMAKTA”
TARSİM’in 2006 yılından itibaren üreticilere hizmet için faaliyet sürdürdüğüne işaret eden Genel Müdür Yardımcısı Tufan Özel ile Hukuk ve Rücu Müdürü Melek Osma tarafından ANKA’ya posta yoluyla gönderilen 28.4.2022 tarihli yazılı açıklamada ise, Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan’ın açıklamalarının haberleştirilmesinin “kamuoyunda yanlış anlaşılmalara yol açtığı” savunuldu.
TARSİM, BU YILKİ ÖDEME ÖLÇÜSÜNÜ AÇIKLAMADI
TARSİM açıklamasında; bu yıl yaşanan zirai don nedeniyle Adana’daki üreticilere ödeme yapılıp yapılmadığı yahut yapıldı ise ödeme ölçüsünün ne olduğuna ait bilgi verilmeden yapılan ödemeden kelam edilmeden, genel olarak 2006 yılından bu yana sistem içerisinde yapılan toplam ödeme ölçüsü hakkında bilgi verildi. TARSİM’in bahisle ilgili açıklaması şöyle:
BUGÜNE KADAR 10,3 MİLYAR TL
“Sistemin başlangıcından bugüne kadar çeşitli riskler ve doğal afetlerden dolayı bitkisel eserleri ve hayvanları hasar gören üreticilere 10. 3 milyar TL hasar ödemesi yapılmış olup, birebir periyotta, haberlerde bahsi geçen Mersin ili özelinde 487 milyon TL, Adana ili özelinde ise 318 milyon TL hasar ödemesi gerçekleştirilmiştir. Bu biçimde Mersin en çok hasar ödemesi alan 5. Vilayet, Adana ise 7. Vilayet pozisyonunda yer almıştır. Bu doğrultuda Sayın Mehmet Akın Doğan’ın TARSİM’in ziyan ödemek istemediği tarafındaki açıklamaları gerçekle bağdaşmamaktadır. Sonuç prestijiyle TARSİM, ülkemizdeki üreticilerin doğal afetlerden ve başka oluşabilecek risklerden korunması maksadına yönelik gerekli uygulamaları yanılgısız ve süratli bir biçimde yürütmek misyonuyla faaliyetlerini sürdürmektedir.
YENİ SİGORTALI ÜRETİCİ SAYISINDAKİ ARTIŞ
TARSİM yıllar prestijiyle paydaşları ile güçlü bir sinerji ile muvaffakiyet grafiğini arttırmakta maksatlarını yükseltmekte, yaygınlaşmakta ve memleketler arası arenada pozisyonunu sağlamlaştırarak, misal sistemlere rehberlik etmektedir. Sistem çerçevesinde sigortalılık oranı da yıllar prestijiyle artış göstermekle birlikte, 2021 yılı resmi bilgileri doğrultusunda sigortalılık oranının birtakım bitkisel eserlerde yüzde 50’nin üzerine çıktığı görülmektedir. Ayrıyeten 2020 yılında 127 bin adet olan yeni sigortalı üretici sayısı yüzde 21 oranında artışla 2022 yılında 153 bine ulaşmış olup, tarım sigortasına yönelik eğilim de buna paralel olarak artış göstermiştir. Bu doğrultuda, Sayın Mehmet Akın Doğan’ın Türkiye’deki sigortalılık oranının dünyanın gerisinde olduğu tarafındaki açıklamaları da okuyucuyu yanıltmaktadır.
MAYIS AYI İLE SONLU KALMAK ÜZERE KAPSAMA ALINMIŞTIR
Sistemde teminat kapsamı, üretici memnuniyetinin arttırılması gayesine yönelik olarak her yıl sürdürülebilirlik prensibi doğrultusunda genişletilmektedir. Don riski de kuruluşundan itibaren meyve kümesi eserlerde isteğe bağlı olarak kapsamda yer almaktadır. Ağır talepler doğrultusunda ilerleyen yıllarda meyvelerde don riskinin teminat başlama evresi, küçük meyve tavrından çiçek periyoduna çekilmiş ve poliçelerine don riskini dahil ettiren üreticilerimizin uğradıkları kayıplar karşılanır hale gelmiştir. Ekstrem iklim olaylarından birisi olan ve denetim edilemeyen nitelikteki don hadisesi, 2020 yılının Mayıs ayı ortalarından itibaren yüksek kısımlarda yetiştirilen domates, biber ve patlıcan eserlerinde tesirli olmuştur. Bu kapsamda sürdürülen çalışmaların akabinde, 2022 yılı prestijiyle şeker pancarı, çerezlik kabak, domates, biber ve patlıcan eserlerinin fide ve yapraklanma periyodunda don riskinin tekrar ekime ve dikime neden olacak biçimde meydana getirdiği ziyanlar birinci kez ülke genelinde Mayıs ayı ile sonlu kalmak üzere kapsama alınmıştır.
ADANA İÇİN PROJE BAŞLATILMIŞTIR
Bununla birlikte bu yıl Adana vilayetimizde sebzeler ve kimi tarla eserlerinde meydana gelen don hadisesinin tesirlerinin gözlenmesi maksadıyla, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile birlikte bölgede saha çalışmaları gerçekleştirilmiş ve saha çalışmalarını takiben Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ile işbirliği halinde domates, biber, patlıcan, karpuz ve kavun ile patates eserleri ile ilgili olarak “Sebzelerde Don Zararı” başlıklı proje başlatılmıştır.
KESİN EKSPERTİZLERİ TAMAMLANARAK TAZMİNAT TAHAKKUK ETTİRİLMİŞTİR
Takviyeli Tarım Sigortaları uygulamaları çerçevesinde, teminat altında bulunan eserlerde hasar tespit edilmesi halinde sigortacılık kuralları çerçevesinde tazminat tahakkuk ettirilmektedir. Bu bağlamda, geçtiğimiz Mart ayında Adana ve Mersin vilayetlerimizde tesirli olan don hadisesini takiben, sigortalı üreticilerden alınan ihbarlar doğrultusunda eksperler tarafından meyve ve turunçgillerde hasar tespitleri yapılmış ve eserleri teminat kapsamında hasar gördüğü belirlenen üreticilerin kesin ekspertizleri tamamlanarak tazminat tahakkuk ettirilmiştir. Don teminatının da yer aldığı fidan sigortasını yaptıran ve hasar ihbarında bulunan üreticilerimizin parsellerinde eksperler tarafından süreksiz ekspertizler yapılmış olup, kısa bir müddet içinde kesin ekspertiz çalışmalarına da başlanacaktır. Bitkisel Eser Sigortaları branşında, Ağaç Sigortası çerçevesinde yer alan meyve ağaçlarında dolu, fırtına, hortum, yangın, zelzele, heyelan, sel ve su baskını, taşıt çarpması ve kar tartısı riskleri teminat altındadır. Kelam konusu bölgedeki turunçgil ağaçlarında meydana gelen don hasarı nedeniyle, poliçesi olan üreticilerin randıman düşüklüğü için başvurmaları konusunda da bilgilendirmelerde bulunulmaktadır
BUĞDAY ÜRETİCİSİ KÖY BAZLI KURAKLIK SİGORTASI YAPTIRMIŞ OLMASI HALİNDE DON TEMİNATI ALABİLMEKTEDİR
Öbür taraftan, Köy Bazlı Kuraklık Randıman Sigortası kapsamında kuraklık, don, sıcak rüzgar ve sıcak hava dalgası, çok nem, çok yağış ile dolu paketi (dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, sel ve su baskını, sarsıntı, taşıt çarpması) dışındaki risklerin eserlerde neden olduğu randıman kaybı teminat kapsamına alınmaktadır. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı kuru tarım alanlarında üretimi yapılan buğday, arpa, çavdar, arpa, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek eserleri ile bu eserlerin sertifikalı tohumluk eserlerinde köy genelinde direkt neden olacağı randıman kaybı teminat altına alınmıştır. Yani kuru tarım alanlarında yetiştirilmek kaidesi ile buğday üretimi yapan bir üretici Köy Bazlı Kuraklık Sigortası yaptırmış olması halinde don teminatı alabilmektedir.”