Investing.com – Dün açıklanan enflasyon oranı Aralık ayında yüzde 1,25 oranında arttı, yıllık enflasyon 0,57 puan yükselerek 2020 yılını yüzde 14,60 oranında tamamladı. TCMB, yılın son enflasyon sayılarını değerlendirdiği ‘Aylık Fiyat Gelişmeleri’ raporunu yayımladı ve raporda döviz kurunun gecikmeli tesirinin sürdüğü belirtilirken son artırımların da enflasyonu yükselteci tesir yaptığına dikkat çekildi.
Merkezin açıklamaları:
“Yıllık enflasyondaki artışın ana belirleyicisi temel mallar olurken, güçlü mal ve giysi kümelerindeki ayrışma sürmüştür. Sağlam mallarda birikimli döviz kuru tesirleri, talep şartları ve milletlerarası metal fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak fiyat artışları alt kalemler genelinde güçlü seyretmiştir. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu ve eğilimleri yükselmiştir. Bu devirde petrol fiyatlarındaki artışla birlikte güç enflasyonu yükselirken, hizmet enflasyonundaki artış görece hudutlu kalmıştır. Besin kümesinde yıllık enflasyon baz tesiriyle hudutlu ölçüde gerilese de, temel girdi niteliğindeki ziraî emtia fiyatlarındaki gelişmelerin de tesiriyle fiyatlar artış eğilimini sürdürmüştür.
Hizmet fiyatları Aralık ayında yüzde 0,59 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 0,24 puan artarak yüzde 11,66 olmuştur. Yıllık enflasyon lokanta-otel ve ulaştırma hizmetlerinde yataya yakın seyrederken, öteki alt kümelerde yükselmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış datalar, konaklama kümesinde daha bariz olmak üzere lokanta-otel kümesi aylık artışında bir ölçü yavaşlamaya işaret etmiştir. Haberleşme hizmetleri fiyatlarında ise internet fiyatı kaynaklı artış kaydedilmiştir. Öteki hizmetler kümesinde sıhhat hizmetleri, sigorta ve avukatlık fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır.
Güç fiyatları Aralık ayında yüzde 1,47 oranında artmıştır. Bu devirde akaryakıt fiyatları memleketler arası petrol fiyatlarını takiben yüzde 3,50 oranında yükselmiş, katı yakıtlar ve doğalgaz fiyatları ise sırasıyla yüzde 0,75 ve 0,68 oranında artmıştır. Bu gelişmelerle, güç yıllık enflasyonu 1,36 puan artarak yüzde 5,64 olarak gerçekleşmiştir. Ocak ayında, küme enflasyonu üzerinde elektrik, doğalgaz ve İstanbul şebeke suyu fiyat ayarlamalarının tesiri görülecektir.
Besin ve alkolsüz içecekler kümesinde Aralık ayında yüzde 2,53 oranında artış gözlenmesine karşın küme yıllık enflasyonu baz tesiri kaynaklı olarak 0,47 puan azalmış ve yüzde 20,61 olmuştur. Bu devirde yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde 0,68 puan azalışla yüzde 26,34’e, işlenmiş besin kümesinde ise 0,40 puan azalışla yüzde 15,52’ye gerilemiştir. İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış bilgiler, taze meyvede daha besbelli olmak üzere taze meyve zerzevat fiyatlarında artışa işaret etmiştir. Başka işlenmemiş besinde, yumurta (yüzde 12,86), pirinç (yüzde 5,75), tavuk eti (yüzde 5,49) ve bakliyat (yüzde 2,62) kalemlerindeki süratli fiyat artışlarının Aralık ayında da devam ettiği ve yıllık enflasyonun epey yüksek seviyelerde seyrettiği gözlenmiştir. Bu devirde genele yayılan fiyat artışlarının gözlendiği işlenmiş besinde aylık fiyat artışı yüzde 1,70 olmuştur. Milletlerarası buğday fiyatlarının da yansımasıyla ekmek ve tahıllar kümesi yüzde 1,61 oranında artarken, gerek döviz kurunun gecikmeli tesirleri gerekse milletlerarası fiyatlara bağlı olarak katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 5,09 oranında yükselmiştir. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı besin kümesi yıllık enflasyonu sonlu bir düşüşle yüzde 18,06 olmuştur. Özetle, besin yıllık enflasyonunda baz tesiri kaynaklı düşüşe rağmen döviz kurunun gecikmeli tesirleri ile milletlerarası ziraî emtia fiyatlarının seyri tesirli olmaya devam etmiştir.”
Müellif: Deniz Engin
