2020 yılının ilk üç aylık döneminde tüm dünyada etkisini gösteren koronavirüs salgını, üretim ve hizmet sektöründe olumsuz etkiler yarattı. Ancak teknoloji sektörü, diğer sektörlere kıyasla bu olumsuzluklardan daha az etkilendi. İnsanların internette geçirdikleri sürenin artması, kullanıcıların alışveriş için internete yönelmesi gibi faktörler e-ticaret şirketlerinin, sosyal medya platformlarının ve dijital servislerin gelirlerini artırmasını sağladı.
E-ticaret sektöründe dünya devi olan Amazon için ilk çeyrek satış geliri beklentilerin çok daha ötesinde geçti. Çevrimiçi alışverişe artan taleple birlikte Amazon, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla gelirlerini yüzde 26 artırmayı başardı. Şirketin net satış geliri 75,5 milyar dolara yükseldi. Amazon Web Services (AWS) kar payının yüzde 77’sini oluşturarak bu dönemin parlayan yıldızı oldu. Ancak birçok şirketin yaşadığı sorun gibi, koronavirüs salgını dolayısıyla artan maliyetler Amazon’un da satışlarını artırmasına rağmen net karında düşüş yaşamasına neden oldu. Amazon, ikinci çeyrekte yüzde 28 büyüme beklerken, şirketin CEO’su Jeff Bezos salgının kendileri için çok büyük bir belirsizlik yarattığını vurguladı.
Bu dönem e-ticaret sektörü gibi sosyal medya şirketleri için de nispeten daha olumlu geçti. Salgının yayılma hızını yavaşlatmak için birçok ülkede vatandaşların evde kalmaları, sosyal medya platformlarının kullanıcı sayılarına doğrudan olumlu yansıdı. Facebook, Instagram, WhatsApp ve Messenger’a bir bütün olarak baktığımızda, günlük aktif kullanıcı sayısı yüzde 12 artışla 2,36 milyara, aylık aktif kullanıcı sayısı ise yüzde 11 artışla 3 milyara ulaştı. Bu dönemde özellikle Facebook mali anlamda başarılı bir strateji izledi. Şirketlerin ekonomik anlamda zor durumda kalmaları nedeniyle reklam giderlerini kısma çalışmalarına karşılık olarak Facebook reklam ücretlerinde indirime gitti. Bu sayede dijital reklam gelirlerinde yaşanan dalgalanmada denge sağlandı. Facebook’un geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 artış gösterdi ve 17,74 milyar dolara ulaştı.
Diğer platformlara kıyasla gelir politikasında sorunlar yaşayan Twitter da bu dönemi olumlu geçiren şirketler arasında yer aldı. Twitter’ın gelir sağladığı aktif kullanıcı sayısı yüzde 24’lük büyüme ile 166 milyona ulaştı. Kendisi için tüm zamanların rekoru olan bu kullanıcı sayısıyla Twitter yüzde 3 büyümeyi başardı ve 808 milyon dolar gelir elde etti. Ancak artan maliyetler nedeniyle 8.4 milyon dolarlık faaliyet zararı da bildirildi.
Dijitalleşmenin hız kazanmasıyla Netflix ve Spotify da bu dönemi başarılı bir şekilde geçirdi. Netflix 15,8 milyon yeni abone kazanırken, 162 milyon dolar gelir elde etti. Premium abone sayısı 130 milyona ulaşan Spotify’ın gelirlerinde ise yüzde 22 oranında bir artış yaşandı.
Nisan ayının bitmesiyle ilk çeyrek sonuçlarını açıklayan bir diğer şirket de Apple oldu. Bu yıl ilk çeyreğe 63-67 milyar dolar gelir hedefiyle başlayan Apple, salgın nedeniyle bu hedefini 54,5 milyar dolara düşürmüştü. Özellikle Çin’deki üretim tesisleri ve diğer ülkelerdeki satış mağazaları salgından olumsuz etkilenen Apple, tüm bunlara rağmen beklentilerin ötesine geçmeyi başardı. Apple ilk çeyrek 58,3 milyar dolar gelir elde etmeyi başardı. Apple’ın en önemli gelir kaynağı 28,9 milyar dolarlık gelirle iPhone oldu. Mac cihazların satış geliri ise 5,4 milyar dolar seviyesinde kaldı. Tüketicilerin kısmen ikincil öncelikli olarak tanımlayabileceğimiz teknolojilere ilgisinin azalmasıyla Apple’ın iPad, giyilebilir cihazlar ve ev teknolojileri kategorilerindeki satış gelirinde ciddi bir düşüş yaşandı.
Teknoloji dünyasında genel tabloya bakıldığında, özellikle ürün satışı gerçekleştirmeyen ancak dijital hizmet sunan şirketlerin koronavirüs dönemini en az kayıpla, hatta önemli bir gelir artışıyla atlatacağı görülüyor. Koronavirüs eğitim, finans, satış gibi diğer alanlarda da dijitalleşmeyi zorunlu hale getiriyor. Bu nedenle, salgın sonrasında artık dijitalleşmeye yönelik projelerin daha fazla önem kazanacağını söyleyebilirim.
Burak Kesayak
twitter.com/BurakKesayak
