Libya’nın doğusundaki gayrı meşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’e bağlı milislerin başkenti ele geçirmek için başlattığı ve on aydır devam eden saldırılarda, taraflar ilk defa bir ateşkese bağlı kalacaklarını duyurdu.
Ateşkesin sağlanmasının ardından ilk 36 saatte, taraflar birbirlerini “ateşkesi ihlal etmekle” suçladı. Başkentteki meşru yönetim Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) bağlı güçler Ayn Zara mahallesinde Hafter milislerinin ateş açması sonucu bir sivilin hayatını kaybettiğini ve “elleri tetikte beklediklerini” duyurdu.
AA ekibi, uygulamaya giren ateşkesi, Trablus’un en sıcak çatışma noktalarından Selahaddin ilçesinde izledi.
Ateşkesin hayata geçmesine rağmen, bölgede güvenliği sağlayan UMH’ye bağlı güçlerin, sivillerin emniyeti için çatışma bölgelerinin yakınlarına kurdukları kontrol noktaları yerini koruyor.
Savaşın izlerinin en açık biçimde görüldüğü ilçenin ortasındaki ana cadde üzerindeki yerleşim yerleri, ticarethaneler, yollar ve kaldırımlar etrafa düşen bomba, roket, top ve ağır silah mermisi gibi mühimmatların neden olduğu yıkımın izlerinin silineceği günü bekliyor.
Mahallenin ana caddesinde, tarafların savunma hattı olarak yaptıkları toprak setler, trafiğin normal seyrini engelliyor.
Hafter tarafına ateşkesi bozma suçlaması
Selahaddin ilçesinin ana caddesinden ayrılarak yan sokaklardan birine konuşlanan UMH güçleri, cephenin en uç noktasının hala tehlikeli olduğunu belirtiyor.
Yerleşim yerlerinin bulunduğu bu sokaklarda, savaşın bıraktığı tahribat evlerde oluşan yıkımdan açıkça görülebiliyor.
UMH birlikleri, Hafter güçlerinin dün gece saatlerinden itibaren 120 milimetrelik havan mermileriyle üç defa bulundukları noktaları hedef aldığını aktardı. Bu noktalardan birindeki havan mermisi ise hala düştüğü yerde duruyor.
Evlerin arasında gezinirken, sivil yerleşimlere düşen bombaların açtığı büyük hasar göze çarpıyor. Geride bırakılan eşyalar, bahçelerdeki çocuk bisikletleri insanların saldırılar nedeniyle nasıl hazırlıksız şekilde evlerini terk etmek zorunda kaldığını anlatıyor. Etraftaki şarapnel parçaları, cam kırıkları, parçalanmış betonlar, sivillerin burada kalması halinde karşı karşıya oldukları büyük tehlikeyi ortaya koyuyor.
“Ne hale geldik?”
UMH’ye bağlı güçlerin komutanı, elleri tetikte beklediklerini, Hafter milislerinin ateşkesi bozmaları için kendilerine birkaç kez taciz ateşinde bulunduğunu aktardı.
Merkezi hükümetin harekat odasından gelen “ateşkes” emrine bağlı kaldıklarını kaydeden UMH komutanı, ateşkesi olumlu bulmasına rağmen Hafter tarafının buna bağlı kalmayacağını söyledi.
Komutan, kalıcı bir ateşkesin ancak Hafter’in geçen nisan ayında başlattığı Trablus saldırısı önceki noktaya çekilmesi ve “geldiği yere gitmesi” şartıyla mümkün olduğunu anlattı.
UMH saflarında savaşan ve eskiden iletişim mühendisi olduğunu söyleyen bir Libyalı, “Çocuklarım, ateşkes olduğunu duyunca evde sevinçten oynamışlar. Haftalardır ailemi göremiyorum, ne hale geldik, bunların hiçbirine değmez.” dedi.
Aralarında öğretmen, üniversite öğrencisi, mühendis ve mimar gibi farklı mesleklerden çok sayıda Trabluslunun başkenti savunmak için UMH saflarında yer aldığını aktaran söz konusu Libyalı, milis lideri Hafter’in “silah zoruyla tahkim etmeye çalıştığı askeri yönetimi artık Libya’da kimsenin kabul etmeyeceğini” ifade etti.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 8 Ocak’ta, Libya’daki tüm taraflara ateşkes çağrısı yapmıştı.
Libya’da Ulusal Mutabakat Hükümeti ile çatışan Hafter güçlerinin kabul etmesiyle ateşkes 12 Ocak’ta yürürlüğe girmişti.